Σε εξέλιξη είναι την Τρίτη οι κοινοβουλευτικές εκλογές στο Ισραήλ από όπου θα προκύψει η νέα σύνθεση της Κνεσέτ, της ισραηλινής Βουλής. Από αυτήν αντίστοιχα θα φανεί αν είναι σαφής η νέα ημέρα για την κυβέρνηση του Ισραήλ ή η χώρα θα μπει και πάλι σε κατάσταση ακυβερνησίας και διαδοχικών εκλογών.
Στην τρέχουσα πολιτική συγκυρία, η δεξιά και ο Νετανιάχου με το Λικούντ έχουν πετύχει να συνδέσουν τον εαυτό τους με την πρώτη επιλογή, αφήνοντας την δεύτερη για τους αντιπάλους τους. Δημοσκοπικά, το Λικούντ θεωρείται «σίγουρος πρώτος», την ώρα που κέντρο και αριστερότερα δείχνουν εξασθενημένοι ώστε να μην μπορούν να φτάσουν σε αυτοδυναμία ακόμη και αν συνεργάζονταν πλήρως.
Ο ισραηλινός Τύπος προειδοποιεί ήδη ότι αν το μπλοκ του Νετανιάχου μετασχηματιστεί σε κυβερνητικό συνασπισμό, η ακροδεξιά θα αποκτήσει σοβαρό λόγο στην επόμενη κυβέρνηση. Είναι χαρακτηριστικός ο τίτλος της Χααρέτζ, «Η νέα κυβέρνηση θα μπορούσε να απαγορεύει άρθρα σαν αυτό», σε ανάλυση για τις πολιτικές εξελίξεις. Ποια είναι ωστόσο τα δεδομένα και τα σενάρια για την εκλογική αναμέτρηση και την έκβασή της;
Η ισραηλινή Βουλή διαθέτει 120 έδρες και φιλοξενεί βουλευτές από πολλά μικρά κομμάτα, πέραν αυτών που συγκεντρώνουν σημαντικά ποσοστά. Έτσι, η αναζήτηση κυβερνητικών συμμαχιών αποδεικνύεται (ειδικά τα τελευταία χρόνια) δύσκολη και χρονοβόρος, με πολύ συχνές «υπερβάσεις» μεταξύ των πολιτικών χώρων, αλλά και των εθνικών και θρησκευτικών. Μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, ο θεωρούμενος βέβαιος νικητής Νετανιάχου θα λάβει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης εντός 28 ημερών (και μπορεί να ζητήσει ακόμη 14) για να ξεκινήσει τις διαπραγματεύσεις. Η εμπειρία προηγούμενων εκλογών λέει ότι θα τις εξαντλήσει, δηλαδή πρακτικά ότι το Ισραήλ είναι πιθανό να μην γνωρίζει αν θα έχει νέα κυβέρνηση πριν τον Δεκέμβριο.
Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις πριν την απαγόρευση δημοσίευσης λόγω των εκλογών, τα ισχυρότερα κόμματα φέρεται να συγκεντρώνουν:
30% ως 34% το Λικούντ του Νετανιάχου
23% ως 27% το Γιές Ατίντ του απερχόμενου πρωθυπουργού Γιαΐρ Λαπίντ
12% ως 15% ο ακροδεξιός συνασπισμός Θρησκευτικού Σιωνιστικού Κόμματος και Ότζμα Γιεχουντίτ
10% ως 13% το Κόμμα Εθνικής Ενότητας, συμμαχία μεταξύ του Γαλανόλευκου Κόμματος του Μπένι Γκαντζ και της Νέας Ελπίδας του Γκίντεον Σάαρ
Ακολουθούν τουλάχιστον 7 κόμματα ακόμη με μονοψήφια ποσοστά, αριστερά, εθνικιστικά, θρησκευτικά, αραβικά κτλ. Αν κάποια από αυτά βγουν εκτός Κνεσέτ λόγω μικρού ποσοστού, η διαφαινόμενη συμμαχία Λικούντ και ακροδεξιών που ήδη φλερτάρει δημοσκοπικά με την αυτοδυναμία, θα έχει ακόμη καλύτερες προοπτικές να την εξασφαλίσει και να συγκροτηθεί άμεσα κυβέρνηση. Αντίθετα, αν υπάρξει ενισχυμένη εκπροσώπηση των μικρών στη νέα Βουλή, οι πιθανότητες αυτοδυναμίας για το μπλοκ Νετανιάχου θα μειωθούν και το «αντι-Νετανιάχου» στρατόπεδο θα έχει κάποιες ελπίδες να κερδίσει την υποστήριξη 61 βουλευτών για να παραμείνει στην κυβέρνηση.
Για το τελικό αποτέλεσμα κλειδί θα είναι όπως αναφέρουν οι αναλύσεις το αν θα προσέλθουν μαζικά να ψηφίσουν οι Άραβες πολίτες του Ισραήλ, που συνήθως επιδεικνύουν μία αποχή της τάξης του 50% ή και περισσότερο. Το 2021 η προσέλευσή τους ήταν μόλις 45%, ενώ το 2020 ήταν 65%. Όπως τονίζεται, η συμπεριφορά τους θεωρείται απρόβλεπτη και η συμμετοχή μπορεί το ίδιο εύκολα να αυξηθεί σημαντικά, κατά 10 μονάδες, ή και να συρρικνωθεί περαιτέρω κατά αντίστοιχο ποσοστό.
Μελανές είναι οι εκτιμήσεις για την ενίσχυση του θρησκευτικού σιωνισμού, στον οποίο φαίνεται ότι ποντάρει το Λικούντ για κυβερνητικό εταίρο. Σε σχέση με το 2021 φαίνεται τα κόμματα αυτής της πολιτικής ομάδας να εξασφαλίζουν ως και διπλάσιες ψήφους και έδρες (από 6 σε 12-14), αλιεύοντας στην ψήφο διαμαρτυρίας που μέχρι πρόσφατα παρέμενε στην αποχή.
Τα βασικά σενάρια για Νετανιάχου και ακροδεξιά την επομένη των εκλογών:
Χωρίς πλειοψηφία (59-60 έδρες): Με όλα τα μικρά κόμματα εντός Κνεσέτ και την συμμετοχή των Αράβων άνω του 45%. Τα μαντάτα θα είναι χειρότερα για τον Νετανιάχου αν η συμμετοχή των Αράβων φτάσει το 55% και μπουν στη Βουλή δύο αραβικά κόμματα. Αν μάλιστα φτάσει το 65% του 2020, ο Νετανιάχου θα χρειάζεται να μείνει εκτός κάποιο από τα άλλα μικρά κόμματα για να έχει οποιαδήποτε ελπίδα.
Με οριακή πλειοψηφία (61-62 έδρες): Με όλα τα μικρά κόμματα εντός Κνεσέτ αλλά μειωμένη συμμετοχή των Αράβων
Με πιο άνετη πλειοψηφία (ως 63 έδρες): Αν μείνει εκτός Βουλής κάποιο από τα μικρότερα κόμματα
Με μεγάλη πλειοψηφία (ως 65 έδρες): Αν μείνουν εκτός Βουλής άνω του ενός μικρότερα κόμματα σε συνδυασμό με χαμηλή προσέλευση των Αράβων
Το δυσοίωνο για την κεντροαριστερά και τις προοδευτικές δυνάμεις του Ισραήλ -και αυτό στο οποίο ποντάρει ο Νετανιάχου για μία ακόμη φορά- είναι το δίλημμα μεταξύ μίας σταθερής κυβέρνησης άμεσα ή μιας επιστροφής σε σενάρια ακυβερνησίας, εν μέσω διεθνούς κρίσης. Στον ισραηλινό Τύπο σχεδόν όλες οι αναλύσεις αφορούν το τι θα κάνει και τι θα πετύχει ο επικεφαλής του Λικούντ, ενώ αντίθετα για τον Λαπίντ η συζήτηση είναι αν θα προκύψει ο κατάλληλος συνδυασμός δεδομένων για να έχει έστω ελπίδες να παραμείνει στην εξουσία...
