Παραφράζοντας τη γνωστή ρήση εάν δεν υπήρχαν βιβλιοθήκες, θα έπρεπε να τις εφεύρουμε άμεσα. Με μακραίωνη συνεισφορά στη διαφύλαξη της ανθρώπινης μνήμης και της μετάδοσης της γνώσης από γενιά σε γενιά, οι βιβλιοθήκες καλούνται σήμερα να καλύψουν πολλές ανάγκες της σύγχρονης κοινωνίας.
Ζούμε σε μια εποχή όπου η "μετα-αλήθεια", οι ψευδείς ειδήσεις, οι αστήρικτες προκαταλήψεις έχουν πάρει προβάδισμα έναντι του ορθού λόγου και της κριτικής σκέψης σε μεγάλες μερίδες του πληθυσμού. Οι άνθρωποι έχουν ξεχάσει να αξιολογούν και να προστατεύουν με αυτόν τον τρόπο την ίδια τους τη σκέψη. Έτοιμοι να δεχτούν οποιαδήποτε αστήρικτη είδηση κάνει τον γύρο του Διαδικτύου, αναγορεύουν αυτές τις ψηφιακές πληροφορίες σε αλήθειες. Πέρα από αυτό όμως, η εντατική χρήση του Διαδικτύου για την κάλυψη των πληροφοριακών αναγκών έχει οδηγήσει στην απώλεια της ικανότητας της γραμμικής ανάγνωσης. Ακόμα και κριτικά αξιολογημένες πληροφορίες που βρίσκονται εκεί διαβάζονται αποσπασματικά, τυχαία και βιαστικά. Οδηγούν με τον τρόπο αυτό σε μεγαλύτερη σύγχυση, καθώς ενδύονται το κύρος της αξιόπιστης πηγής.
Σε έναν απίστευτο ωκεανό διαθέσιμης πληροφορίας, που πριν μία ή δύο δεκαετίες δεν θα τον είχαμε σκεφτεί καν, οι άνθρωποι βρίσκονται ανέτοιμοι, όχι μόνο να τον διασχίσουν και να τον εκμεταλλευτούν, αλλά ακόμα και στοιχειωδώς να ευεργετηθούν από το ελάχιστο. Και αν ακούγονται λίγο θεωρητικά όλα αυτά, αρκεί να γυρίσουμε δίπλα μας και να δούμε τι συμβαίνει στην πραγματική ζωή. Μισαλλοδοξία, τσαρλατάνοι που παριστάνουν τους θεραπευτές ψυχών και σωμάτων, θεωρίες συνωμοσίας που οπλίζουν χέρια φανατικών, μίσος.
Μπορούν οι βιβλιοθήκες να συμβάλουν στην αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων; Οι βιβλιοθήκες παρέχουν ασφαλείς και ουδέτερους χώρους όπου ο καθένας μπορεί να μελετήσει χωρίς κανέναν περιορισμό. Μπορεί να αναζητήσει πληροφορίες και υλικό σε όλες τις μορφές, να συγκρίνει και να αξιολογήσει. Στον χώρο της βιβλιοθήκης η ανάγνωση ξαναγίνεται αργή, γίνεται μελέτη. Επιπλέον οι βιβλιοθήκες παρέχουν όλα αυτά τα εργαλεία και τα εκπαιδευτικά προγράμματα που θα καθοδηγήσουν τον χρήστη στην κριτική αναζήτηση των πληροφοριών, στη διασταύρωσή τους, στην έκθεση σε διαφορετικές απόψεις. Εργαλεία που μπορεί να χρησιμοποιήσει και εκτός βιβλιοθήκης, όταν αναζητά ή δέχεται πληροφορίες από το περιβάλλον.
Δεν ισχυριζόμαστε ότι οι βιβλιοθήκες αποτελούν τη θεραπεία στις παθογένειες του σύγχρονου περιβάλλοντος. Προβάλλουμε όμως κάποια μέσα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην καταπολέμηση αυτών των ζητημάτων. Υπάρχουν πολλά άλλα. Οι κοινωνίες που θέλουν να αντιμετωπίσουν αυτά τα προβλήματα οφείλουν να στηρίξουν όλες τις δομές που θα οπλίσουν τη λογική έναντι της χαοτικής πληθώρας πληροφοριακού θορύβου. Με αυτή την οπτική, οι βιβλιοθήκες είναι πιο αναγκαίες από ποτέ.
