"Η 'Καντάτα για τη Μακρόνησο' είναι ένα έργο που δεν ανήκει μόνο στους δημιουργούς του. Ανήκει σε όσους αγωνίστηκαν και πάλεψαν μέσα από τις γραμμές του Κόμματος, αλλά και δίπλα σ' αυτό σε χρόνους ζοφερούς. Σε όσους εκτελέστηκαν, βασανίστηκαν, φυλακίστηκαν και αντιστάθηκαν. Σε όσους πάλεψαν για μια δίκαιη κοινωνία.
Όπως και η 'Σπουδή σε ποιήματα του Βλαδίμηρου Μαγιακόφσκι', του ποιητή που εξέφρασε με τη μεγάλη τέχνη του την πιο δημιουργική και απελευθερωτική δεκαετία που γνώρισε ποτέ ο κόσμος στα 6.000 χρόνια ταξικών κοινωνιών. Τη δεκαετία του '20 στην ΕΣΣΔ" έλεγε χθες ο Θάνος Μικρούτσικος παρουσιάζοντας τη συλλεκτική έκδοση των δύο έργων του στο βιβλίο - CD "Kαντάτα για τη Μακρόνησο - Σπουδή σε ποιήματα του Βλαδίμηρου Μαγιακόφσκι", στη νέα τους ηχογράφηση με τη Ρίτα Αντωνοπούλου και τον Κώστα Θωμαΐδη, που αφιερώνεται στα 100 χρόνια του ΚΚΕ.
Έχοντας στο πλάι του τον γενικό γραμματέα της Κ.Ε. του ΚΚΕ Δημήτρη Κουτσούμπα αλλά και πολλούς φίλους του, ο γνωστός συνθέτης εκδήλωσε την αφοσίωσή του στο Κόμμα -"είμαι οριστικά με το ΚΚΕ" είπε- και θυμήθηκε τον Γιάννη Ρίτσο που τον προέτρεπε: "Γράφε για ό,τι σε καίει. Σε καίει ο έρωτας; Γράφε. Η μοναξιά σου; Γράφε. Ο αγώνας ενάντια στη βία του φασισμού; Γράφε. Αλλά πρόσεχε, το θέμα δεν ορίζει την αξία του έργου. Αυτό που έχει σημασία είναι το αδιάσπαστο περιεχόμενου και φόρμας. Γιατί κάθε νέο περιεχόμενο απαιτεί μια νέα φόρμα, γιατί η φόρμα είναι κοινωνική εμπειρία αποκρυσταλλωμένη. Θα σέβεσαι το παρελθόν, θα το περιέχεις, θα το αφομοιώνεις, αλλά δεν θα το μιμηθείς".
Θυμήθηκε ότι έτσι ο Ρίτσος με την Καντάτα τον έβγαλε από τον "εφιάλτη" πώς θα συνδυάσει, ως γνήσιο τέκνο της πρωτοπορίας, τον νέο ήχο και ως παιδί της Αριστεράς την επικοινωνία με τον κόσμο.
Από μεριάς του θύμισε κατονομάζοντας δύο από τους φίλους που κάθονταν απέναντί του, τη Μάρω Δούκα και τον Γιώργο Κιμούλη.
"Έχω ένα χρέος, όπως το 'χεις κι εσύ Γιώργο, κι εσύ Μάρω, κι όλοι σας. Να προσπαθούμε με τα γραπτά μας, με τις δημόσιες παρεμβάσεις μας, με την τέχνη μας να ξανακάνουμε γοητευτική την εικόνα του κόσμου, που θέλουμε τελικά να πάμε. Σε μια κοινωνία όπου ο άνθρωπος θα αυτοπραγματωθεί. Το οφείλουμε στα νέα παιδιά, στις επόμενες γενιές που έρχονται. Δεν θέλουμε έναν πλανήτη βάρβαρο. Δεν θέλουμε έναν πλανήτη έρημο. Θέλουμε μια κοινωνία, όπου ο ψαράς θα γράφει ποιήματα και ο ποιητής θα ψαρεύει" είπε.
"Αυτονόητη ευγνωμοσύνη στο ΚΚΕ" εξέφρασε ο συνθέτης. "Η ψυχική ανάταση που τόσο χρειαζόμουν αυτή την περίοδο μου έδωσε τεράστια δύναμη για τη συνέχεια". Δεν έκρυψε και "τις επιφυλάξεις" του για το Κόμμα "όχι για τη στρατηγική του, κυρίως γι' αυτή την περίφημη ιστορία, το κυνήγι του εφικτού".
Όμως "τα τελευταία 40 χρόνια ακόμα και αρχικές ριζοσπαστικές αριστερές δυνάμεις σε ολόκληρη την Ευρώπη, κυνηγώντας το εφικτό, είτε ενσωματώθηκαν απολύτως στο σύστημα είτε περιθωριοποιήθηκαν". Με αποτέλεσμα, όπως είπε, ότι "έστρεψαν τον μέσο πολίτη, που έχει στον καπιταλισμό μειωμένη συνείδηση, λόγω του βομβαρδισμού που υφίσταται, στην Ακροδεξιά".
Ο Θάνος Μικρούτσικος, περιτριγυρισμένος από φίλους του στον κήπο του Black Duck, μίλησε από καρδιάς. Για τα χρόνια που από παιδί αναμετριόταν με τις δυο διαστάσεις της ζωής του, τη μουσική και την ποίηση, τη συνάντησή του με την κλασική μουσική, τον Χατζιδάκι, τον Θεοδωράκη, τον Καρυωτάκη, τον Ρίτσο, τον Καβάφη, με την ιστορία και "εγκαίρως τη διαχρονική και οριστική μου αγάπη, τον Κάρολο Μαρξ".
Για τον Μικρούτσικο "η μελοποίηση της ποίησης ήταν μονόδρομος". Και μετά από πολλές συναντήσεις με τον Ρίτσο, ανάμεσα σε κείμενα και τις παρτιτούρες του Γιάννη Χρήστου, άρχισε στα 28 του να μελοποιεί τον "Πέτρινο χρόνο" του ποιητή, που κυκλοφόρησε ως "Καντάτα για τη Μακρόνησο" το 1975. "Ένωσα δύο μουσικούς κόσμους, τη σύγχρονη μουσική και το τραγούδι, με τη μοναδική ως ιέρεια αρχαίας τραγωδίας Μαρία Δημήτριάδη, τη μεγαλύτερη λυρική τραγουδίστρια που έβγαλε ο τόπος" έλεγε για την "Καντάτα" και την πρώτη της ερμηνεύτρια.
Την ίδια εποχή ο Θάνος μελοποιούσε τη "Σπουδή σε ποιήματα του Βλ. Μαγιακόφσκι" σε μετάφραση Γ. Ρίτσου, που ηχογραφήθηκε το 1976. Δεν έκρυψε τη συγκίνησή του όταν έζησε τον αντίκτυπο από την πρόσφατη παρουσίαση της νέας εκδοχής των δύο έργων του σε τρεις συναυλίες, σε χώρους αθλητικούς με ατονάλ ήχους και "φόρμα ανοίκεια για το κοινό". "Η απόλυτη σιωπή και στο τέλος το ξέσπασμα και η αποθέωση" ήταν "η πιο ευτυχισμένη στιγμή στη μακρά πορεία της μουσικής μου" δήλωσε.
"Μνημείο δόξας γι' αυτούς που το ενέπνευσαν" και "δώρο" σε όσους "επικροτούν τον σκοπό που όρισε ο συνθέτης για την τέχνη του: να μην εξαντλείται σε θρηνωδίες για τη βάρβαρη πραγματικότητα, αλλά να αποκαλύπτει τις αιτίες της και να βοηθά τους ανθρώπους να επενεργήσουν σ' αυτή την πραγματικότητα για να την ανατρέψουν και να την εξανθρωπίσουν" χαρακτήρισε ο Δημήτρης Κουτσούμπας τη συλλεκτική έκδοση (εκδ. Σύγχρονη Εποχή) που συνοδεύεται από βιβλίο με κείμενα του Θ. Μικρούτσικου για την "Καντάτα" και τη "Σπουδή", κριτικές και πλούσιο φωτογραφικό υλικό.
