Live τώρα    
16°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
13.4°C17.6°C
3 BF 66%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
14 °C
10.9°C15.9°C
1 BF 64%
ΠΑΤΡΑ
Σποραδικές νεφώσεις
15 °C
9.0°C15.5°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
14 °C
13.8°C14.7°C
2 BF 77%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
15 °C
13.0°C14.5°C
1 BF 75%
"Μετά τη Βαβέλ" στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών / Η λογοτεχνία δεν σταματάει στην πρώτη ανάγνωση...
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

"Μετά τη Βαβέλ" στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών / Η λογοτεχνία δεν σταματάει στην πρώτη ανάγνωση...

Gary Hill. "Black/White/Text"

Της Μάνιας Ζούση

"Οι καλλιτέχνες διεκδικούν το δικαίωμα να χρησιμοποιούν τον λόγο και τη γλώσσα πέρα από τον θεσμικό τους ρόλο της εξουσίας κι έξω από τη νόρμα, εκεί όπου το υπέρλογο έχει νόημα στη ζωή. Όλη η ιστορία των βιβλίων εδώ είναι αυτή. Ο καλλιτέχνης έχει δικαίωμα στη φαντασία και το υπέρλογο” έλεγε με τον σαγηνευτικό της τρόπο η Άννα Καφέτση προσφέροντας μια ξενάγηση - master class, καθώς μας οδηγούσε στους δαιδαλώδεις και λαβυρινθώδεις διαδρόμους, τα πατώματα, τα ξέφωτα, τις αυλές και τις μπούκες του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών μιλώντας μας και γνωρίζοντάς μας τα έργα και τους καλλιτέχνες της έκθεσης που εγκαινιάστηκε χθες το βράδυ με τίτλο “Μετά τη Βαβέλ”, δεύτερο μέρος της τριλογίας “Η Άγραφη Βιβλιοθήκη” στο πλαίσιο της "Αθήνας 2018, Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου".

Μια γοητευτική έκθεση γεμάτη εκπλήξεις κι ευχάριστα απρόοπτα, που περιλαμβάνει περισσότερα από εκατό έργα είκοσι πέντε κορυφαίων ξένων και Ελλήνων καλλιτεχνών που καλεί τον επισκέπτη να την ανακαλύψει σαν ένα παιχνίδι.

Μπήκαμε ακόμα και σε μια υπόγεια στοά, ένα τούνελ που δεν ολοκληρώθηκε ποτέ και είχε σχεδιαστεί για να ενώνει το εσωτερικό του Μεγάρου με τον σταθμό του μετρό, παραμένοντας ένα εγκαταλελειμμένο εργοτάξιο. Εκεί λοιπόν ο Γκάρι Χιλ, ένας από τους αγαπημένους καλλιτέχνες της Άννας Καφέτση, που ήρθε ειδικά από το Σιάτλ, είχε τοποθετήσει μια βιντεοσκοπημένη εγκατάσταση από Μεξικανούς -στην πλειονότητά τους- μετανάστες που συναντούσε στο καφενείο της γειτονιάς του και με τους οποίους είχε δημιουργήσει φιλικές σχέσεις, καθώς του μιλούσαν για τις μικρές και μεγάλες περιπέτειες της ζωής τους.

Η λατρεία και ο φετιχισμός του χαρτιού

Έργα έχουν τοποθετηθεί σε απρόσμενους χώρους, λαβυρινθώδεις, άγνωστους και απροσπέλαστους έως τώρα που ανοίγουν για πρώτη φορά φιλοξενώντας μια θηριώδη, εμβληματική και απρόσμενη έκθεση γεμάτη εκπλήξεις. Βασική θεματική το βιβλίο, η ανάγνωση και η γραφή, “η λατρεία και ο φετιχισμός του χαρτιού”, όπως έλεγε η Ά. Καφέτση παρουσιάζοντάς μας από εγκαταστάσεις με βιβλία από μαύρο κερί έως έργα κρυμμένα πίσω από κουρτίνες όπως αυτό του Ουίλιαμ Κέντριτς. Έργα ηχητικά, on line, εγκαταστάσεις βίντεο, in situ, έργα που αναδεικνύουν θέματα όπως η λογοκρισία, αλλά και φανταστικοί διάλογοι με τον Μπόρχες πάνω στον ρόλο των βιβλιοθηκών στη δημόσια πρόσβαση και γνώση.

Από τους κυρίαρχους δημιουργούς ο Jorge Méndez Blake που είχε αποσύρει από όλες τις βιβλιοθήκες της Νέας Υόρκης όλα τα βιβλία του Μπόρχες με το σκεπτικό εάν θα λείψουν στους επισκέπτες. Όλος αυτός ο φανταστικός διάλογος γύρω από αυτό, καταγεγραμμένος σε βίντεο - ανοιχτό βιβλίο. Έργα με μελάνια και μυστικούς κώδικες καλλιτεχνών που μόνο αυτοί γνωρίζουν, εμπνευσμένα από λογοτέχνες όπως ο Μπέκετ, ο Πεσόα, ο Κάφκα, αλλά και ο Καβάφης.

Πρόκειται για ένα πολλαπλό και ατέρμονο παιχνίδι μεταφράσεων, όπως σχολίαζε η Ά. Καφέτση, που περιλαμβάνει έργα με έννοιες όπως ακατάληπτες γραφές, επιστρωματώσεις γλωσσών, έννοιες αρχείου, συλλογών μνήμης. “Αυτή η έκθεση δεν είναι μόνο ό,τι γράφτηκε ή ό,τι έγινε, αλλά ό,τι δεν έγινε κι ό,τι μένει να γίνει και ως δυνατότητα ή όνειρό μας. Οι καλλιτέχνες διεκδικούν ευθραστότητα στη γλώσσα” εξηγούσε η επιμελήτρια της έκθεσης και διευθύντρια του annexM, του κέντρου για τις εικαστικές τέχνες του ΜΜΑ, αναφέροντας πως “μέσα από την ιδέα του βιβλίου γεννιούνται νέα πράγματα κι ένα νέο φαντασιακό, πολύ σημαντικό για την εποχή μας. Η λογοτεχνία δεν σταματά στην πρώτη ανάγνωση” σημείωνε μιλώντας για το “πολλαπλό και ατέρμονο παιχνίδι των μεταφράσεων”. Δίνοντας έτσι το στίγμα: “Μια έκθεση που μεταφράζει μέσα από τα λόγια των έργων και των καλλιτεχνών , δημιουργούς που εμπεριέχονται ήδη στα δικά τους έργα. Έτσι χτίζουμε τις δικές μας ιστορίες μέσα από τα λόγια των άλλων, κάτι που τώρα το συνειδητοποιούμε και το αποδεχόμαστε”. Μας παρουσίασε έργα καλλιτεχνών της νεότερης γενιάς, που έχουν στην καρδιά του έργου τους τη σχέση με το βιβλίο και κυρίως τη λογοτεχνία και τον λογοτεχνικό ακτιβισμό. Καλλιτέχνες, πολλοί από τους οποίους εκπροσωπούνται με περισσότερα από ένα έργα, για τους οποίους δεν έκρυψε πως βρίσκονται μέσα και στη δική της καρδιά.

Έργα και performances

Μια μεγάλη έκθεση που απλώνεται σε τουλάχιστον τέσσερα διαφορετικά επίπεδα “με θέμα τα βιβλία, τα κείμενα, με τη φυσική, υβριδική τους, άυλη μορφή και οι πολλαπλές μεταφραστικές σχέσεις της σύγχρονης τέχνης με τη λογοτεχνία".

Ανάμεσα στα έργα το τελευταίο έργο της αναδρομικής του Βλάση Κανιάρη το 1999 στην Εθνική Πινακοθήκη με τίτλο “Η ενδεχόμενη ζωγραφική”, “ένα όριο του Κανιάρη που καταδεικνύει πως όλη η τέχνη μέχρι τότε είχε τελειώσει και από εκεί και πέρα όλα παραμένουν ανοιχτά” υπογράμμιζε η Ά. Καφέτση.

Από τις πιο εντυπωσιακές εγκαταστάσεις ο “Οιωνός” του Γιώργου Ξένου, αποτελούμενη από 2.500 πήλινα φίδια που ο επισκέπτης παρακολουθεί σε όλη τη διαδρομή τους.

Ο Γιώργος Χατζημιχάλης εκθέτει το εργαστήριο σχεδίων και εικόνων σε κρίση. “Έναν τόπο”, όπως το χαρακτήρισε ο ίδιος, “που θέτει μια ταυτότητα ανάγνωσης. Η περιγραφή δυο τόπων που ο ένας είναι απέναντι από τον άλλον και τους χωρίζει η θάλασσα”.

Η έκθεση, που θα διαρκέσει έως τις 10 Μαρτίου, περιλαμβάνει και δυο performances της Ντόρα Γκαρθία, από τις οποίες “ο αναγνώστης και ο χορευτής” είναι η ανάγνωση της δημιουργού στο 23ο σεμινάριο του Λακάν “που μας κάνει να σκεφτόμαστε πως η λογοτεχνία δεν σταματά στην πρώτη ανάγνωση”, όπως σχολίασε η Άννα Καφέτση.

“Πρόκειται για μια μείζονα έκθεση, κάτι που το Μέγαρο θεωρεί εξαιρετικά σημαντικό για τα πολιτιστικά της χώρας. Και η σύλληψη και η εκτέλεση μέσα από απίστευτες αντιξοότητες ανήκει στην Άννα Καφέτση. Το Μέγαρο νιώθει εξαιρετικά περήφανο που συνεργάζεται με ένα άτομο σαν την Καφέτση, που αποτελεί εθνικό κεφάλαιο” δήλωσε από την πλευρά του ο πρόεδρος του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών Νίκος Θεοχαράκης.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL