Live τώρα    
20°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
19.2°C21.2°C
3 BF 71%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ασθενής ομίχλη
17 °C
13.6°C19.4°C
2 BF 78%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
17.7°C19.4°C
3 BF 67%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
25 °C
22.7°C24.8°C
6 BF 33%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
17 °C
16.8°C18.5°C
0 BF 82%
Βιβλίο / Ήταν γεμάτη με τον μεγάλο θάνατό της
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Βιβλίο / Ήταν γεμάτη με τον μεγάλο θάνατό της

Της Ευγενίας Μπογιάνου

Ο Ούλα Νίλσον, στο «Ίσιντορ και Πάουλα», από τις πρώτες κιόλας γραμμές του ολιγοσέλιδου μυθιστορήματος μας εισάγει στο ημίφως ενός υπόγειου παράλληλου κόσμου, περιγράφοντας καταστάσεις καθημερινές και οικείες χωρίς δραματικότητα, αλλά με έναν τρόπο κλινικό και αποστασιοποιημένο, καταφέρνει να δημιουργήσει μια ανησυχητική και αγωνιώδη ατμόσφαιρα, που έρχεται από τα βάθη της ύπαρξης του ήρωά του και συγχρόνως παραδίδει μια λεπτομερή τοιχογραφία της σύγχρονης Σουηδίας.

Ο Ίσιντορ είναι μηχανοδηγός στο μετρό της Στοκχόλμης, «κομμάτι ενός μεγάλου συστήματος», τη μισή του μέρα την περνά κάτω από τη γη, βλέποντας μπροστά του τις ράγες του τρένου να χαράζουν θαρρείς την πορεία του στη ζωή, «ανεβάζει και κατεβάζει ταχύτητα, φρενάρει το τρένο, ανοίγει και κλείνει τις πόρτες του, αλλά ο ίδιος παραμένει απλώς ένα πιόνι στη μεγάλη σκακιέρα του επικεφαλής κυκλοφορίας», ο οποίος ρυθμίζει και βλέπει τα πάντα, «είναι ένας θεός που κάθεται στον Όλυμπο του Γκούλμαρσπλαν» και διευθύνει τον θίασό του. Σε αυτόν τον δαιδαλώδη σκοτεινό κόσμο, σ’ αυτό «το θέατρο δωματίου» τα πάντα είναι καλοκουρδισμένα, ακόμη και τα δευτερόλεπτα έχουν σημασία, υπάρξεις πάνε κι έρχονται δίχως να κοιτάζονται στα μάτια, δίχως να σταματάνε πουθενά, υπάρξεις τόσο εύθραυστες που ίσως πάψουν να υπάρχουν από τη μια στιγμή στην άλλη, ο Ίσιντορ τρέμει στην σκέψη πως μπορεί να δει ένα ανθρώπινο κορμί να πέφτει μπροστά του, «άτομο στις ράγες ή αστρά είναι ο κωδικός που χρησιμοποιούν στον ασύρματο, ανεξάρτητα με το τι συμβαίνει σε αυτούς που παρασύρουν», φαντάζεται πως είναι το δικό της κορμί, η πιθανότητα μέσα στο ταραγμένο μυαλό του γίνεται βεβαιότητα, στο πρόσωπο οποιασδήποτε νέας γυναίκας βλέπει την Πάουλα, την πρώτη του ξαδέλφη που τους συνδέει «ένας αόρατος αλλά δυνατός έρωτας», μια αγάπη που έχει σφυρηλατηθεί εκείνα τα μακρινά παιδικά καλοκαίρια στο νησί όπου ο ζόφος της οικογενειακής ζωής ήταν τόσο μεγάλος, που άφησε το ανεξίτηλο στίγμα του στις ζωές τους.

Καθώς προχωρά η αφήγηση μαθαίνουμε πως τα πραγματικά ονόματα των ηρώων δεν είναι Ίσιντορ και Πάουλα, τα πραγματικά τους ονόματα έχουν θαφτεί στο παρελθόν που θέλουν να ξεχάσουν, που προσπαθούν απεγνωσμένα να ξεχάσουν, που όμως αυτό αναδύεται σε κάθε πτυχή και σκέψη της νέας τους ζωής, γιατί ποιος μπορεί ή ποιος μπόρεσε ποτέ να γλιτώσει από την παιδική του ηλικία; Η παιδική τους ηλικία έχει κολλήσει σαν χαλκομανία πάνω τους και οι σελίδες όπου ο Νίλσον αναφέρεται σ’ αυτήν συναρπάζουν τόσο με την ωμότητα και τη σκληρότητα των περιγραφών του όσο και με τη συμπόνια και τη συνενοχή που γεννούν τα συναισθήματα των δύο παιδιών, τα οποία αποτυπώνονται, παρόλο τον αφαιρετικό λόγο που επιλέγει, με εξαιρετική ευαισθησία και ενάργεια.

Στο τρίτο μέρος του βιβλίου βυθιζόμαστε μέσα στα σκοτάδια της ψυχής της Πάουλας. Όπως η Ευρυδίκη στο θαυμάσιο ποίημα του Ρίλκε, το οποίο παρατίθεται στην αρχή του βιβλίου, έτσι και η Πάουλα είναι βυθισμένη στον εαυτό της, «είναι γεμάτη με τον μεγάλο θάνατό της». Το σώμα μπορεί να ξέχασε, η ψυχή όμως δεν μπορεί να ξεχάσει. Η βία είναι πάντα εδώ. Όσο κι αν ο χρόνος γίνεται τόπος και ο τόπος χρόνος. Η πληγή που άνοιξε κάποτε παραμένει για πάντα πληγή. Το χέρι του Ίσιντορ που προσφέρεται, που θα είναι πάντα διαθέσιμο, είναι η μόνη αναφορά, θα είναι όμως αρκετή;

Ο κόσμος που δημιουργεί ο Νίλσον στο «Ίσιντορ και Πάουλα» είναι εφιαλτικός, είναι ο κόσμος του περιθωρίου, της βίας, της σκοτεινιάς, εκεί όπου η μνήμη δεν θωπεύει αλλά χαστουκίζει, εκεί όπου τα ανθρώπινα πλάσματα ακροβατούν διαρκώς ανάμεσα σε φως και σκοτάδι, σε ζωή και θάνατο δίχως ελπίδα λυτρωμού.

Ούλα Νίλσον, «Ίσιντορ και Πάουλα»

Εκδ. Καστανιώτη

Μετάφραση: Γρηγόρης Ν. Κονδύλης

168 σελ. Τιμή: 12,72 ευρώ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL