Ο Ντόναλντ Τραμπ συνεχίζει να δοκιμάζει τις αντοχές του αμερικανικού πολιτικού συστήματος με τις διαδοχικές εμπρηστικές κινήσεις του, ωστόσο το Κίεβο δοκιμάζει κάτι διαφορετικό: Πόσο αποφασισμένος είναι τελικά ο νέος Αμερικανός πρόεδρος να εξομαλύνει τις σχέσεις του μεταξύ της χώρας του και της Ρωσίας; Και θα θυσίαζε για κάτι τέτοιο την επέκταση του ΝΑΤΟ προς τα ανατολικά;
Οι συγκρούσεις που ξέσπασαν και πάλι την προηγούμενη εβδομάδα στην Ανατολική Ουκρανία δεν ήταν άσχετες με την αλλαγή φρουράς στον Λευκό Οίκο. Είναι οι χειρότερες των τελευταίων μηνών και, μέχρι στιγμής, έχουν αφήσει πίσω τους 19 νεκρούς, εκατοντάδες τραυματίες και χιλιάδες αμάχους χωρίς νερό, ρεύμα και θέρμανση υπό πολικές θερμοκρασίες.
Όπως συνηθίζεται σε αυτές τις περιπτώσεις, ο κυβερνητικός στρατός και οι αυτονομιστές αντάρτες κατηγόρησαν ο ένας τον άλλο για την έξαφνη αναζωπύρωση των εχθροπραξιών. Υπήρχε όμως και μια αισθητή διαφορά. Σχολιάζοντας τις εξελίξεις, ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου εξέφρασε μεν τη "βαθιά ανησυχία" της Ουάσιγκτον και ζήτησε "άμεση και βιώσιμη εκεχειρία" αλλά απέφυγε να αποδοκιμάσει τη "ρωσική επιθετικότητα".
Ο διαφορετικός τόνος στις διατυπώσεις δεν πέρασε απαρατήρητος από την ρωσική εφημερίδα "Rossiiskaya Gazeta" που σχολίασε με ενθουσιασμό: "Η Ουάσιγκτον δεν επιρρίπτει την ευθύνη για την διακοπή της εκεχειρίας στις μη αναγνωρισμένες δημοκρατίες, δεν εκφράζει την υποστήριξή της προς το Κίεβο, δεν λέει ούτε λέξη για τον ρόλο της Ρωσίας, όλα αναγκαία συστατικά των δηλώσεων της κυβέρνησης Ομπάμα για την Ουκρανία".
Και οι διαφορές γίνονταν ακόμη πιο έντονες αν έριχνε κανείς μια ματιά στις ανακοινώσεις της αμερικανικής διπλωματικής γραφειοκρατίας, ακόμη ανεπηρέαστης από την πολιτική του νέου Αμερικανού προέδρου. "Η Ρωσία και οι αυτονομιστές ξεκίνησαν τις συγκρούσεις στην Αβτιίκα" δήλωσε κατηγορηματικά η Κέιτ Μπαιρνς, εκπρόσωπος των ΗΠΑ στον ΟΑΣΕ, καλώντας τη Μόσχα "να σταματήσει τη βία, να σεβαστεί την εκεχειρία, να αποσύρει τα βαρέα όπλα και να τερματίσει τις προσπάθειές της να καταλάβει νέα εδάφη".
Από την πλευρά της, η Μόσχα αρκέστηκε να παρουσιάσει μια ανακοίνωση με την οποία ο ουκρανικός στρατός πανηγύριζε για "την προέλασή του μέτρο το μέτρο". Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ χαρακτήρισε την αναζωπύρωση των συγκρούσεων σκόπιμη "πρόκληση" από την κυβέρνηση του Κιέβου.
Το περίεργο ήταν ότι οι Ρώσοι δεν ήταν οι μοναδικοί που κατέληξαν σε αυτό το συμπέρασμα. Ακόμη και το γνωστό για τις σχέσεις του με το Πεντάγωνο κέντρο Stratfor παρατήρησε: "Παρ’ ότι οι Ουκρανοί αξιωματούχοι κατηγόρησαν τη Ρωσία ότι ενορχήστρωσε την αναζωπύρωση για να ενισχύσει τη διαπραγματευτική της θέση απέναντι στη Δύση, το Κίεβο ενδέχεται να προκάλεσε τη βία για να προκαλέσει την προσοχή στη σύγκρουση και να συγκεντρώσει διεθνή υποστήριξη για τη συνέχιση των κυρώσεων σε βάρος της Μόσχας".
Και πράγματι, ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ δεν έχει μόνο εκφράσει επανειλημμένα την εκτίμηση που τρέφει για τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν αλλά στη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας τάχθηκε και υπέρ της άρσης των κυρώσεων. Η εκλογή του στην αμερικανική προεδρία προκάλεσε αναταραχή σε όλο τον κόσμο αλλά πουθενά τόσο έντονο πανικό όσο στο Κίεβο.
"Όλοι τραβούσαν τα μαλλιά τους και έτρεχαν γύρω γύρω σαν παλαβοί" περιγράφει χωρίς αναστολές ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας Βαντίμ Πριστάικο. "Είναι πολύ ταραγμένοι καιροί για την Ουκρανία" συμπληρώνει ο πρώην Αμερικανός πρεσβευτής στο Κίεβο Μάικλ Μακφόλ χαρακτηρίζοντας τη χώρα "τη μεγαλύτερη ηττημένη" των αμερικανικών εκλογών.
Έπειτα από το αρχικό μούδιασμα, η κυβέρνηση του Κιέβου επιδόθηκε σε διπλωματικό μαραθώνιο με στόχο τη διατήρηση των κυρώσεων σε βάρος της Ρωσίας και την αποτροπή της εξομάλυνσης των σχέσεων της Δύσης μαζί της. Μόλις τη Δευτέρα, ο πρόεδρός της Πέτρο Ποροσένκο μετέβη στο Βερολίνο για να συναντηθεί με τη Γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ.
Μάλλον δεν έλαβε τις διαβεβαιώσεις που περίμενε. Αυτό τουλάχιστον υποδηλώνει τόσο η εσπευσμένη αποχώρησή του με πρόφαση τις συγκρούσεις στο Ντομπάς όσο και δημοσίευμα της "Süddeutsche Zeitung" που επιρρίπτει επίσης στο Κίεβο την ευθύνη για την αναζωπύρωση και σημειώνει με νόημα ότι, "σύμφωνα με την ερμηνεία του Βερολίνου, ο Ποροσένκο είναι διατεθειμένος να κάνει τα πάντα για να επιτύχει την άρση των κυρώσεων".
Και πράγματι, επιστρέφοντας από τη Γερμανία, ο Ουκρανός πρόεδρος έριξε τη νέα "βόμβα" ανακοινώνοντας το σχέδιό του να προκηρύξει δημοψήφισμα για την ένταξη της χώρας του στο ΝΑΤΟ. "Πριν από τέσσερα χρόνια, μόλις το 16% του πληθυσμού τασσόταν υπέρ της συμμετοχής στη συμμαχία. Σήμερα την υποστηρίζει το 54%" τόνισε υποστηρίζοντας ότι ως πρόεδρος αισθάνεται υποχρεωμένος να αφουγκραστεί το λαϊκό αίτημα.
Για να κατανοήσει κανείς τη διάθεση της Μόσχας απέναντι σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο αρκεί να ανατρέξει στην ομιλία με την οποία ο Πούτιν ανακοίνωνε πριν από περίπου τρία χρόνια την προσάρτηση της Κριμαίας. Το βασικό επιχείρημά του ήταν ότι η προσάρτηση ήταν αναγκαία για να ακυρώσει τη δυνατότητα συμμετοχής της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. "Δεν θέλω να επισκέπτομαι τη Σεβαστούπολη και να γίνομαι δεκτός από ναύτες του ΝΑΤΟ" τόνισε.
Ακόμη και το πρακτορείο Reuters αναγνωρίζει πλέον τη "βαθιά ταπείνωση" που προκάλεσε στη Ρωσία η επέκταση του ΝΑΤΟ προς τα σύνορά της και παραλληλίζει μια πιθανή ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ με την πυραυλική κρίση της Κούβας το 1962. Θα αποτελούσε για εκείνην υπαρξιακή απειλή. "Με δεδομένο ότι το ΝΑΤΟ ήταν -και παραμένει- στρατιωτική συμμαχία που στρεφόταν εναντίον της Ρωσίας, είναι απλοϊκό το να απορρίπτει κανείς ως 'παράνοια' αυτό που αισθάνεται σήμερα η χώρα" καταλήγει το αμερικανικό πρακτορείο
Η σύνεση έρχεται λίγο καθυστερημένα. Και μάλλον στηρίζεται περισσότερο από οτιδήποτε άλλο στην επίγνωση, έπειτα από τη ρωσική επέμβαση στη Συρία, ότι η Ρωσία διαθέτει πυραύλους εξίσου προηγμένης τεχνολογίας όσο και οι αμερικανικοί. Όπως επίσης και στη διαπίστωση από διάφορα "παιχνίδια πολέμου" ότι το ΝΑΤΟ θα έχανε έναν πόλεμο στη Βαλτική μέσα σε 36 έως 60 ώρες και ότι θα του ήταν μάλλον αδύνατον να υπερασπιστεί την Ουκρανία με βάση τους σημερινούς συσχετισμούς δυνάμεων στην περιοχή.
Κανείς από το στενό περιβάλλον τού Ντόναλντ Τραμπ δεν έχει ακόμη σχολιάσει τις εξελίξεις στην Ουκρανία. Τον προηγούμενο μήνα, όμως, έστειλε ένα ακόμη μήνυμα στη Ρωσία μέσω -τι άλλο;- του Tweeter: "Και οι δύο χώρες θα εργαστούν από κοινού για να επιλύσουν πολλά και πιεστικά παγκόσμια προβλήματα" υποσχέθηκε. Είναι επομένως λογικό ο Ποροσένκο να ταυτίζεται όλο και περισσότερο με τους διάφορους μαθητευόμενους στο διαβόητο ριάλιτι του Τραμπ την ώρα που τον αντίκριζαν να ξεστομίζει με σαδιστική ευχαρίστηση τη λέξη "απολύεσαι".