"Όταν ο κόσμος μιλάει για τις Κυκλάδες, έχει στον νου του περισσότερο το τουριστικό προϊόν. Όμως οι Κυκλάδες, όπως και άλλοι τόποι της Ελλάδας, κρύβουν μνήμες πολύτιμες" λέει ο Άγγελος Σινάνης, με αφορμή την κυκλοφορία του καινούργιου βιβλίου του "Τα Μεταλλεία της Αντιπάρου, 19ος-20ος αιώνας" (εκδ. Δήμος Αντιπάρου), που ανασύρει από τη λήθη την εποχή που η εξορυκτική παραγωγή τροφοδοτούσε την εθνική οικονομία αλλά και την τοπική κοινωνία.
Η μελέτη του εξερευνά τα μεταλλεία που λειτούργησαν στα νησιά των Κυκλάδων από τα τέλη του 19ου μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα. "Ας θυμηθούμε ότι η ανάπτυξη της μεταλλείας, της εξορυκτικής βιομηχανίας στις Κυκλάδες, ξεκίνησε μετά το 1860 και μέχρι τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο πρόσφερε δουλειά και ανάπτυξη στα νησιά, τα οποία συμμετείχαν ενεργά και με σταθερότητα για περισσότερα από 50 χρόνια σε κάθε καινοτόμο εγχείρημα του μεταλλευτικού, τεχνολογικού και εμπορικού τομέα" λέει ο συγγραφέας εξηγώντας ότι "εκείνη την περίοδο, μερικές δεκαετίες δηλαδή από την απελευθέρωση της Ελλάδας από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, η χώρα δεν είχε εξαγωγική δραστηριότητα από τη μεταλλευτική και τη σταφίδα. Ο ρόλος λοιπόν αυτών των νησιών της Αντιπάρου, της Σερίφου, της Σίφνου, στην ανάπτυξη του τόπου υπήρξε καθοριστικός".
Σύμφωνα με τη μελέτη του Άγγελου Σινάνη, στα τέλη του 19ου αιώνα, όταν λειτουργούν όλα τα μεταλλεία και τα ορυχεία των Κυκλάδων, ο μόνιμος πληθυσμός των νησιών ήταν 132.000 κάτοικοι. Το 1971, που έκλεισαν τα μεταλλεία, ήταν 86.000 και σήμερα, με όλη αυτή την τουριστική επένδυση που έχει γίνει ο πληθυσμός δεν ξεπερνά τις 125.000. "Φαίνεται ότι οι απασχολήσεις της παλιάς οικονομίας κρατούσαν περισσότερο κόσμο στα νησιά και μάλλον με περισσότερη αυτάρκεια απ' όσο σήμερα, καθώς τότε παρήγαγαν αυτά που κατανάλωναν", λέει ο συγγραφέας.
Με καταγωγή από την Αντίπαρο, ο Άγγελος Σινάνης επικεντρώνεται και στη μεταλλευτική ιστορία του νησιού καταγράφοντας επίσης γεγονότα της καθημερινότητα των μεταλλωρύχων, ντόπιων αλλά και μετοίκων από το Λαύριο τη Μήλο, την Πάρο, που επηρέασαν ή και καθόρισαν τη ζωή τους και τη ζωή της τοπικής κοινωνίας. "Με ενδιέφερε να ερευνήσω τι συνέβη την εποχή που η μεταλλευτική δραστηριότητα υπήρξε το βασικό πεδίο επιχειρηματικής δράσης αλλά ταυτόχρονα και το μοναδικό, σχεδόν, μέσο βιοπορισμού στο νησί. Με ενδιέφερε επίσης να διερευνήσω τόσο την ταξική διαστρωμάτωση των μεταλλείων όσο και την επιρροή τους στην κοινωνία της Αντιπάρου" λέει. Όπως προκύπτει από τις μαρτυρίες που καταγράφονται στο βιβλίο, "γίνεται σαφές ότι η κοινωνική και οικονομική ιστορία των ανθρώπων χαμηλού εισοδήματος είναι σε όλες τις εποχές ο ασφαλέστερος δείκτης ευημερίας ή δυσπραγίας, ιδίως όταν ευημερούν οι αριθμοί στα υψηλά κοινωνικά στρώματα". Σύμφωνα με τις μαρτυρίες των ντόπιων, όλοι οι κάτοικοι δούλευαν στα μεταλλεία. Έρχονταν μάλιστα και μέτοικοι, από την Πελοπόννησο (Βάτικα της Λακωνίας), την Αττική, την Κάρπαθο κ.ά. "Φανταστείτε ότι με την απελευθέρωση του 1830 η Αντίπαρος είχε 300 κατοίκους, ενώ όταν άκμασαν τα μεταλλεία έφτασαν κοντά στους 900, σύμφωνα με την απογραφή του 1907".
Πληροφορίες για την έκδοση: 2434071826.
Πόλυ Κρημνιώτη
