Περίπου 33.000 κάλπες ανοίγουν την Παρασκευή 18 Ιουνίου για να υποδεχθούν τους πολίτες του Ιράν οι οποίοι θα επιλέξουν τον νέο πρόεδρο της Ισλαμικής Δημοκρατίας. Αναλυτές και διεθνή πρακτορεία ειδήσεων, ωστόσο, σημειώνουν ήδη εδώ και καιρό ότι οι πραγματικές επιλογές που θα έχουν μπροστά στην κάλπη, φαίνεται να είναι «κομμένες και ραμμένες» για να εξυπηρετήσουν τις πολιτικές στοχεύσεις του ανώτατου θρησκευτικού ηγέτη του Ιράν, Αλί Κχαμενεΐ. Η διαδοχή του θεωρούμενου ως πραγματιστή και σχετικά μετριοπαθούς προέδρου Χασάν Ρουχανί, που δεν μπορεί να διεκδικήσει νέα θητεία, είναι κάθε άλλο παρά εύκολη, μετά τον περιορισμό των υποψηφίων. Το αν θα διατηρηθούν υπό έλεγχο οι κοινωνικές αντιδράσεις από την εδώ και χρόνια στάσιμη οικονομία (λόγω των κυρώσεων για το πυρηνικό πρόγραμμα), την ανεργία και την φτώχεια, αλλά και την καταπίεση των δικαιωμάτων και των ελευθεριών, είναι κατά πολλούς κάτι που θα κριθεί στην πραγματική οικονομία και την κοινωνία, όχι από την κάλπη.
Η διαδικασία που προηγήθηκε, με την δημοσιοποίηση πιθανών υποψηφιοτήτων και είτε την απευθείας απόρριψη τους από τις Αρχές είτε την υπαναχώρηση των ίδιων, εν μέσω της πανδημίας covid-19 που έχει κοστίσει πάνω από 80.000 ζωές, απασχόλησε στενά την επικαιρότητα, τα ΜΜΕ και τις πολιτικές συζητήσεις. Μεταξύ των δεκάδων τέτοιων υποψηφίων, εντοπίζονται ως οι πλέον αναγνωρίσιμοι στη Δύση ο συντηρητικός πρώην πρόεδρος (2005-2013) Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ, αλλά και ο πρώην πρόεδρος του Κοινοβουλίου (2008-2020) Αλί Λαριτζανί. Από την διαδικασία «ξεκαθαρίσματος» απέμειναν τελικά μόλις επτά των οποίων η υποψηφιότητα επισημοποιήθηκε. Από αυτούς, μόλις δύο θεωρούνται μετριοπαθείς, ενώ οι άλλοι χαρακτηρίζονται «σκληροπυρηνικοί». Οι επιλογές των Ιρανών πολιτών ωστόσο περιορίστηκαν ακόμη περισσότερο, καθώς οι τρεις εκ των επτά επίσημων υποψηφίων «έκαναν πίσω» προσφέροντας την υποστήριξή τους σε άλλον υποψήφιο.
Με βάση τις δημοσκοπήσεις αναδεικνύεται ως σίγουρος νικητής ο επικεφαλής της Δικαιοσύνης Εμπραχίμ Ραΐσι. Θεωρείται «σκληροπυρηνικός» εκπρόσωπος της πλέον τρομακτικής όψης των υπηρεσιών ασφαλείας του καθεστώτος που προσωποποιεί ο Αλί Κχαμενεΐ, όπως αναφέρει το Reuters. Οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν υπογραμμίσει το ρόλο του Ραΐσι στην εκτέλεση χιλιάδων πολιτικών κρατούμενων το 1988. Σημειώνεται ότι ο ίδιος ο Κχαμενεΐ έθεσε τον Ραΐσι επικεφαλής της ιρανικής Δικαιοσύνης, το 2019. Πολλοί είναι αυτοί που βλέπουν στην προώθηση του Ραΐσι την επιλογή του Αγιατολάχ για τον διάδοχό του, καθώς και ο ίδιος ο Αλί Κχαμενεΐ υπήρξε πρόεδρος επί δύο θητείες πριν γίνει ο ανώτατος θρησκευτικός ηγέτης της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν.
Οι άλλες τρεις επιλογές στην κάλπη θα είναι ο Αμίρ Χοσεΐν Γκαζιζαντέχ, που θεωρείται εκπρόσωπος της ισλαμικής ακροδεξιάς, ο μεταρρυθμιστής πρώην διοικητής της κεντρικής τράπεζας της χώρας Αμπντολνασέρ Χεματί, καθώς και ο «αιώνιος υποψήφιος» Μοσέν Ριζάι, πρώην γενικός διοικητής των μονάδων των Φρουρών της Επανάστασης (1980-1997). Αποσύρθηκαν υπέρ του Ραΐσι ο Σαϊντ Τζαλακί και ο Αλιρεζά Ζακανί, αλλά και ο (τουρκικής καταγωγής) πρώην αντιπρόεδρος της χώρας Μοσέν Μεχραλιζαντέχ υπέρ του Χεματί.
Καθώς όπως σημειώνουν αναλυτές και διεθνή ΜΜΕ δεν υπάρχει υποψήφιος που να φαίνεται ικανός να προσωποποιήσει αποτελεσματικά την μεταρρυθμιστική τάση στη χώρα, το καθεστώς επιδιώκει να αποφύγει μία πιθανή μεγάλη αποχή διαμαρτυρίας που θα απονομιμοποιήσει την επόμενη προεδρία, καθιστώντας μόνο στόχο της οργής των πολιτών τον Αγιατολάχ Αλί Κχαμενεΐ. Είναι ενδεικτικό ότι ακόμη και επίσημες δημοσκοπήσεις υποδεικνύουν ότι η συμμετοχή δεν θα ξεπεράσει το 40%, για τα 59 εκατομμύρια εγγεγραμμένων στους καταλόγους, δηλαδή μπορεί να απέχουν πάνω από 35 εκατομμύρια Ιρανοί. Σε αυτή την κατεύθυνση καλούν αντικαθεστωτικές δυνάμεις, εντός αλλά και εκτός συνόρων, καθώς η ιρανική Διασπορά είναι πολυπληθής.
Είναι χαρακτηριστική η αποστροφή του τηλεγραφήματος του Reuters που κάνει λόγο για την εξαφάνιση των πραγματιστών, μετριοπαθών πολιτικών στο Ιράν, ως αποτέλεσμα της στροφής των ΗΠΑ (επί Τραμπ) στην αποχώρηση από την συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα της χώρας και στην επιβολή μονομερών κυρώσεων. Ωστόσο, υπάρχουν και κάποιοι που ποντάρουν σε μία έκπληξη στις κάλπες, κάτι όχι πρωτόγνωρο στο Ιράν. Το 2005, ο Αχμαντινετζάντ είχε κερδίσει την κούρσα για την προεδρία από τον πρώην πρόεδρο και φαβορί Χασεμί Ραφσαντζανί.
