Η ιδέα του Nord Stream-2, του αγωγού που θα φέρει το φθηνό ρωσικό αέριο στη Γερμανία και τους λοιπούς ενδιαφερόμενους στη δυτική Ευρώπη, εξασφαλίζοντάς τους ενεργειακή επάρκεια για τις επόμενες δεκαετίες -και παρακάμπτοντας την «αποστάτρια» Ουκρανία-, δεν ήταν γραφτό να προχωρήσει χωρίς αναποδιές.
Η αιτία της κακοδαιμονίας του δεν βρίσκεται αλλού παρά στη λογική της χρήσης του ως μοχλού πίεσης, άλλοτε από τις ΗΠΑ προς τους Ευρωπαίους, τελευταία από τους Ευρωπαίους προς τη Ρωσία. Εν ολίγοις, ένα εμπορικό - ενεργειακό πρότζεκτ, όπου συμπράττουν ιδιωτικός και δημόσιος τομέας και στο οποίο προφανώς έχουν επενδύσει ισχυρά ιδιωτικά συμφέροντα, έχει πολιτικοποιηθεί μέχρις εσχάτων.
Η τοξική επίθεση εναντίον του Ρώσου αντιπολιτευόμενου πολιτικού και διαπρύσιου επικριτή του Πούτιν, Αλεξέι Ναβάλνι, τον Αύγουστο, και ο απόηχός της στην κοινή γνώμη και την πολιτική τάξη της Ευρώπης -με αποκορύφωμα τις αντιδράσεις των νεόκοπων Ανατολικοευρωπαίων πολέμιων της Μόσχας, που ανήκαν κάποτε στη σφαίρα επιρροής της- έκανε πάλι τον Nord Stream να φαντάζει στα μάτια ορισμένων ως το τέλειο όπλο για να εκδικηθούν τον Πούτιν. Ώς και η Μέρκελ φάνηκε να υιοθετεί τη λογική της «εργαλειοποίησης» του πρότζεκτ, μη αποκλείοντας απόσυρση της γερμανικής συμμετοχής ως αντίποινα για τη δηλητηρίαση του Ναβάλνι, ο οποίος εξακολουθεί να νοσηλεύεται, εκτός κινδύνου πλέον, στο Βερολίνο.
Ασύμφορη «προσφορά»
Από την άλλη, ο Τραμπ, με το υπερφίαλο εγώ του και την πολιτική αλαζονεία του, που συνοψίζεται σε μια επιδερμική αντίληψη για την προώθηση των αμερικανικών συμφερόντων με εξαναγκασμό και ωμούς εκβιασμούς -η οποία πάντως φαίνεται να λειτουργεί-, έχει βάλει στο μάτι εδώ και καιρό το ευρω-ρωσικό έργο. Παρά τη δήθεν αντίδρασή του στην επέκταση της «ρωσικής επιρροής» προς Δυσμάς, η προσέγγισή του είναι περισσότερο εκείνη ενός πωλητή παρά ενός ηγέτη που τον διακρίνει η στρατηγική διορατικότητα.
Η επιδίωξή του είναι να σπάσει το «μονοπώλιο» της Ρωσίας στην ενεργειακή αγορά της Ευρώπης επιβάλλοντας στους Ευρωπαίους ως «επιλογή» το αμερικανικό αέριο. Αλλά εδώ υπάρχει μια ουσιαστική δυσκολία: Ο μόνος τρόπος για να μεταφερθεί φυσικό αέριο από την Αμερική στην Ευρώπη σε μεγάλες ποσότητες είναι με δεξαμενόπλοια. Ως εκ τούτου απαιτείται η συμπύκνωσηή του μέσω υγροποίησης. Εκτός αυτού, στη χώρα προορισμού θα πρέπει να υπάρχουν οι απαραίτητες εγκαταστάσεις αποθήκευσης. Επομένως στο κόστος της υγροποίησης και την αναπόφευκτη επιβάρυνση του κόστους μεταφοράς θα πρέπει να προστεθεί κι εκείνο της κατασκευής και συντήρησης αποθηκευτικών εγκαταστάσεων. Σε κάθε περίπτωση, η γεωγραφική εγγύτητα της Ρωσίας και η μεταφορά του αερίου στη φυσική μορφή του μέσω αγωγών βγάζει αυτομάτως εκτός ανταγωνισμού το «προϊόν» που προσπαθεί διακαώς να πουλήσει ο Ντόναλντ.
Αλλά δεν το βάζει κάτω. Παρά το ότι η επίμονη απαίτησή του να... προτιμήσουν οι Ευρωπαίοι το αμερικανικό LNG (υγροποιημένο αέριο) αντί του μεταφερόμενου υπό υψηλή πίεση ρωσικού φυσικού (CNG) προσκρούει στην προφανή «παράνοια» μιας εντελώς ασύμφορης προσφοράς, ο Τραμπ επιμένει εκβιάζοντας πεισματικά με επιβολή κυρώσεων. Γερμανοί πολιτικοί που έχουν ασχοληθεί με το θέμα, όπως ο βουλευτής του κόμματος της Αριστεράς Κλάους Ερνστ, επικεφαλής της Επιτροπής Οικονομικών του γερμανικού Κοινοβουλίου, εκτιμούν ότι υπάρχει διακομματική συναίνεση στις ΗΠΑ για το σαμποτάρισμα του Nord Stream-2 ως τιμωρία που στρέφεται κατά της Ρωσίας για τη θρυλούμενη ανάμειξή της στις εκλογές του 2016. Κατά τον ίδιο, ο στόχος της Ουάσιγκτον δεν είναι να σταματήσει την κατασκευή του αγωγού μόνο και μόνο για να πουλήσουν οι αμερικανικές εταιρείες το δικό τους αέριο στην Ευρώπη.
Απειλές
Ο αγωγός που είχε προγραμματιστεί να λειτουργήσει έως το τέλος του 2019 έχει σχεδόν ολοκληρωθεί. Από το σύνολο των 2.360 χιλιομέτρων έχουν καλυφθεί τα 2.200. Ωστόσο οι εργασίες σταμάτησαν αιφνιδιαστικά τον περασμένο Δεκέμβριο, μετά τον αμερικανικό νόμο επιβολής κυρώσεων κατά των εταιρειών που συμμετέχουν στην κατασκευή. Η ελβετική εταιρία Allseas αποφάσισε να αποσύρει τα πλοία της από τη Βαλτική Θάλασσα και την επιχείρηση συναρμολόγησης. Όπως αποκαλύφθηκε, Αμερικανοί γερουσιαστές έστειλαν επιστολή στον διευθύνοντα σύμβουλό της απειλώντας τον ότι θα παγώσουν όλα τα περιουσιακά στοιχεία της εταιρείας στις ΗΠΑ, ότι θα σταματήσουν όλες τις συναλλαγές της μέσω αμερικανικών τραπεζών και θα ακυρώσουν τις θεωρήσεις εισόδου όλων των υπαλλήλων της στο αμερικανικό έδαφος. Παράλληλα, προειδοποίησαν τους υπεύθυνους της Allseas να μην διανοηθούν να εκμεταλλευτούν το χρονικό περιθώριο των 30 ημερών που έθετε ο νόμος για τη συμμόρφωση των εμπλεκομένων εταιρειών ώστε σ’ αυτό το διάστημα να συναρμολογήσει και τα τελευταία 160 χιλιόμετρα του αγωγού. Στην επιστολή των γερουσιαστών αναφεροόταν χαρακτηριστικά πως η Allseas θα καταστρέψει τη χρηματιστηριακή αξία της και θα θέσει σε κίνδυνο την επιβίωσή της εάν προσπαθήσει να ολοκληρώσει την συναρμολόγηση του αγωγού εντός 30 ημερών!
Οι κυρώσεις των ΗΠΑ στρέφονται εναντίον όλων όσοι συμμετέχουν στην κατασκευή του Nord Stream-2, συμπεριλαμβανομένων εταιρειών και ιδιωτών που προμηθεύουν με εξοπλισμό τα πλοία συναρμολόγησης, εταιρειών πληροφορικής, ασφαλιστικών εταιρειών, ακόμη και φορέων πιστοποίησης. Θα μπορούν να επιβληθούν αμερικανικές κυρώσεις ακόμη και στις διοικητικές αρχές των ευρωπαϊκών κρατών για διαδικασίες όπως η πιστοποίηση πλοίων συναρμολόγησης. Κρατικοί αξιωματούχοι που θα ανάβουν το πράσινο φως για ενέργειες σύμφωνες με τη γερμανική και την ευρωπαϊκή νομοθεσία θα πρέπει επίσης να σκεφτούν πιθανές κυρώσεις εναντίον τους από τις ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων των απαγορεύσεων εισόδου στο αμερικανικό έδαφος.
Μπροστά σε αυτό το τρομακτικό αδιέξοδο -και προς απογοήτευση όσων ήλπιζαν ή διάψευση εκείνων που διακήρυτταν πως η Γερμανία θα θυσίαζε ηρωικά τον Nord Stream για χάρη του Ναβάλνι- αποκαλύπτεται πως η κυβέρνηση της Μέρκελ παζαρεύει το ξεμπλοκάρισμα του έργου δίνοντας τελικά στον Τραμπ ό,τι ζητάει.
Γερμανική υποχώρηση
Όπως αποκάλυψε την περασμένη εβδομάδα η εφημερίδα “Die Zeit”, το Βερολίνο ουσιαστικά άνοιξε την αγορά της Γερμανίας, και κατ’ επέκταση της Ευρώπης, στο αμερικανικό υγροποιημένο αέριο! Η γερμανική κυβέρνηση προσφέρθηκε να διαθέσει ένα εκατομμύριο ευρώ για να κατασκευάσει δύο τερματικούς σταθμούς αποθήκευσης αμερικανικού υγροποιημένου αερίου στα παράλια της Βαλτικής, σε μια προσπάθεια να μεταπείσει τον Τραμπ να μην επιβάλει κυρώσεις στις εταιρείες που συμμετέχουν στο πρότζεκτ του Nord Stream-2.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Όλαφ Σολτς διατύπωσε τη σχετική πρόταση με επιστολή του στον Αμερικανό ομόλογό του Στίβεν Μνούτσιν, στις 7 Αυγούστου. Διά της άρνησής του να σχολιάσει το δημοσίευμα, ο εκπρόσωπος του υπουργείου ουσιαστικά επιβεβαίωσε τη γερμανική πρόταση.
Ο Σολτς φέρεται να υποσχέθηκε στους Αμερικανούς ότι τα κεφάλαια για την κατασκευή των δύο τερματικών θα διατεθούν από τον κρατικό προϋπολογισμό, αρκεί η Ουάσιγκτον να συμφωνήσει να μην επιβάλει κυρώσεις στις εταιρείες που συμμετέχουν στην κατασκευή του Nord Stream-2. Οι δύο τερματικοί αμερικανικού LNG θα κατασκευαστούν σε τοποθεσίες στα παράλια της Βόρειας Θάλασσας.
«Σε αντάλλαγμα, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα επιτρέψουν ανεμπόδιστα την κατασκευή και λειτουργία του Nord Stream-2» και «δεν θα ασκήσουν το νομικό τους δικαίωμα επιβάλλοντας κυρώσεις κατά των ευρωπαϊκών εταιρειών» αναφέρεται στο απόσπασμα της επιστολής που επικαλείται η “Die Zeit”. Και η ζωή συνεχίζεται...
