Ζούμε σε μια περίοδο όπου οι τεχνολογικές εξελίξεις αλλάζουν ταχύτατα τον κόσμο όπως τον γνωρίζαμε. Νέες μορφές επικοινωνίας, κοινωνικής διάδρασης, εργασίας, παραγωγής έρχονται να ανατρέψουν τις βεβαιότητές μας. Ακολουθούμε ασθμαίνοντας τις αλλαγές αυτές χωρίς να πολυκαταλαβαίνουμε τι γίνεται γύρω μας.
Σε αυτόν τον μεταβαλλόμενο κόσμο οι βιβλιοθήκες προσπαθούν να βρουν τον δικό τους βηματισμό να προσαρμοστούν στις νέες απαιτήσεις και ανάγκες. Αλλαγές που αφορούν από τη μια πλευρά την ουσία της βιβλιοθήκης: υλικό γραφής, μορφή πληροφορίας, ταχύτητα νέων πληροφοριών, μέσα επικοινωνίας, μέσα αποθήκευσης κ.ο.κ. Από την άλλη πλευρά αυτές οι αλλαγές επηρεάζουν και τους ανθρώπους. Αυτούς που εργάζονται στις βιβλιοθήκες, την κοινότητα των μελών της, αλλά και τους ίδιους τους παραγωγούς γνώσης και πληροφοριών.
Στην παγκόσμια δημόσια σφαίρα έχει ξεκινήσει εδώ και χρόνια ο διάλογος για το μέλλον των βιβλιοθηκών. Έχουν προταθεί διάφορα μοντέλα και λύσεις, από τις βιβλιοθήκες χωρίς βιβλία μέχρι την επαυξημένη πραγματικότητα. Οι άνθρωποι των βιβλιοθηκών κουβεντιάζουν προσπαθώντας να κατανοήσουν τις αλλαγές και να υιοθετήσουν δράσεις που θα τις στηρίζουν σε αυτές τις νέες κοινωνικές και τεχνολογικές πραγματικότητες. Με τέτοια θεματική θα πραγματοποιηθεί και το Παγκόσμιο Συνέδριο Βιβλιοθηκών στην Αθήνα τον Αύγουστο του 2019: "Βιβλιοθήκες: διάλογος για αλλαγή".
Οι εργαζόμενοι στις βιβλιοθήκες θεωρούν ότι και στις νέες συνθήκες η ύπαρξη και η λειτουργία τους είναι αναγκαία, όπως τόσα χρόνια πριν. Υπάρχουν και άλλοι που θεωρούν τις βιβλιοθήκες ξεπερασμένους θεσμούς από τις ίδιες τις αλλαγές που συντελούνται. Σε αρκετά από τα σημειώματα αυτής της στήλης έχουμε περιγράψει την αναγκαιότητα των βιβλιοθηκών στον κόσμο που έρχεται.
Αυτό που πρέπει να ανιχνεύσουμε είναι η ουσία των ιδρυμάτων αυτών. Μονάχα έτσι θα μπορέσουμε να αντιληφθούμε αν πράγματι οι κοινωνίες τα χρειάζονται. Προσπαθώντας να δούμε πίσω από την επιφάνεια και το πολλές φορές πολυποίκιλο πρόσωπο των βιβλιοθηκών θα συναντήσουμε την ανάγκη της ανθρώπινης κοινωνίας να καταγράφει την γνώση και την πληροφορία που παράγει, να την αποθηκεύει με εύχρηστους τρόπους για να την αναζητά όποτε έχει ανάγκη και να την διατηρεί για μελλοντική χρήση από τις γενιές που έρχονται. Την ίδια τάση διατηρούν οι κοινωνίες και για τα έργα της λογοτεχνίας.
Η ουσία είναι λοιπόν σε αυτό το κομμάτι. Αυτό έρχονται να υπηρετήσουν οι θεσμοί που ονομάζουμε βιβλιοθήκες. Το μόνο που χρειάζεται είναι να βρουν τους τρόπους να συνεχίσουν την απαραίτητη εργασία τους σε ένα ήδη μεταβληθέν περιβάλλον παραγωγής και διανομής των έργων λόγου και της γνώσης. Από εκεί θα ξεκινήσουν και εκεί θα στηρίξουν πλήθος άλλων υπηρεσιών που δύνανται να προσφέρουν.
