Μπορεί κάποιος να φανταστεί πιτσιρικάδες να παίζουν ποδόσφαιρο σε αλάνες στην... Ελβετία; Ή να υποθέσει πως κάθε Ελβετός γονέας στέλνει τα παιδιά του σε ποδοσφαιρικές ακαδημίες με το που θα κλείσουν τα 5 τους χρόνια; Η απάντηση μάλλον είναι εύκολη και είναι «όχι, κανείς δεν μπορεί να φανταστεί ή να υποθέσει κάτι τέτοιο».
Και πολύ καλά θα κάνει... Βλέπετε, η Ελβετία φημίζεται για πολλά, αλλά σε αυτά δεν συμπεριλαμβάνεται η... ποδοσφαιρική κουλτούρα. Παρ' όλα αυτά, στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα που βρίσκεται σε εξέλιξη η Εθνική Ελβετίας κατάφερε να προκαλέσει τη μεγαλύτερη έκπληξη του τουρνουά όταν απέκλεισε τη Γαλλία.
Τι συμβαίνει, λοιπόν, με την Εθνική Ελβετίας και πέτυχε να δημιουργήσει μια τόσο ανταγωνιστική ομάδα; Κάτι πολύ απλό: πέτυχε ένταξη στην κοινωνία και στο ποδόσφαιρο των μεταναστών που έφτασαν στη χώρα, προερχόμενοι κυρίως από τα... ποδοσφαιρικά ένδοξα Βαλκάνια.
Ο Πέτκοβιτς και τα... παιδιά του
Αξίζει να ρίξει κάποιος μια ματιά στο ρόστερ της Εθνικής Ελβετίας για να αντιληφθεί τι ακριβώς εννοούμε. Σερντάν Σακίρι με καταγωγή από το Κόσοβο, Γκρανίτ Τζάκα με καταγωγή από το Κόσοβο, Μπασίρ Ομέρατζιτς με καταγωγή από την Βοσνία, Αντμίρ Μεχμέντι με καταγωγή από τη Βόρεια Μακεδονία, Χάρις Σεφέροβιτς με καταγωγή από τη Βοσνία - Ερζεγοβίνη, Μάριο Γκαβράνοβιτς με καταγωγή από την Κροατία, δηλαδή έξι ποδοσφαιριστές από τα Βαλκάνια, κάποιοι εκ των οποίων έπαιξαν βασικό ρόλο στην αγωνιστική υπέρβαση, μαζί με Αφρικανούς και Λατινοαμερικανούς, όπως άλλωστε και ο προπονητής αυτής της... πολυπολιτισμικής ομάδας.
Ο Βλάντιμιρ Πέτκοβιτς κατάγεται από τη Βοσνία, μιλάει επίσημα τρεις γλώσσες, είναι μια ξεχωριστή, αν και... αγέλαστη, προσωπικότητα, αλλά και ο πιο επιτυχημένος προπονητής της Ελβετίας, καθώς βάσει πόντων ξεπερνά ακόμη και τον Ότμαρ Χίτζφελντ. Έχοντας βιώσει τον εμφύλιο στην πατρίδα του, βρήκε διέξοδο στη χώρα των ρολογιών και καθιερώθηκε τόσο ως παίκτης όσο και ως προπονητής.
Μια ανήσυχη πνευματικά προσωπικότητα έφτασε στην Ελβετία στα 24 του χρόνια με στόχο να παίξει ποδόσφαιρο αλλά και να σπουδάσει Νομική, ενώ υπήρξε για χρόνια εθελοντής στην οργάνωση Caritas Ticino, που υπό τη σκέπη της Καθολικής Εκκλησίας παρείχε κοινωνικές υπηρεσίες σε ευάλωτες ομάδες, όπως χρήστες ουσιών, ανέργους, μετανάστες, άστεγους.
Ήρωες, αλλά... ξένοι!
Ο Χάρις Σεφέροβιτς, ο μεγάλος πρωταγωνιστής στο ματς με τη Γαλλία, έχει δηλώσει υπερήφανος για την καταγωγή του και τους γονείς του που έφτασαν στη χώρα και δούλεψαν σκληρά για να μην λείψει τίποτα στα παιδιά τους. Ο Τσερντάν Σακίρι, όταν τον ρωτούν, δηλώνει ξεκάθαρα: «Είμαι Κοσοβάρος Αλβανός», παρότι γνωρίζει ότι αυτό δεν είναι εύπεπτο πια στην ελβετική κοινωνία.
Από την πλευρά του ο Γκρανίτ Τσάκα ξεκαθαρίζει πως «παίζουμε για την Ελβετία και είμαστε περήφανοι που δώσαμε τα πάντα», αλλά, όταν τον ρωτούν ποια μουσική ακούει στο πούλμαν, θα πει: «Αλβανικά τραγούδια». Είναι όλοι μουσουλμάνοι και κάνουν ποδοσφαιρικά υπερήφανη μια χώρα που έχει ταχθεί υπέρ της απαγόρευσης των μιναρέδων και του περιορισμού στη μετανάστευση.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του BBC, «σήμερα υπάρχουν σχεδόν μισό εκατομμύριο άνθρωποι βαλκανικής καταγωγής στην Ελβετία. Και μεταξύ του συνολικού πληθυσμού των οκτώ εκατομμυρίων σχεδόν δύο εκατομμύρια δεν είναι Ελβετοί».
Οι «ήρωες» της Εθνικής Ελβετίας βρίσκονται στο επίκεντρο μιας δημόσιας συζήτησης που διεξάγεται σε μια χώρα που περιχαρακώνεται απέναντι στους μετανάστες και κυρίως τους Βαλκάνιους. Παλαιότερη μελέτη από την Ελβετική Ομοσπονδιακή Επιτροπή για τον Ρατσισμό έδειξε ότι οι νέοι με βαλκανικά επώνυμα είχαν πολύ μικρότερη πιθανότητα να βρουν δουλειά ή μαθητεία από εκείνους με ελβετικά ονόματα.
Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη έρευνα, τόσο έντονο ήταν το χάσμα, ώστε η Ζυρίχη εισήγαγε έναν κανονισμό που απαιτεί από τους εργοδότες να αξιολογήσουν τις αιτήσεις μαθητείας χωρίς να γνωρίζουν τα ονόματα των υποψηφίων.
Τα «αστέρια» των Βαλκανίων θα συνεχίσουν να διαπρέπουν σε μια χώρα όπου αυξάνονται τα συντηρητικά αντανακλαστικά. Αν μια... μπάλα μπορούσε να αλλάξει τον κόσμο, θα ήταν ευχής έργο, μπορεί και... παράνομη. Αλλά συνήθως δεν συμβαίνει.