Live τώρα    
17°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
14.5°C18.7°C
2 BF 61%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ελαφρές νεφώσεις
16 °C
12.4°C18.0°C
1 BF 66%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
13.7°C16.0°C
2 BF 65%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
16 °C
14.3°C18.0°C
0 BF 57%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
15.7°C15.7°C
1 BF 69%
Η κρίση στην Ιταλία και ο αστυνόμος Μονταλμπάνο
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Η κρίση στην Ιταλία και ο αστυνόμος Μονταλμπάνο

Στο πρόσφατο μυθιστόρημά του “Πυραμίδα από λάσπη” (μετάφραση Φωτεινή Ζερβού, εκδόσεις Πατάκη, 2016), ο Αντρέα Καμιλέρι βάζει τον αστυνόμο Μονταλμπάνο να προσπαθεί να εξιχνιάσει τη δολοφονία ενός λογιστή που βρέθηκε νεκρός σε έναν τσιμεντένιο αγωγό μιας σήραγγας. Είναι ερωτικό το έγκλημα; Ή μήπως όχι; Σε τούτο το απολύτως κοινωνικό μυθιστόρημα υπάρχει μια ιστορία με εταιρείες δημόσιων έργων, όπου η μαφία είναι παρούσα, ενώ η Ιταλία της κρίσης θυμίζει τη χώρα μας. Υπάρχουν μίζες, φοροδιαφυγή, απάτες, ψευδείς φορολογικές δηλώσεις, χειραγώγηση δημόσιων διαγωνισμών, μαύρο χρήμα, offshore εταιρείες και προκλητικά πάρτι της υψηλής κοινωνίας. Οι ειδήσεις μιλάνε για πολίτες υπεράνω υποψίας, που εμπλέκονται σε παράνομες υποθέσεις, για δικηγόρους, γιατρούς, βουλευτές. Παράλληλα, υπάρχει κι ένα τηλεοπτικό κανάλι -ανεπίσημο φερέφωνο των μαφιόζων-, το οποίο κατασκευάζει ειδήσεις για να αποπροσανατολίσει το κοινό. Ο Καμιλέρι δεν αεροβατεί, δεν δείχνει μια πλαστή Ιταλία. Στο τέλος του βιβλίου μπορεί μεν να απονέμεται δικαιοσύνη μέσω του Μονταλμπάνο, αλλά η μαφία ζει και βασιλεύει.

Το ελληνικό αναγνωστικό κοινό γνώρισε τον Αντρέα Καμιλέρι το 1999, όταν κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Πατάκη το μυθιστόρημά του “Το σχήμα του νερού” (στην Ιταλία εκδόθηκε το 1994). Σε αυτό, ο αναγνώστης κάνει τη γνωριμία των ανθρώπων που κινούνται γύρω από τον επιθεωρητή, ο οποίος υπηρετεί στο αστυνομικό τμήμα της Βιγκάτα, της φανταστικής σικελικής πόλης. Είναι η Λίβια, η επίσημη αγαπημένη του, η Ίγκριντ, η Σουηδέζα φιλενάδα του, ο αρχιφύλακας Φάτσιο, συνεργάτης του, ο Νικολό Τζίτο, αριστερός δημοσιογράφος της τηλεόρασης. Εκεί παρουσιάζονται τα θέματα που απασχολούν τον συγγραφέα, οι ιδέες και οι εμμονές του. Γίνεται αναφορά στις φαμίλιες της μαφίας που αλληλοτρώγονται, στο χριστιανοδημοκρατικό κόμμα και στη διαφθορά των στελεχών του, στα κόμματα που συνεργάζονται μαζί του, στο ξέπλυμα μαύρου χρήματος (αργότερα, ο συγγραφέας βάζει στο στόχαστρό του τον Μπερλουσκόνι).

Ο Καμιλέρι, ο πιο πολυδιαβασμένος Ιταλός συγγραφέας της εποχής μας, γεννήθηκε στο Πόρτο Εμπέντοκλε της Σικελίας το 1925. Το 1945, μετά την απελευθέρωση, άρχισε να γράφει ποιήματα. Όταν κέρδισε το πρώτο βραβείο σε έναν διαγωνισμό θεατρικών έργων, αποφάσισε να σπουδάσει σκηνοθεσία κι εγκαταστάθηκε στη Ρώμη, αφιερώνοντας τον εαυτό του στο θέατρο. Έγινε καθηγητής στην Ακαδημία Θεατρικής Τέχνης και το 1967 ξανάπιασε το γράψιμο. Αυτή τη φορά έγραψε ένα μυθιστόρημα, το “Η ροή των πραγμάτων”. Έστειλε το χειρόγραφο σε δέκα εκδοτικούς οίκους που το απέρριψαν λόγω της ιδιότυπης σικελικής διαλέκτου του. Το μυθιστόρημα έμεινε επί δέκα χρόνια αδημοσίευτο. Όταν το εξέδωσε ένας μικρός εκδότης, από εκείνους που εκδίδουν βιβλία επί πληρωμή, άρχισε να γράφει το δεύτερο, το “Καπνός στον ορίζοντα”. Η επιτυχία που είχε “Το σχήμα του νερού” ήταν τέτοια ώστε με την πίεση του εκδοτικού του οίκου έγραψε το δεύτερο, το “Σκύλος από τερακότα”. Αυτό που καθόρισε την πορεία του ως αστυνομικού συγγραφέα ήταν η παραγωγή μιας τηλεοπτικής σειράς για τη RAI με περιπέτειες του επιθεωρητή Μεγκρέ.

Ο αστυνόμος Μονταλμπάνο είναι έντιμος άνθρωπος, αδιαφορεί για τα χρήματα, τον ενδιαφέρει η δικαιοσύνη, αγαπάει την ανεξαρτησία του και γι’ αυτό δεν παντρεύεται. Είναι τυπικός Ιταλός που συγκεντρώνει πάνω του μόνο τα καλά των Ιταλών. Είναι βεβαίως και αριστερός, αφού ο δημιουργός του του έχει δανείσει τις πολιτικές του ιδέες. Ο Καμιλέρι (μέσω του Μονταλμπάνο) δείχνει την απογοήτευσή του από τα συμβαίνοντα στην πατρίδα του. Ως αφηγητής, μέμφεται το σωματείο των βιομηχάνων, μα και τα συνδικάτα των εργαζομένων, καθώς εργάτες πέφτουν από τις σκαλωσιές, μετανάστες πνίγονται στη θάλασσα, συνταξιούχοι πένονται.

Μολονότι η Άγκαθα Κρίστι δεν τον γοητεύει, κάποτε ο Καμιλέρι υπέπεσε στον πειρασμό να τη μιμηθεί. Όταν η εφημερίδα “La Stampa” του πρότεινε να γράψει αστυνομικά διηγήματα, εκείνος επινόησε τον Βιντσέντσο Κολούρα. Ο καινούργιος ήρωας που αναλαμβάνει να λύσει ποικίλους γρίφους είναι άνθρωπος της σκέψης, όπως ο Ηρακλής Πουαρό, και όχι της δράσης, όπως ο Μονταλμπάνο.

Μέχρι σήμερα, έχουν εκδοθεί στη χώρα μας γύρω στα σαράντα βιβλία του Καμιλέρι. Στο ενεργητικό του όμως υπάρχουν και «ιστορικά» μυθιστορήματα, στα οποία περιγράφει τη σικελική κοινωνία περασμένων δεκαετιών. Στα αστυνομικά του καταπιάνεται με ζητήματα της επικαιρότητας. Διαβάζει εφημερίδες και όταν βρει κάποια ενδιαφέρουσα είδηση, κόβει τη σελίδα και στη συνέχεια επεξεργάζεται το περιστατικό λογοτεχνικά. Για παράδειγμα, έχει γράψει ιστορίες για τη σωματεμπορία γυναικών από την ανατολική Ευρώπη. Ακόμα, έχει γράψει ιστορίες για τους μετανάστες που φτάνουν στη Ιταλία με πλοιάρια από την Αφρική.

Η μεγάλη αγάπη του Καμιλέρι για τη Σικελία -στην ουσία αυτή πρωταγωνιστεί στα βιβλία του- τον οδήγησε στο γράψιμο της βιογραφίας του Λουίτζι Πιραντέλο (1967-1936), του μεγάλου Σικελού δραματουργού, ο οποίος γεννήθηκε στο Αγκριτζέντο. Οι δυο τους γνωρίστηκαν λίγο προτού πεθάνει ο συγγραφέας (Νoμπέλ Λογοτεχνίας 1934), και αργότερα ο Καμιλέρι ανακάλυψε πως ο Πιραντέλο ήταν πρώτος εξάδελφος της γιαγιάς του, δηλαδή παιδιά δύο αδελφάδων.

Σημειώνουμε πως τα βιβλία του Καμιλέρι με ήρωα τον αστυνόμο Μονταλμπάνο κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Πατάκη. Τα λεγόμενα «ιστορικά» του βιβλία έχουν εκδοθεί από τον Καστανιώτη και την Ωκεανίδα. Η βιογραφία τού Λουίτζι Πιραντέλο έχει κυκλοφορήσει από το Μεταίχμιο.

Φίλιππος Φιλίππου, συγγραφέας. Τελευταίο βιβλίο του είναι το μυθιστόρημα "Η γυναίκα ως έργο τέχνης" (εκδόσεις Κλειδάριθμος)

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL