Η επικράτηση για το ακροδεξιό και ευρωσκεπτικιστικό Κόμμα Ελευθερίας του Χερτ Βίλντερς στις ολλανδικές εκλογές συνεχίζει να ταράζει το πολιτικό σκηνικό τόσο στην Ολλανδία, όπου ήδη έγιναν διαδηλώσεις κατά του ρατσισμού και της ισλαμοφοβίας, την ώρα που είναι σε εξέλιξη οι διαδικασίες για τον σχηματισμό κυβέρνησης.
Την Παρασκευή γίνεται συνάντηση όλων των κομμάτων που διαθέτουν έδρες στη νέα Βουλή, προκειμένου να καθοριστεί το πρόσωπο που θα ηγηθεί της διαδικασίας των διερευνητικών εντολών για την συγκρότηση κυβερνητικών συνασπισμών. Αντίστοιχα, τις επόμενες ημέρες το κοινοβούλιο θα διορίσει το πρόσωπο που θα διαχειριστεί τις λεπτομερείς διαπραγματεύσεις με τους πιο πιθανούς υποψηφίους. Τελικά, για κάθε πιθανό υπό συζήτηση συνασπισμό, διορίζεται ως υπεύθυνος για τις συζητήσεις συνήθως ο αρχηγός του μεγαλύτερου κόμματος.
Ο Βίλντερς ονειρεύεται να κυβερνήσει την Ολλανδία, φέροντας στο κέντρο της ΕΕ τον ευρωσκεπτικισμό, ακόμη και ένα Nexit με δημοψήφισμα για έξοδο από την Ένωση, ενώ προσπαθεί να «εξαφανίσει» τις ακραίες ξενοφοβικές και αντιισλαμικές θέσεις του.
Ωστόσο, η διάταξη δυνάμεων στο νέο κοινοβούλιο δεν προδιαθέτει για μία εύκολη διαδρομή προς τον σχηματισμό κυβέρνησης. Η διαδικασία έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να είναι εξαιρετικά χρονοβόρος. Η προηγούμενη κυβέρνηση Ρούτε χρειάστηκε διάστημα ρεκόρ με 299 ημέρες για να συγκροτηθεί, μετά τις εκλογές του 2021.
Αναλυτικά τα τελικά ποσοστά και οι έδρες στην Βουλή των 150:
23,6% Κόμμα Ελευθερίας (ευρωσκεπτικιστική ακροδεξιά) με 37 έδρες (+20)
15,5% Πράσινη Αριστερά (συμμαχία Πράσινων και Αριστεράς) με 25 έδρες (+8)
15,2% Λαϊκό Κόμμα Ελευθερίας και Δημοκρατίας (συντηρητικοί/φιλελεύθεροι) με 24 έδρες (-10)
12,8% Νέο Κοινωνικό Συμβόλαιο (ευρωσκεπτικιστές) με 20 έδρες (νέος σχηματισμός)
6,2% Δημοκράτες 66 (κεντρώοι φιλελεύθεροι) με 9 έδρες (-15)
4,7% Κίνημα Αγροτών - Πολιτών (λαϊκή Δεξιά) με 7 έδρες (+6)
3,3% Χριστιανοδημοκράτες (συντηρητική Δεξιά) με 5 έδρες (-10)
3,1% Σοσιαλιστικό Κόμμα με 5 έδρες (-4)
2,3% DENK (δικαιωματιστές για τις μειονότητες) με 3 έδρες (χωρίς μεταβολή)
2,2% Φόρουμ για τη Δημοκρατία (ακροδεξιά) με 3 έδρες (-5)
2,2% Κόμμα των Ζώων (δικαιωματιστές για τα ζώα) με 3 έδρες (-5)
2,1% Αναμορφωμένο Κόμμα (προτεστάντες) με 3 έδρες (χωρίς μεταβολή)
2% Χριστιανική Ένωση (συντηρητικοί) με 3 έδρες (-2)
1,7% Volt Ολλανδίας με 2 έδρες (-1)
0,7% JA21 (συντηρητικοί) με 1 έδρα (-2)
Ο Βίλντερς δηλώνει ότι το Κόμμα Ελευθερίας δεν μπορεί να αγνοηθεί. Και ο ηττημένος αντίπαλός του, το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα Ελευθερίας και Δημοκρατίας, προεκλογικά δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο συνεργασίας. Ωστόσο η επικεφαλής του Ντιλάν Γέσιλγκοζ, μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων εμφανίστηκε πολύ πιο συγκρατημένη και εκτίμησε ότι «δεν βλέπει να σχηματίζεται πλειοψηφία».
Ο άλλος πιθανός μεγάλος εταίρος, το καινούργιο κεντροδεξιό Νέο Κοινωνικό Συμβόλαιο, ακολούθησε την αντίθετη διαδρομή. Ενώ προεκλογικά «χτυπούσε» τον Βίλντερς για τα ισλαμοφοβικά στοιχεία των πολιτικών που προτείνει, μετεκλογικά ο επικεφαλής του Πίτερ Όμτσιχτ είπε ότι «είμαστε διαθέσιμοι να κυβερνήσουμε», αν και το «δύσκολο» αποτέλεσμα «θα απαιτήσει από τους πολιτικούς να ξεπεράσουν τη σκιά τους».
Αν ο Βίλντερς εξασφαλίσει τελικά την συνεργασία και των δύο, σχηματίζεται μία κυβερνητική πλειοψηφία με τουλάχιστον 81 έδρες και πιθανώς περισσότερες από μικρότερα κόμματα. Ήδη θετικά έχει τοποθετηθεί για μία τέτοια προοπτική το Κίνημα Αγροτών-Πολιτών
Ωστόσο αν ένα από τα δύο κεντροδεξιά κόμματα αποφύγει την συνύπαρξη με τον Βίλντερς, η εύρεση τουλάχιστον 76 βουλευτών για μία κυβέρνητική πλειοψηφία καθίσταται πολύ πιο περίπλοκη. Δυσκολότερη, μοιάζει μόνο η συγκρότηση προοδευτικού κυβερνητικού σχηματισμού υπό την Πράσινη Αριστερά.
Κάτι τέτοιο είχε ωστόσο συμβεί στην Ολλανδία το 1977, όταν το Εργατικό Κόμμα κέρδισε στις εκλογές, αλλά οι συνομιλίες για συγκρότηση κυβερνητικού συνασπισμού απέτυχαν και τελικά Λαϊκό Κόμμα και Χριστιανοδημοκράτες κατέληξαν σε συμφωνία για κυβέρνηση συνεργασίας.
