Live τώρα    
22°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
22 °C
20.2°C23.5°C
2 BF 43%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
20 °C
16.6°C22.9°C
2 BF 45%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
17.1°C21.5°C
2 BF 64%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.2°C21.1°C
1 BF 62%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
18 °C
17.9°C17.9°C
0 BF 59%
Βιβλίο / Αμερικανικές αντιθέσεις
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Βιβλίο / Αμερικανικές αντιθέσεις

Κατά τα πρότυπα του Ζολά, ο οποίος έλεγε κάθε μυθιστόρημα οφείλει να είναι «μια φέτα ζωής», από τον οποίο είναι προφανές ότι έχει επηρεαστεί -έχει αποκληθεί άλλωστε «Αμερικανός Ζολά»- ο Ντράιζερ, με χαρακτηριστική ευαισθησία για τα κοινωνικά ζητήματα, αλλά και επίγνωση της καθημερινής ζωής και των δυσκολιών της, γράφει το 1900, στις απαρχές του 20ου αιώνα, την «Κάρι μας».

Όταν το βιβλίο εκδίδεται στην Αμερική, δεν γίνεται εύκολα αποδεκτό -σε αντίθεση με την Αγγλία, όπου χαρακτηρίζεται «το πρώτο σπουδαίο αστικό μυθιστόρημα της Αμερικής»- ούτε από τους κριτικούς ούτε από τους αναγνώστες, οι οποίοι δυσκολεύονται να αποδεχτούν την ωμότητα και την καθαρότητα με την οποία περιγράφεται η λαίλαπα του σύγχρονου καπιταλισμού, όπου η μαζική παραγωγή και η άκρατη κατανάλωση έχουν αντικαταστήσει τις ανθρώπινες σχέσεις. Τα πάντα είναι ή γίνονται προϊόντα συνδιαλλαγής και παζαρέματος. Ακριβώς όπως ο Χάρστγουντ -ένας σύνθετος, ίσως ο πιο ενδιαφέρον ήρωας του βιβλίου, που αντιπροσωπεύει την εκπλήρωση από την ανάποδη, με άλλα λόγια τη διάψευση, του αμερικανικού ονείρου- που μπροστά σε μια δεσμίδα με χρήματα νιώθει την «αμηχανία του ανθρώπου που δεν έχει ιδιαίτερα ισχυρές αρχές και που ταλαντεύεται ανάμεσα στο καθήκον και στην επιθυμία», έτσι και οι υπόλοιποι ήρωες υπακούν πιστά, μόλις ξεπεράσουν τις ισχνές επιφυλάξεις τους, μονάχα στις ορέξεις των επιθυμιών τους. Που, όταν εκπληρώνονται, δίνουν τη θέση τους σε άλλες, σε ένα ατέρμονο παιχνίδι ιδιωτικών αναγκών και φιλοδοξιών.

Οι τρεις βασικοί ήρωες του Ντράιζερ, η Κάρι, ο Ντρουέ, ο Χάρστγουντ αλλά και όλοι οι δευτερεύοντες συνδέουν την ευτυχία με την εκπλήρωση των πόθων τους για υλικά αγαθά. Έχω, άρα υπάρχω. Κι όταν δεν έχω, υποφέρω. Άλλοι, όπως η Κάρι, στέκονται τυχεροί και αποκτούν πλούτη, δίχως να γλιτώσουν όμως από τη μελαγχολία τους. Άλλοι, όπως ο Χάρστγουντ, δεν συμβιβάζονται ποτέ με την ιδέα του απολεσθέντος παραδείσου και το μόνο που κάνουν είναι να κοιτούν τη συντριβή τους να συντελείται δίχως να μπορούν να αντιδράσουν. Όλοι χαμένοι από χέρι. Κυρίως γιατί στέκονται στην επιφάνεια των πραγμάτων. Ο κυνισμός τους τους καθιστά ανίκανους για αληθινά συναισθήματα. Ανίκανους να μπουν στη θέση του άλλου, να συναισθανθούν τη μοίρα του, ολοκληρωτικά απασχολημένοι καθώς είναι με τη δική τους.

Ο Ντράιζερ κερδίζει με την ορμητικότητα της αφήγησής του, με τη γρήγορη, δημοσιογραφική, κινηματογραφική ματιά του, με τους ζωντανούς παλλόμενους διαλόγους -σ’ αυτό συντελεί η εξαιρετική μετάφραση της Έλλης Φιλοκύπρου, η οποία υπογράφει και την πολύ κατατοπιστική εισαγωγή- που καταφέρνουν να μεταδώσουν τα διλήμματα και τις μεταπτώσεις των ηρώων, με τη λεπτομερή περιγραφή των πόλεων, του Σικάγου και αργότερα της Νέας Υόρκης, που έχουν ρόλους ζώσας ύπαρξης και όχι σκηνικού και που σφαδάζουν από αντιθέσεις. Αντιθέσεις πάνω στις οποίες επικεντρώνεται ο συγγραφέας δίνοντάς μας συναρπαστικές σελίδες, όπου συγκρούεται ο κόσμος του πλούτου και της ευμάρειας με κείνον της ανέχειας, της ανεργίας και του μαρασμού. Δεν αφήνει τίποτε ασχολίαστο. Από τα συσσίτια, τους άστεγους, τη ζητιανιά, μέχρι τη σθεναρή αντίσταση των οδηγών τραμ και τους απεργοσπάστες, καμιά ανισότητα ή αδικία δεν ξεφεύγει της προσοχής του. Επίκαιρα τα θέματά του, δυστυχώς, ακόμη και για σήμερα.

Παρ' όλα αυτά, η επιμονή του Ντράιζερ να καθοδηγήσει, καταφεύγοντας πολλές φορές σε ενοχλητικές γενικεύσεις και νουθεσίες, φαίνεται απλοϊκή και ξενίζει τον σύγχρονο αναγνώστη. Το ίδιο και ο «από μηχανής θεός» του τέλους που εκφράζεται στο πρόσωπο του κύριου Έιμς, δίνοντας αφελείς λύσεις σε πολύπλοκα ζητήματα τα οποία ο ίδιος ο συγγραφέας είχε καταφέρει, με την αμείλικτη παρατηρητικότητά του, να αναδείξει.

Theodore Dreiser, «Η Κάρι μας»

Εκδ. Gutenberg

Μετάφραση: Έλλη Φιλοκύπρου

760 σελ. Τιμή: 26 ευρώ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL