Αν και εισήλθε επαγγελματικά στον χώρο του τραγουδιού σχετικά όψιμα, η -συνταξιούχος βέβαια εδώ και αρκετά χρόνια- δασκάλα Φωτεινή Βελεσιώτου δεν άργησε να καταξιωθεί ως μία από τις πλέον αυθεντικές αλλά και σημαντικότερες γυναικείες λαϊκές φωνές του καιρού μας. Με αφορμή την επερχόμενη συναυλία της στο Θέατρο Βράχων «Μελίνα Μερκούρη» την Πέμπτη 14 Σεπτεμβρίου, μας μίλησε για τον ρόλο και τη σημασία του τραγουδιού για την ίδια αλλά και όλο τον κόσμο σε μιαν Ελλάδα που, επτά χρόνια μετά, εξακολουθεί να δοκιμάζεται από μια πολύμορφη κρίση.
* Αυτή η συναυλία στο Θέατρο Βράχων είναι διαφορετική από τις αντίστοιχες που έδωσες στην Αθήνα τέτοια εποχή τα προηγούμενα χρόνια, έτσι δεν είναι; Πριν από όλα, δεν θα υπάρχουν καθόλου προσκεκλημένοι...
Ναι, αυτή τη φορά δεν έχουμε προσκαλέσει φίλους να συμμετάσχουν. Ουσιαστικά πρόκειται για το ίδιο πρόγραμμα με το οποίο κάναμε μια μικρή περιοδεία σε νησιά των Κυκλάδων και το φέρνουμε τώρα και στην Αθήνα. Μαζί μου είναι μόνον η Ανατολή Μαργιόλα, μια εξαιρετική νέα ερμηνεύτρια, με αγάπη για το ρεμπέτικο αλλά και αληθινή γνώση του. Και αυτό γιατί, όπως δείχνει και ο τίτλος «Οι μούσες του ρεμπέτικου», το συγκεκριμένο πρόγραμμα αποτελείται μόνον από ρεμπέτικα τραγούδια, που μάλιστα έχουν ερμηνευθεί αποκλειστικά από γυναικείες φωνές. Εκτός από τις γνωστές γυναίκες εκπροσώπους του ιδιώματος, Σωτηρία Μπέλλου, Μαρίκα Νίνου, Ρόζα Εσκενάζυ κ.λπ., ερμηνεύουμε και τραγούδια άλλων, οι οποίες είναι από αρκετά ώς και εντελώς άγνωστες στο ευρύ κοινό, τόσο από την κλασική περίοδο του ρεμπέτικου όσο και του αρχοντορεμπέτικου. Θα μας συνοδεύει και πάλι ο πυρήνας της μόνιμης, τα τελευταία χρόνια, ορχήστρας μου αλλά με τις ενορχηστρώσεις αρκετά διαφορετικές από τα συνηθισμένα προγράμματα μου, από τη μία πιστές στην παράδοση του ιδιώματος, από την άλλη όμως και με πολλά ανανεωτικά στοιχεία.
* Δεν θα ακουστούν λοιπόν αυτή τη φορά τα γνωστά δικά σου τραγούδια;
Όχι, καθόλου, μόνον ρεμπέτικα. Το ρεμπέτικο είναι η αρχή και η βάση μου. Όσο και αν αγαπώ φυσικά πολύ τα καινούργια τραγούδια που ερμηνεύω και μου αρέσουν οι συναυλίες με περιεχόμενο αυτά -αν και σε όλες ερμηνεύω επίσης κάποια ρεμπέτικα- από καιρού εις καιρόν αισθάνομαι την ανάγκη να επιστρέφω εκεί από όπου ξεκίνησα, να κάνω ένα πρόγραμμα μόνο με ρεμπέτικα. Το συγκεκριμένο που θα καταλήξει στο Θέατρο Βράχων είναι μια τέτοια περίπτωση.
* Και στη συνέχεια υπάρχει η επανάληψη της επιτυχημένης περυσινής θεατρικομουσικής παράστασης «Γυναίκες», έτσι δεν είναι;
Ναι, αφού θα έχει προηγηθεί μια παράσταση στο «Radio City» της Θεσσαλονίκης στο τέλος Σεπτεμβρίου, επιστρέφουμε στις 14 Οκτωβρίου στο «Γυάλινο Μουσικό Θέατρο αλλά για έξι μόνο Σάββατα.
* Πώς ήταν, αλήθεια, η εμπειρία σου από κάτι που δεν είχες κάνει μέχρι τότε;
Η αλήθεια είναι πως όταν η Αναστασία Μουτσάτσου -που δεν τη γνώριζα μέχρι τότε- μου έφερε το κείμενό της, ξαφνιάστηκα. Όταν το διάβασα όμως συγκινήθηκα τόσο που έκλαιγα όλη νύχτα, μέσα σε αυτό υπήρχε όλη η ζωή της γυναίκας, από έφηβης μέχρι ώριμης και μητέρας, και έτσι δέχθηκα να συμμετάσχω. Το ότι όμως έπρεπε για πρώτη φορά να ερμηνεύσω και πρόζα με τρόμαξε τόσο ώστε στις πρόβες ήθελα να φύγω! (γέλια) Με στήριξε όμως και με βοήθησε απεριόριστα η σκηνοθέτιδά μας, η Ελένη Γκασούκα. Αλλά και η Μυρτώ Αλικάκη, όσο και αν το έργο βασίζεται πρώτιστα στον λόγο, έδωσε γενναιόδωρα πολύ χώρο στην Αναστασία και σε εμένα, τόσο ως τραγουδίστριες όσο και υποκριτικά. Έτσι συνολικά ήταν μια πολύ όμορφη εμπειρία από την οποία επίσης κέρδισα δύο καλές φίλες, την Αναστασία και την Μυρτώ.
* Και από την πολύ επιτυχημένη ομολογουμένως σύμπραξή σου με την Ελεωνόρα Ζουγανέλη ποιες είναι οι εντυπώσεις σου; Θα την επαναλάμβανες;
Ναι, ήταν μια πολύ ευχάριστη και εποικοδομητική συνεργασία. Αν και, όπως έλεγε και ο τίτλος του προγράμματος, είμαστε εντελώς διαφορετικές, τόσο ως ερμηνεύτριες όσο και ως προσωπικότητες, δέσαμε πολύ καλά με την Ελεωνόρα, όπως άλλωστε και με τον Δημήτρη Υφαντή που ήταν μαζί μας, και νομίζω ότι αυτό το εισέπραξε και ο κόσμος. Από εκεί και πέρα, είμαι πάντα ανοιχτή σε συνεργασίες, αρκεί να πιστεύω ότι έχουν να προσφέρουν τόσο σε εμένα όσο και, ακόμα περισσότερο, στο κοινό. Όχι άμεσα λοιπόν, βέβαια, αλλά στο μέλλον δεν αποκλείω καθόλου να συνεργαστούμε ξανά με την Ελεωνόρα, όπως άλλωστε και με πολλούς και πολλές άλλους/ες ομοτέχνους μου που εκτιμώ.
* Σε συνέντευξη που είχαμε κάνει πριν από δύο περίπου χρόνια μού είχες εκφράσει την έντονη απογοήτευσή σου για την κατάσταση της χώρας μας και μου είχες μεταφέρει την πολύ μεγάλη κατήφεια που έβλεπες στον κόσμο. Θεωρείς ότι έχουν βελτιωθεί καθόλου τα πράγματα από τότε;
Δυστυχώς όχι, ακριβώς το αντίθετο μάλιστα. Είμαι πάρα πολύ απογοητευμένη, γιατί βλέπω ότι ελάχιστα από τα καθόλου πολλά, απλά και όχι τόσο δύσκολα, πράγματα που έλπιζα και περίμενα από μιαν αριστερή κυβέρνηση πραγματοποιήθηκαν και αυτά όχι πάντα όπως έπρεπε. Το προσφυγικό, για παράδειγμα: πόσοι γνωρίζουν ότι φτωχοί Έλληνες στα νησιά, που με δυσκολία τα βγάζουν πέρα μαγειρεύουν από το υστέρημά τους για τους πρόσφυγες γιατί διαφορετικά θα πέθαιναν από την πείνα καθώς οι αναρίθμητες ΜΚΟ οι οποίες έχουν δημιουργηθεί απλώς εισπράττουν τα κονδύλια δίχως να εκπληρώνουν την υποτιθέμενη αποστολή τους; Αυτό και πάρα πολλά άλλα έχουν πλέον καταβάλει και τον κόσμο, που δεν είναι απλώς απογοητευμένος, έχει χάσει κάθε ελπίδα. Έχουμε ανάγκη από ένα νέο όραμα, μια καινούργια ελπίδα.
* Ως πρώην εκπαιδευτικός, ποια είναι η γνώμη σου για τη συνολική μεταρρύθμιση που επιχειρείται στον χώρο αυτό;
Για το σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, περιμένω να εξαγγελθεί στην πληρότητά του για να σχηματίσω άποψη. Έχω όμως επαφή και αίσθηση για την πρωτοβάθμια εκπαίδευση, όπου τα πράγματα, ειδικά στην περιφέρεια, είναι από πολύ άσχημα ώς τραγικά. Τα σχολεία είναι υποστελεχωμένα, λείπουν οι δάσκαλοι ειδικής αγωγής, οι γυμναστές και αρκετές ακόμα απαραίτητες ειδικότητες. Το χειρότερο όμως είναι ότι η ανέχεια πάρα πολλών οικογενειών έχει οδηγήσει πολλά παιδιά να πηγαίνουν στο σχολείο πεινασμένα, δεν έχουν μαζί τους κάτι να φάνε ούτε φυσικά τα χρήματα για να το αγοράσουν. Αυτό είναι κάτι που ένας δάσκαλος, έστω και πρώην, δεν μπορεί να το αντέξει, ούτε καν να το ανεχθεί.
* Ακούς νέα τραγούδια που όχι απλώς να σου αρέσουν αλλά να σε συναρπάζουν; Βλέπεις τραγούδια που να εμπνέονται από την κατάσταση στην οποία μόλις αναφέρθηκες και πιστεύεις ότι το τραγούδι μπορεί να συμβάλει στη δημιουργία αυτού του νέου οράματος;
Ακούω πάρα πολλά νέα τραγούδια που δεν είναι απλώς καλά αλλά θαυμάσια, μερικά ακόμα και συγκλονιστικά. Πολλά από αυτά έχουν να κάνουν με την κατάσταση την οποία βιώνουμε, νομίζω όμως ότι βρισκόμαστε ακόμα στη φάση που την καταγράφουν μόνο. Τα αληθινά πολιτικά τραγούδια της εποχής μας δεν έχουν αρχίσει ακόμα να γράφονται. Και φυσικά, όταν θα συμβεί αυτό, θα είναι από τους καθοριστικότερους παράγοντες για να δημιουργηθεί όραμα και ελπίδα, όπως ακριβώς έγινε και σε παλαιότερες, εξίσου δυσχερείς εποχές.
* Με τη δεινή κρίση, αλήθεια, να συνεχίζεται, ο κόσμος εξακολουθεί να πηγαίνει σε συναυλίες;
Ναι, ο κόσμος μπορεί να κόβει ακόμα και την έξοδο για φαγητό -όπως βλέπουμε από τις άδειες πια ταβέρνες- αλλά θα δώσει, έστω και κάνοντας οικονομία από κάτι άλλο, τα δέκα ευρώ για να πάει σε μια καλή συναυλία, για να ακούσει μουσική από ανθρώπους που την σέβονται όπως επίσης και αυτόν. Και αυτό γιατί το τραγούδι δεν είναι πια, έχει πάψει προ πολλού, να είναι διασκέδαση. Το τραγούδι είναι λύτρωση, λειτουργεί λυτρωτικά -όπως άλλωστε ανέκαθεν συνέβαινε στην Ελλάδα- ώστε αυτός που θα πάει σε μια συναυλία τουλάχιστον μετά να κοιμηθεί λίγο πιο ελαφρά, με κάπως αλαφρωμένη την ψυχή του!
* Και τα προσεχή σχέδια σου, όχι μόνον από πλευράς εμφανίσεων αλλά και δισκογραφικά, καθώς έχουν περάσει περισσότερα από δύο χρόνια από το album που έκανες με τον Μίνω Μάτσα;
Αμέσως σχεδόν μετά την ολοκλήρωση των παραστάσεων του «Γυναίκες» θα αρχίσω να εμφανίζομαι, μέχρι και τις αρχές της επόμενης χρονιάς, στο «Σταυρός Του Νότου», μαζί με την ορχήστρα μου φυσικά και με το προσωπικό μου ρεπερτόριο πλέον. Θα συμπεριλάβουμε σε αυτές τις εμφανίσεις και μερικά από τα τραγούδια που γράφει ο Γιώργος Καραμφίλλης, που παίζει μπουζούκι στην ορχήστρα μου τα τελευταία τρία χρόνια, σε στίχους Μιχάλη Μπουρμπούλη και θα αποτελέσουν το υλικό του νέου δίσκου μου. Θα μπούμε σύντομα στο στούντιο και σχεδιάζουμε να κυκλοφορήσει κάπου στις αρχές του ’18.
Προσωπικά, πριν ακόμα τον ακούσουμε, είμαστε σίγουροι ότι θα χαρακτηρίζεται από την ποιότητα αλλά και το σπάνιο ήθος που είναι ταυτόσημα με τη Φωτεινή Βελεσιώτου...
