Προχωρώντας στην κριτική αποτίμηση της παραγωγής της Μαντάμ Μπατερφλάϋ από τον Hugo de Ana, επίγονο, όπως ήδη αναφέραμε, της σχολής του Φράνκο Τζεφιρέλλι, δεν θα χρονοτριβήσουμε πραγματευόμενοι τον βαθμό ιστορικής πιστότητας των ιαπωνικών αναφορών του. Θα αρκεστούμε στην παρατήρηση ότι, επενδύοντας στο μεγαλειώδες κιτς, με όρους όμως αισθητικώς ευτελέστερους του ιδιοφυούς και αειθαλούς προκατόχου του, ο Ντε Άνα έχει, πάντως, διαγράψει τη δική του πορεία επί σκηνής και οθόνης, υπερασπιζόμενος την ονειδιζόμενη ως οπισθοδρομική σχολή μιας οιονεί νατουραλιστικής αναβίωσης των έργων, χωρίς προφανείς, στον μέσο θεατή, υπερβάσεις του χωροχρονικού πλαισίου της πλοκής. Η παραγωγή του απλώθηκε με άνεση στο Ηρώδειο, πληθωρική, με κυβιστικά σκηνικά και πομπώδεις ενδυμασίες του ιδίου, ενισχυμένη με ψηφιακές προβολές του Sergio Metalli και της ομάδας (;) Ideogamma, τους φωτισμούς του ήδη πασίγνωστου Vinicio Cheli και εύστοχη χορογραφική κίνηση μαζών και χαρακτήρων από την Leda Lojodice. Κρατούμε με ευγνωμοσύνη τη διαπίστωση ότι και οι πλέον κατάφορτες από τις ενίοτε υπερβολικές παρεμβάσεις του δεν εμπόδισαν, αλλά, αντιθέτως, ενίσχυσαν τον αντίκτυπο της μουσικής, υπηρέτησαν δηλαδή τον πρωταρχικό σκοπό κάθε σκηνοθεσίας όπερας, συχνά λησμονούμενο και βάναυσα κακοποιούμενο στην εποχή μας (ο ενδυματολογικός χειρισμός, ωστόσο, της Μαρισσίας Παπαλεξίου ως Κέητ Πίνκερτον παραμένει αίνιγμα!). Ακόμη και το πολύπτυχο tableau vivant που κάλυψε το εκτενές ορχηστρικό πρελούδιο της γ' πράξης δεν μας ενόχλησε, παρά τη βασική μας πεποίθηση ότι, κατ' αρχήν, παρόμοιες ορχηστρικές σελίδες οφείλουν να εκτελούνται χωρίς οποιαδήποτε οπτική περίσπαση, όπως ακριβώς δηλαδή υπαγόρευσε ο συνθέτης. Ας μας επιτραπεί, όμως, η διαπίστωση ότι, ειδικά τα πρελούδια της γ' πράξης της Τόσκα και της Μαντάμ Μπατερφλάυ, εκτενή και περιγραφικά δίκην συμφωνικών ποιημάτων, δεν παραβλάπτονται από οπτική τους υπερκάλυψη, όπως εν προκειμένω…
Αντιμέτωποι με το ιλιγγιώδες ενδεχόμενο διπλής προσέλευσης σε ένα καυτό Ηρώδειο, προτιμήσαμε να παρακολουθήσουμε μόνον τη δεύτερη φωνητική διανομή (31/07/2013), ενθυμούμενοι την περιώνυμη ρήση της Γκαλίνα Ουλάνοβα, όταν τής είχε επισημανθεί ότι αδίκως παρεκάμπτετο από την τιμή της πρεμιέρας: «Πρεμιέρα είναι όποτε χορεύω εγώ» είχε τότε απαντήσει αγέρωχα η θρυλική ιέρεια της Τερψιχόρης, απάντηση κατάλληλη και για την πρωταγωνίστρια της βραδιάς, Τσέλια Κοστέα. Η μόνιμα εγκατεστημένη στην Ελλάδα ρουμανικής καταγωγής καλλιτέχνις υποδύθηκε αξιομνημόνευτα τον ρόλο της ηλικιακά εύθραυστης, αλλά ισχυρής στην ακεραιότητα του χαρακτήρα και τη συνέπεια των συναισθημάτων ηρωίδας του Πουτσίνι. Φωνή από τις ελάχιστες, κατά την 40χρονη εμπειρία μας, με ατρόμητη προβολή στον επίφοβο ρωμαϊκό χώρο, η τιμημένη με το Μεγάλο Βραβείο Ελλήνων Κριτικών Μουσικής 2011 υψίφωνος μάς κατέκτησε για μιαν ακόμη φορά με τη λεία και κρεμώδη ποιότητα της εκφοράς της, το έξοχα φωτοσκιασμένο τραγούδι της, τον θαυμάσιο έλεγχο αναπνοής, τα γεμάτα σαρκώδη υπόσταση piani και diminuendi της, την πεντακάθαρη άρθρωση του κειμένου. Όλα ενταγμένα σε μια μετρημένη ψηλάφηση του χαρακτήρα, με πρώτιστο σεβασμό στον συνθέτη, χωρίς χαμηλής αισθητικής φωνητικές και υποκριτικές μεθοδεύσεις. Κυριολεκτικά έξοχη!
Πλάι της ο Ιταλός τενόρος Luciano Ganci, ένας Πίνκερτον άωρος, με ευχάριστο ηχόχρωμα και σποραδικές πτήσεις λάμψης, αλλά περιορισμένη αντοχή στήριξης των μεγάλων μελωδικών τόξων. Υποκριτικά κομψός και μουσικά καλλιεργημένος ο πρόξενος Σάρπλες του βαρυτόνου Διονυσίου Σούρμπη (τιμητική διάκριση Κριτικών Μουσικής «Νέου καλλιτέχνη» 2012), φωνή ομοιογενής και εκφραστική εκείνη της Ρωσίδας μεσοφώνου Olesya Petrova ως Σουζούκι. Χωρίς κρίσιμα κενά, εν πολλοίς, και η πολυάριθμη υποστηρικτική ομάδα των μονωδών, με ιδιαίτερη μνεία στον Βουδιστή ιερέα του Τάσου Αποστόλου και, κυρίως, στον Γκόρο του (πρωτοεμφανιζόμενου;) τενόρου Χαράλαμπου Αλεξανδρόπουλου (φωνή στιβαρή, που προδίδει ενδιαφέρουσες δυνατότητες).
Η ενθουσιώδης σύμπραξη της χορωδίας της ΕΛΣ, σε διδασκαλία Αγαθάγγελου Γεωργακάτου, και η ιδιαίτερη σύμπνοια του μαέστρου Μύρωνος Μιχαηλίδη με τους μουσικούς του σ' ένα έργο που προδήλως αγαπά, συνέτειναν σε μιαν ολόπλευρη επιτυχία ενώπιον κατάμεστου θεάτρου, σαν τις παλιές καλές εποχές. Τα ερωτήματα της προηγούμενης Κυριακής, ωστόσο, εξακολουθούν να μας συνοδεύουν.
