Φτώχεια, αβεβαιότητα, οργή, απογοήτευση και «ουρές» στο διαδικτυακό κατάστημα της Apple για αγορά iPhones, τα οποία ωστόσο εμφανίζονται ως “μη διαθέσιμα” πλέον. Για ορισμένους πρόκειται για αγορά-επένδυση, αφού ελπίζουν να τα πουλήσουν μερικούς μήνες αργότερα σε τιμή υψηλότερη από αυτή που τα αγόρασαν. Με τον πληθωρισμό να τρέχει με πάνω από 20% και την ισοτιμία της λίρας σε ελεύθερη πτώση, η απόκτηση ηλεκτρονικών συσκευών υψηλής ζήτησης θεωρείται κατά έναν τρόπο “επένδυση”...
Την ίδια ώρα, βαριές κουβέντες ανταλλάσσονται στην τουρκική Εθνοσυνέλευση και το πολιτικό σκηνικό έχει πάρει φωτιά, με τον Ερντογάν να βάλλεται από παντού για την επιμονή του στη, δικής του έμπνευσης, αδιέξοδη και αυτοκαταστροφική νομισματική πολιτική που έχει φέρει την Τουρκία στα πρόθυρα της χρεοκοπίας και τον τουρκικό λαό σε απόγνωση υποδαυλίζοντας μια πιθανή ανεξέλεγκτη κοινωνική έκρηξη.
Έχοντας βασίσει όλη την ιδεολογική αφήγησή του στην επίτευξη σταθερής ανάπτυξης για να εξευμενιστούν τα λαϊκά στρώματα, ο Ερντογάν βρίσκεται αντιμέτωπος με τη νομοτελειακή εξάντληση των ορίων των επιλογών του, η μέχρι τώρα επιτυχία των οποίων βασίστηκε στο φθηνό χρήμα και την ευνοϊκή συγκυρία των περασμένων ετών για τις αναδυόμενες οικονομίες.
Η ισοτιμία της λίρας κατρακυλά συνεχώς από μέρα σε μέρα ως συνέπεια της νομισματικής πολιτικής του Προέδρου. Η κατάσταση έχει φτάσει πια σε οριακό σημείο, καθώς το τουρκικό εθνικό νόμισμα έχει χάσει πάνω από το 43% της αξίας του έναντι του δολαρίου από τις αρχές του χρόνου, με τους αναλυτές να εκφράζουν φόβους πως η πτώση μπορεί να συνεχιστεί. Αν αυτό συμβεί, προεξοφλείται ότι θα επιβληθούν περιορισμοί στις κινήσεις κεφαλαίων και φυσικά στις αναλήψεις μετρητών από τις τράπεζες, ιδιαίτερα από λογαριασμούς που τηρούνται σε ξένο νόμισμα.
Σε αντίθεση με τις κλασικές παραδοχές, ο Ερντογάν θεωρεί ότι τα υψηλά επιτόκια ευνοούν τον πληθωρισμό. Στην πραγματικότητα επιμένει στη συνέχιση μιας πολιτικής που του “έβγαινε” τόσα χρόνια και τον βοηθούσε να κερδίζει τις εκλογές. Η ευνοϊκή διεθνής συγκυρία σε συνδυασμό με την πολιτική των χαμηλών επιτοκίων αποτελούσε έναν από τους βασικούς πυλώνες του τουρκικού “οικονομικού θαύματος”. Ήταν το όχημα με το οποίο ο “σουλτάνος” ήλπιζε να οδηγήσει την Τουρκία στο κλαμπ των μεγάλων αναδυόμενων οικονομιών του κόσμου, στην ίδια θέση με την Κίνα, την Ινδία, τη Βραζιλία, τη Νότια Αφρική, τη Ρωσία.
Συμμορφούμενη με τις επιθυμίες του Προέδρου, η Κεντρική Τράπεζα -κατ' ευφημισμό ανεξάρτητη- μείωσε εκ νέου το βασικό επιτόκιο την περασμένη εβδομάδα από το 16% στο 15% για τρίτη φορά μέσα σε λιγότερο από δύο μήνες, 5 ποσοστιαίες μονάδες κάτω από το επίπεδο του πληθωρισμού.
Υπενθυμίζεται ότι ο Ερντογάν έχει αποπέμψει από τον Ιούλιο του 2019 τρεις διοικητές της Κεντρικής Τράπεζας και έχει αντικαταστήσει τον υπουργό Οικονομικών του δύο φορές από τον Νοέμβριο του 2020. Οι αποφάσεις αυτές έχουν οδηγήσει κάθε φορά σε πτώση της λίρας.
Τα συστημικά ΜΜΕ τηρούν σιγή ιχθύος, περιοριζόμενα στην αναπαραγωγή των ανακοινώσεων της Κεντρικής Τράπεζας, που πετάει το μπαλάκι για την ευθύνη της κατρακύλας της λίρας στις “μη υγιείς” και “μη ρεαλιστικές” συνθήκες των αγορών, ωστόσο φαίνεται ότι ήδη υπάρχουν οι πρώτες αυθόρμητες αντιδράσεις. Σύμφωνα με πληροφορίες, διαδηλώσεις μικρής κλίμακας έγιναν το βράδυ της Τρίτης στην Άγκυρα και την Κωνσταντινούπολη, με το πλήθος να φωνάζει συνθήματα κατά της κυβέρνησης του AKP και να ζητά την παραίτηση του Ερντογάν. “Το AKP στον τάφο, ο λαός στην εξουσία” ήταν ένα από τα συνθήματα του ακούστηκαν στην Κωνσταντινούπολη, με την αστυνομία να αναλαμβάνει αμέσως δράση στήνοντας οδοφράγματα για να εμποδίσει την πορεία των διαδηλωτών.
