Η νεόκοπη στρατιωτική συμμαχία Αμερικής, Βρετανίας, Αυστραλίας κόντρα στην ανερχόμενη ισχύ της Κίνας στην Ασία τάραξε τα νερά στο παγκόσμιο σύστημα. Όχι τόσο σε επίπεδο ουσίας, μιας κι ακόμα δεν έχει πάρει σάρκα και οστά, όσο σ’ εκείνο των συμβολισμών. Ωστόσο δεν αποκλείεται σχετικά σύντομα να αποδειχθεί ανούσια και άκαιρη. Όχι τίποτα περισσότερο από την κούφια προσπάθεια μιας παρακμάζουσας αυτοκρατορίας να δείξει τα δόντια της χρησιμοποιώντας τρόπους και μέσα μιας άλλης εποχής...
Το πεδίο της αντιπαράθεσης δεν είναι πια οι θάλασσες και οι ωκεανοί. Οι μάχες δεν δίνονται με πολυάριθμους στόλους, που παίρνουν θέση ο ένας απέναντι στον άλλον και τα μεγάλου διαμετρήματος κανόνια δεν διασφαλίζουν κατ’ ανάγκην την επικράτηση.
Η τεχνολογία, και ιδιαίτερα οι πιο “αιχμηρές” εφαρμογές της, έχει αντικαταστήσει ντε φάκτο μεγάλο μέρος όλων αυτών. Αποτελεί το στρατηγικής σημασίας κλειδί που ξεκλειδώνει τις πόρτες για επέκταση της οικονομικής και πολιτικής επιρροής στην παγκόσμια σφαίρα, όπως έκαναν κάποτε τα καταδρομικά της Βρετανικής Αυτοκρατορίας.
Η ανάπτυξη και αξιόπιστη εφαρμογή τεχνολογιών αιχμής όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη θα είναι αυτή που θα “χρίσει” τον ρυθμιστή των εξελίξεων στο ορατό μέλλον. Και σαφώς η τεχνολογία παραμένει πάντα ένα πολυδιάστατο όπλο, που στα χέρια ενός εκπαιδευμένου μαχητή κάνει τη διαφορά.
Τα τελευταία νέα που βλέπουν το φως της δημοσιότητας, μ’ έναν κάπως ανορθόδοξο τρόπο, σχετικά με τον ακήρυχτο πόλεμο στο μέτωπο της τεχνολογίας ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Κίνα δεν είναι καλά για την αμερικανική υπερδύναμη. Οι αναλυτές θεωρούν πιθανό ότι η δεύτερη -για την ώρα- σε μέγεθος οικονομία στον κόσμο πιθανόν να κυριαρχήσει μέσα σε μια δεκαετία σε πολλές από τις νεοφυείς τεχνολογίες της εποχής, όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη, η συνθετική βιολογία, η γενετική.
Προδιαγεγραμμένη ήττα
Όσον αφορά το πεδίο της Τ.Ν., η μάχη έχει ήδη κερδηθεί απ’ τους Κινέζους, υποστηρίζει ο Νίκολας Τσέιλεν, πρώην επικεφαλής του τμήματος ανάπτυξης λογισμικού του Πενταγώνου. Ο ασιατικός γίγαντας οδεύει προς παγκόσμια κυριαρχία χάρη στα τεχνολογικά επιτεύγματά του. Σύντομα η Κίνα θα ελέγχει τα πάντα, από τα ΜΜΕ μέχρι τη γεωπολιτική σφαίρα.
Η αποτυχία των ΗΠΑ να ανταποκριθούν στην κινεζική πρόκληση αντιπροσωπεύει έναν δυνάμει κίνδυνο για την αμερικανική ασφάλεια, ισχυρίζεται ο 37χρονος μηχανικός, που παραιτήθηκε από το πόστο του σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τον αργό ρυθμό, όπως λέει, του τεχνολογικού μετασχηματισμού των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων.
"Δεν έχουμε καμία πιθανότητα να παλέψουμε ανταγωνιστικά εναντίον της Κίνας τα επόμενα 15 με 20 χρόνια. Αυτή τη στιγμή η μάχη έχει κριθεί, κατά τη γνώμη μου έχει τελειώσει" είπε χαρακτηριστικά ο Τσέιλεν σε πρόσφατη συνέντευξή του στους Financial Times.
Δούλεψε επί τρία χρόνια ως επικεφαλής μηχανικός λογισμικού της πολεμικής αεροπορίας των ΗΠΑ συνδράμοντας την προσπάθεια του Πενταγώνου για ενίσχυση της κυβερνοασφάλειας και για τη θωράκιση της αμερικανικής πολεμικής μηχανής από κακόβουλες και επιθετικές ενέργειες στον κυβερνοχώρο.
Η γνώμη του είναι ότι το Πεκίνο οδεύει προς παγκόσμια κυριαρχία λόγω της προόδου του στην Τεχνητή Νοημοσύνη, τη μηχανική μάθηση και τις ανεπτυγμένες δυνατότητές του στον κυβερνοχώρο. Αυτές οι αναδυόμενες τεχνολογίες είναι, κατά τον Τσέιλεν, πολύ πιο κρίσιμης σημασίας για το μέλλον και την ασφάλεια της Αμερικής από ό,τι το πανάκριβο και δαπανηρό από πλευράς συντήρησης και εξέλιξης πολεμικό hardware, όπως π.χ. τα μαχητικά αεροσκάφη πέμπτης γενιάς F-35.
Και μπορεί οι ΗΠΑ να συνεχίζουν να δαπανούν τρεις φορές περισσότερα απ’ την Κίνα για στρατιωτικούς σκοπούς, ωστόσο αυτά τα επιπλέον ποσά δεν κάνουν τη διαφορά. Ο λόγος είναι ότι το κόστος των στρατιωτικών προμηθειών είναι υπερβολικά υψηλό για την Αμερική, ενώ τα κονδύλια για την άμυνα δαπανώνται σε λάθος τομείς. Την ίδια ώρα η γραφειοκρατία και το αυστηρό ρυθμιστικό πλαίσιο εμποδίζουν τις αλλαγές που χρειάζεται να γίνουν στο Πεντάγωνο.
Ο γαλλικής καταγωγής μηχανικός, που έγινε Αμερικανός πολίτης το 2016 κι άρχισε να εργάζεται για το Πεντάγωνο το 2018, δίνει μια εικόνα του τρόπου λειτουργίας του “κέντρου διαχείρισης” της αμερικανικής στρατιωτικής μηχανής που εκθέτει τους διοικούντες του, αλλά και τους πολιτικούς προϊσταμένους τους. Όπως λέει, σπατάλησε τα τρία χρόνια της εργασίας του εκεί “φτιάχνοντας βασικά πράγματα στο cloud και σε λάπτοπ” αντί να αφοσιωθεί σε αντικείμενα καινοτομίας. Τα παράπονά του ανησύχησαν κάποιους ανώτερους αξιωματούχους, που του διεμήνυσαν ότι πρέπει να μείνουν “εντός της οικογένειας"...
Πυρά κατά του ιδιωτικού τομέα
Ο Τσέιλεν παραιτήθηκε στις αρχές Σεπτεμβρίου με επιστολή την οποία δημοσιοποίησε στο προφίλ του στο LinkedIn και με την οποία στιγμάτιζε όλη την κακοδαιμονία του τμήματος κυβερνοασφάλειας του Πενταγώνου, γράφοντας μάλιστα χαρακτηριστικά ότι οι ικανότητες πολλών κυβερνητικών υπηρεσιών των ΗΠΑ στο πεδίο της κυβερνοασφάλειας βρίσκονται σε «επίπεδο νηπιαγωγείου»!
Υπενθυμίζεται ότι το τελευταίο διάστημα κυβερνητικές υπηρεσίες, αλλά και μεγάλες αμερικανικές εταιρείες έχουν γίνει στόχοι κυβερνοεπιθέσεων, ακόμη και για απόσπαση λύτρων. Τον Μάρτιο η Επιτροπή Εθνικής Ασφαλείας του Κογκρέσου για τη Τ.Ν. σε έκθεσή της προειδοποιούσε την κυβέρνηση Μπάιντεν ότι η Κίνα μπορεί να ξεπεράσει τις ΗΠΑ ως παγκόσμια υπερδύναμη στην Τεχνητή Νοημοσύνη μέσα στην επόμενη δεκαετία. "Οι ΗΠΑ δεν είναι προετοιμασμένες να υπερασπιστούν εαυτόν στην αναδυόμενη εποχή της Τ.Ν." αναφερόταν στην έκθεση εκείνη.
Η παραίτηση του Τσέιλεν ήρθε όχι πολύ μετά τη δημόσια δέσμευση του υπουργού Άμυνας Λόιντ Όστιν, στις αρχές Ιουλίου, ότι το Πεντάγωνο «πρέπει επειγόντως» να θέσει ως προτεραιότητά του την ανάπτυξη εφαρμογών Τ.Ν. επενδύοντας 1,5 δισ. δολάρια τα επόμενα πέντε χρόνια. Τόνισε όμως πως αυτή η δέσμευση δεν σημαίνει ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν θα κάνει “εκπτώσεις” σ’ ό,τι αφορά ζητήματα ασφάλειας και ηθικής που σχετίζονται με τη χρήση της Τ.Ν.
Για τον Τσέιλεν αυτό είναι το “πρόβλημα”. Το αυστηρό ρυθμιστικό πλαίσιο και η εκτενής συζήτηση για την ηθική διάσταση της Τ.Ν. Το αποτέλεσμα είναι η απροθυμία του ιδιωτικού τομέα να εμπλακεί στην ανάπτυξη εφαρμογών για στρατιωτικούς σκοπούς. Φωτογράφισε μάλιστα την Google για τη μη συμμετοχή της στην κούρσα, όταν την ίδια ώρα στη Κίνα οι αντίστοιχες εταιρείες είναι υποχρεωμένες να συνεργαστούν με την κυβέρνηση κάνοντας «μαζικές επενδύσεις» χωρίς να λαμβάνουν υπόψιν την ηθική διάσταση του θέματος.
Η Google σταμάτησε να συνεργάζεται με το Πεντάγωνο το 2018, όταν 12 υπάλληλοί της παραιτήθηκαν από το πρόγραμμα Maven με στόχο τη δημιουργία λογισμικού που θα μπορούσε να βελτιώσει την ακρίβεια των επιθέσεων με μη επανδρωμένα αεροσκάφη.
Περίπου 4.000 υπάλληλοι της εταιρείας υπέγραψαν στη συνέχεια αναφορά απαιτώντας «μια σαφή πολιτική από την Google που να ξεκαθαρίζει ότι ούτε η ίδια ούτε οι εργολάβοι της θα συμπράξουν ποτέ στην ανάπτυξη πολεμικής τεχνολογίας». Ορισμένοι εργαζόμενοι παραιτήθηκαν επίσης σε ένδειξη διαμαρτυρίας, ενώ άλλοι υποστήριξαν ανοιχτά ότι η εταιρεία πρέπει να ακυρώσει τη συμμετοχή της στο πρόγραμμα Maven.