Δεν ήταν μόνο μια δοκιμασία για την επιστήμη κόντρα στο ψέμα και τη διαστρέβλωση. Η πανδημία της Covid-19 ήταν και μια καλή ευκαιρία για την Ακροδεξιά να ψαρέψει στα θολά νερά του συνομωσιολογικού αποπροσανατολισμού για να διευρύνει το ακροατήριό της και να εντείνει την επιθετική ρητορική της.
Στην Αμερική, οι οπαδοί της QAnon- τους οποίους ο Τραμπ έχει βαφτίσει “ανθρώπους που αγαπούν την πατρίδα τους”- φαίνεται να βρίσκονται σε φάση ριζοσπαστικοποίησης, σύμφωνα με τις τελευταίες αναφορές του FBI. Η σχετική έκθεση, η οποία συντάχθηκε από κοινού με το υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας και δημοσιοποιήθηκε ύστερα από αίτημα του Δημοκρατικού γερουσιαστή του Νέου Μεξικού Μάρτιν Χάινριχ Martin, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ορισμένοι υποστηρικτές της QAnon πιθανότατα θεωρούν ότι δεν υπάρχει τίποτα πίσω από το κεντρικό σύνθημα της οργάνωσης “πίστεψε στο σχέδιο” και ενδέχεται να περάσουν στη βίαιη δράση. Αναμένοντας τις δυναμικές ενέργειες που δεν έρχονται ποτέ και μη αρκούμενοι πλέον σε αναρτήσεις και διαδικτυακά σχόλια, πιστεύουν ότι έχουν υποχρέωση να μετατραπούν από «ψηφιακοί στρατιώτες» σε πραγματικούς στρατιώτες στοχοποιώντας όσους θεωρούν μέλη της “κλίκας”, κυρίως πολιτικούς του Δημοκρατικού Κόμματος αλλά και πολιτικά πρόσωπα του “κατεστημένου”.
Οι αμερικανικές αρχές διαθέτουν πληροφορίες ότι οι εγχώριοι εξτρεμιστές έχουν προσπαθήσει να ριζοσπαστικοποιήσουν νέους χρήστες στις εξειδικευμένες πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης όπου πλέον “δραστηριοποιείται” η QAnon μετά τον σταδιακό αποκλεισμό της από τα mainstream δίκτυα. Το σύνθημα «Πίστεψε στο σχέδιο» αναφέρεται στην ημέρα που ο Τραμπ θα “αποκατασταθεί” στην προεδρία “συντρίβοντας” τους εχθρούς του. Το FBI εκτιμά ότι η νέα αυτή θεωρία αναπτύχθηκε και διαδόθηκε χάρη στην πανδημία, τις δημοσιεύσεις στα κοινωνικά μέσα, την κοινωνική πόλωση, την προθυμία των εταιρειών του Διαδικτύου να φιλοξενούν στις πλατφόρμες τους περιεχόμενο σχετιζόμενο με την QAnon αλλά και τη συχνότητα και το περιεχόμενο δηλώσεων δημόσιων προσώπων υπέρ της οργάνωσης.
Σημειώνεται ότι ορισμένες από τις μεγαλύτερες ομάδες υποστηρικτών της QAnon εκτός ΗΠΑ βρίσκονται στην Ιαπωνία και τη Γερμανία.
Ιδιαίτερα στην τελευταία, η διείσδυση της Ακροδεξιάς σε όλο και μεγαλύτερα ακροατήρια το τελευταίο διάστημα, εκμεταλλευόμενη την αβεβαιότητα και την ανασφάλεια της υγειονομικής και οικονομικής κρίσης αλλά και την κούραση και τις αντιδράσεις για τα περιοριστικά μέτρα, έχει σημάνει συναγερμό στις αρχές.
Την περασμένη εβδομάδα, οι γερμανικές υπηρεσίες πληροφοριών παρουσίασαν μια πολύ ανησυχητική έκθεση. Ο αριθμός των υποστηρικτών της Άκρας Δεξιάς στη χώρα εκτιμάται σε περίπου 33.000 κι από αυτούς οι 13.300 θεωρούνται εν δυνάμει βίαια στοιχεία. Παράλληλα, οι εγκληματικές ενέργειες της Ακροδεξιάς αυξήθηκαν κατά περίπου 5% το 2020, φτάνοντας συνολικά τις 22.357, έναντι 21.290 το 2019. Από αυτές οι 1.023 ήταν βίαιες (925 το 2019).
Κι εδώ η πανδημία έπαιξε καταλυτικό ρόλο. Πολλές οργανώσεις αξιοποίησαν την ευκαιρία για να στρατολογήσουν νέα μέλη, ενώ πρωταγωνίστησαν στις κινητοποιήσεις, πολλές από αυτές μαχητικές, κατά των περιοριστικών μέτρων. Η συνωμοσιολογική αφήγηση συμπλήρωνε τη δράση στους δρόμους, με τους “αρνητές της μάσκας” να επιρρίπτουν την ευθύνη για τη “δημιουργία” του ιού στην “εβραϊκή ελίτ”, ενώ ταυτόχρονα κατήγγελλαν την ομοσπονδιακή κυβέρνηση ότι “εκμεταλλεύτηκε την κρίση για να βάλει σε εφαρμογή μηχανισμούς παρακολούθησης των πολιτών”.
Το μεγάλο πρόβλημα με την Ακροδεξιά στη Γερμανία είναι η διείσδυσή της στην αστυνομία και τον στρατό, ένα φαινόμενο που έχει υποτιμηθεί και εξαιτίας του οποίου χρειάστηκε, τους τελευταίους μήνες, να διαλυθούν πολλές μονάδες. Σύμφωνα με την έκθεση, από το 2017 ώς το 2020 εντοπίστηκαν περίπου 58 μέλη της ομοσπονδιακής αστυνομίας που ανήκαν σε ακροδεξιές οργανώσεις, 319 μέλη των περιφερειακών δυνάμεων ασφαλείας και 1.064 μέλη του στρατού.
Η Ακροδεξιά δημιουργεί στη Γερμανία «μια ιδιαίτερη κατάσταση ασφαλείας, η οποία αποτελεί μεγάλο πρόβλημα (...) Πρέπει να ανησυχούμε ιδιαίτερα για το γεγονός ότι οι διαδηλωτές κατά των περιοριστικών μέτρων δεν ξεχωρίζουν εύκολα από τους ακροδεξιούς» παραδέχτηκε ο Γερμανός υπουργός Εσωτερικών Χορστ Ζέεχοφερ
Κόσοβο, η δύσκολη εξίσωση
Απ’ την αρχή το κλίμα ήταν άσχημο και οι προοπτικές διόλου θετικές. Έτσι η αυλαία του τελευταίου γύρου των διαπραγματεύσεων Βελιγραδίου - Πρίστινας για το Κόσοβο έπεσε πολύ νωρίς, σχεδόν ταυτόχρονα με την “τελετή έναρξης”. Για τους “ενορχηστρωτές” της επιχείρησης επίλυσης της τελευταίας διένεξης του γιουγκοσλαβικού εμφυλίου, ΗΠΑ και Ε.Ε., η διαιώνιση του διαλόγου μπορεί να μην είναι επιθυμητή, είναι όμως ανεκτή. Αν μη τι άλλο, λειτουργεί ως προσωρινή λύση. Ασχέτως της επαναλαμβανόμενης αποτυχίας της, η πολιτική διαδικασία επενεργεί ανασχετικά της αντιπαράθεσης μη επιτρέποντας ανατροφοδότηση της κρίσης. Με άλλα λόγια, το “ζητούμενο” είναι να υπάρχει διαπραγμάτευση. Άλλωστε, τι άλλο θα μπορούσε να γίνει ύστερα από είκοσι χρόνια τραγικού αδιεξόδου αφότου επικράτησε και επιβλήθηκε διά των βομβαρδισμών του ΝΑΤΟ η κοντόφθαλμη και ανιστόρητη λογική της αλλαγής συνόρων στα Βαλκάνια;
Το “χαρτί” στο οποίο έχει ποντάρει σήμερα η ευρωπαϊκή διπλωματία λέγεται Αλμπίν Κούρτι και είναι ο νέος πρωθυπουργός του Κοσόβου. Αφότου κέρδισε τις εκλογές του Φεβρουαρίου ως επικεφαλής του σοσιαλδημοκρατικού, εθνικιστικού κινήματος Vetevendosje (“Αυτοδιάθεση”), αντιμετωπίζεται ως το “χρυσό κλειδί” που θα ξεκλειδώσει τη λύση για μία από τις πιο πολύπλοκες και μακροχρόνιες εδαφικές διενέξεις στα Βαλκάνια και σ’ όλη την Ευρώπη.
«Υπάρχει μια νέα ορμή και οφείλουμε να την χρησιμοποιήσουμε. Είναι σημαντικό να επωφεληθούμε απ' αυτή την ευκαιρία (...) διότι οι σχέσεις ανάμεσα στη Σερβία και το Κόσοβο είναι πολύ σημαντικές για τη μακροπρόθεσμη σταθερότητα και την οικονομική πρόοδο ολόκληρης της περιοχής των δυτικών Βαλκανίων” είπε ο Ζοζέπ Μπορέλ πριν τη συνάντηση του Κοσοβάρου πρωθυπουργού με τον Σέρβο Πρόεδρο Αλεξάνταρ Βούσιτς στις Βρυξέλλες.
Αλλά o Βούσιτς είχε ξεκάθαρα άλλη οπτική. “Δεν έχω συμμετάσχει ποτέ στην ζωή μου σε τέτοιου είδους συνάντηση. Πλήρης έλλειψη υπευθυνότητας. Ο άνθρωπος (ο Κούρτι) ήρθε και με ρώτησε έτσι απλά 'πότε θα αναγνωρίσετε το Κόσοβο;'. Του είπα 'ποτέ' και εξερράγη!” αφηγήθηκε ο Σέρβος Πρόεδρος στους δημοσιογράφους.
Το Βελιγράδι επιμένει στην υλοποίηση της συμφωνίας του 2013, την οποία έχουν προσυπογράψει οι Βρυξέλλες, για τη δημιουργία μιας ένωσης δέκα δήμων του Κοσόβου στους οποίους οι Σέρβοι αποτελούν την πλειοψηφία του πληθυσμού, έκτοτε όμως παραμένει κενό γράμμα αφού η Πρίστινα ορθώνει εμπόδια.
Για το πώς θα εξελιχθεί ο διάλογος στη συνέχεια οι δηλώσεις του Κούρτι δεν αφήνουν αμφιβολίες: “Η σερβική πλευρά αναφέρθηκε σε παλιές προτάσεις. Εμείς φέραμε στο τραπέζι τέσσερις νέες προτάσεις, τις οποίες όμως η σερβική πλευρά αρνήθηκε να συζητήσει”.
Και ο “διάλογος” συνεχίζεται...
