Έγιναν πράξη οι εξαγγελίες των φιλορωσικών διοικήσεων για πραγματοποίηση δημοψηφισμάτων που θα κρίνουν το αίτημα ενσωμάτωσης με την Ρωσική Οσπονδία, καθώς την Παρασκευή 23 Σεπτεμβρίου άνοιξαν εκλογικά τμήματα προκειμένου να ψηφίσουν όσοι κάτοικοι παραμένουν στις περιοχές αυτές.
Οι φιλορωσικές δυνάμεις και ο ρωσικός στρατός κατέχουν πρακτικά το σύνολο του Λουχάνσκ και τμήμα του Ντόνετσκ στην περιοχή του Ντονμπάς, αλλά και τμήματα της Ζαπορίτσια και της Χερσώνας. Οι τέσσερις αυτές διοικητικές περιφέρειες αποτελούν το 15% του ουκρανικού εδάφους.
Τα δημοψηφίσματα, που έχουν ήδη απορριφθεί ως μη αναγνωρίσιμα σχεδόν από το σύνολο της διεθνούς κοινότητας, γίνονται την ώρα που είναι εξέλιξη στρατιωτικές επιχειρήσεις μεγάλης κλίμακας στις τρεις από αυτές (Ντόνετσκ, Ζαπορίτσια, Χερσώνα), με μεγάλο μέρος του πληθυσμού είτε να έχει διαφύγει σε ασφαλέστερα σημεία (είτε προς τη Ρωσία είτε προς την υπόλοιπη Ουκρανία και χώρες κυρίως της ΕΕ).
Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις, η διαδικασία θα διαρκέσει 5 ημέρες, ως και την Τρίτη 27 Σεπτεμβρίου. Στα δυτικά ΜΜΕ υπάρχουν αναφορές σε απαγόρευση κυκλοφορίας μεταξύ περιοχών όπου διεξάγονται τα δημοψηφίσματα, κατά τα φαινόμενα για να «αναγκαστούν» να ψηφίσουν όσοι βρίσκονται εκεί.
Αναλυτές συνδέουν την διεξαγωγή τους με την ανακοίνωση Πούτιν για μερική επιστράτευση στη Ρωσία και κυρίως την απειλή χρήσης ακόμη και πυρηνικών όπλων αν απειληθεί η εδαφική ακεραιότητα της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Η αναμενόμενη «επικύρωση» της ενσωμάτωσης μετατρέπει -τουλάχιστον στο μυαλό του Πούτιν και για την ρωσική εσωτερική προπαγάνδα- τα κατεχόμενα εδάφη σε κομμάτι της Ρωσίας, όπου κάθε προσπάθεια ανάκτησής του από τις ουκρανικές δυνάμεις θα θεωρείται «απειλή της εδαφικής ακεραιότητας της Ρωσικής Ομοσπονδίας».