«Γέννημα θρέμμα» της Κρήτης και της μουσικής παράδοσης της ο Γιώργος Νικηφόρου Ζερβάκης κατάγεται και μεγάλωσε στη Μεσσαρά. Ασχολήθηκε με τη μουσική του νησιού του από πολύ μικρή ηλικία και μέχρι τώρα έχει κυκλοφορήσει δύο προσωπικούς δίσκους, το ’05 και το ’14, ενώ ενδιάμεσα έγραψε τη μουσική για ένα ανέβασμα της τραγωδίας του Ευριπίδη «Ιφιγένεια Εν Αυλίδι». Αυθεντική κρητική φωνή, ρωμαλέα, ακόμα και αρρενωπή και φέρνοντας στον νου μέχρι και τον αείμνηστο κορυφαίο Κρητικό ερμηνευτή Νίκο Ξυλούρη, όχι φυσικά σαν χροιά αλλά ως προσέγγιση και «κουβαλώντας» εντός της το ίδιο άγριο και βραχώδες τοπίο των βουνών της Μεγαλονήσου αλλά και την ντομπροσύνη την ανθρώπων της. Ενδεικτικό για αυτό είναι η περυσινή του συνεργασία με τον Λεωνίδα Μπαλάφα και τον σκηνοθέτη Θοδωρή Παπαδουλάκη για το τραγούδι «Να Σταθώ Στα Πόδια Μου» που, τόσο το ίδιο όσο και το βίντεό του, συζητήθηκαν πάρα πολύ.
Η πρώτη αληθινά σημαντική στιγμή στη διαδρομή του Γιώργου Νικηφόρου Ζερβάκη ήρθε σίγουρα όταν τον επέλεξε ο Γιάννης Μαρκόπουλος ως ερμηνευτή του νέου του δίσκου «Κρητικός Ορίζοντας». Σε αυτή την καινούργια δουλειά ο επίσης Κρητικός συνθέτης -που αυτή τη φορά έχει γράψει και τους στίχους όλων των τραγουδιών- αποτίει φόρο τιμής στη γενέτειρά του (πιο συγκεκριμένα γεννήθηκε στο Ηράκλειο αλλά μεγάλωσε στην Ιεράπετρα) αλλά, καθώς νοσταλγεί τις ευτυχισμένες εποχές της παιδικής και εφηβικής του ηλικίας, ταυτόχρονα στοχάζεται πάνω στο, αν όχι ζοφερό, σίγουρα λίαν ανησυχητικό σήμερα και αύριο, όχι μόνο για την Κρήτη αλλά και για την Ελλάδα, ίσως και για ολόκληρο τον κόσμο. Πρόκειται ολοφάνερα για ένα από τα πιο βιωματικά αλλά και από καρδιάς έργα του σπουδαίου δημιουργού ο οποίος έχει επίσης ενορχηστρώσει και διευθύνει την ορχήστρα Παλίντονος Αρμονία, ενώ συμμετέχει και το Πειραϊκό Φωνητικό Σύνολο Libro Coro σε διδασκαλία Ανθής Γουρουντή. Είναι αναμφίβολα όμως η φωνή του Γιώργου Νικηφόρου Ζερβάκη εκείνη που δίνει τη «σφραγίδα» σε αυτή την κατάθεση ψυχής του Γιάννη Μαρκόπουλου και γι' αυτό είναι ο πλέον κατάλληλος μετά τον συνθέτη για να μιλήσει για τον δίσκο!
* Πώς και γιατί άρχισε η ενασχόληση σας με τη μουσική; Είστε καθαρά αυτοδίδακτος;
Ξεκίνησα σε ηλικία πέντε ετών μαθήματα κρητικής λύρας μαζί με τον Σπύρο Σηφογιωργάκη όταν ο πατέρας μου αντιλήφθηκε την κλίση μου στη μουσική.
* Ποιους μουσικούς της κρητικής παράδοσης θεωρείτε άμεσα ή έμμεσα δασκάλους σας;
Σίγουρα όλους τους πρωτομάστορες που έχουν δημιουργήσει και αναδείξει αυτό που σήμερα ονομάζουμε κρητική μουσική παράδοση. Έμμεσα τους μεταγενέστερους Κώστα Μουντάκη και Θανάση Σκορδαλό που για εμένα είναι τεράστια κεφάλαια. Άμεσα έχω διδαχθεί πολλά -και όχι απαραίτητα μόνο μουσικά- από τον Βασίλη Σκουλά και τον Ψαραντώνη.
* Τι ακριβώς ήταν καθένας από τους δύο δίσκους σας και γιατί μεσολάβησε τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα ανάμεσά τους;
Το «Χειμώνα Φέρνεις» ήταν η εφηβική μου ανάγκη να δείξω τη μουσική μου πρόταση, ίσως και λίγο βιαστικά. Στα δέκα χρόνια που μεσολάβησαν σταμάτησα και τις ζωντανές εμφανίσεις μου, ψάχνοντας το τι θέλω από τη μουσική. Επανήλθα με το «Μωσαϊκά», καταθέτοντας πλέον μια πιο ολοκληρωμένη πρόταση και υλοποιώντας πιο ουσιαστικά τις αναζητήσεις μου.
* Τι ήταν και τι εκπροσωπούσε για εσάς η μουσική του Γιάννη Μαρκόπουλου καθώς μεγαλώνατε και τι είναι και εκπροσωπεί αντίστοιχα τώρα, πριν ακόμα συνεργαστείτε μαζί του;
Τα τραγούδια του υπάρχουν στο αίμα μας με τον ίδιο τρόπο που υπάρχουν και τα παραδοσιακά τραγούδια, καταλαβαίνει κανείς το μέγεθος της μουσικής του από πολύ μικρή ηλικία. Σήμερα συνεχίζει να είναι από τις πιο φρέσκες προτάσεις που έρχονται από το... παρελθόν, έχουν παρόν και κοιτάζουν το μέλλον.
* Πόσο και πώς θεωρείτε ότι η μουσική του επικοινωνεί με το πνεύμα αλλά ίσως και με την ψυχή της Κρήτης;
Όντας ο ίδιος Κρητικός, μεγαλωμένος και γαλουχημένος με τα ήθη και τα έθιμά της, την αφουγκράστηκε, την αγάπησε και την υμνεί μέσα από τη μουσική του με ένταση, νοσταλγία και υπερηφάνεια. Η μουσική του Γιάννη Μαρκόπουλου είναι Κρήτη!
* Πιστεύετε ότι αποτελεί τμήμα της κρητικής μουσικής παράδοσης ή προέκτασή της;
Ταυτόχρονα τμήμα και εξέλιξή της θα έλεγα.
* Ήταν όνειρο για εσάς το να συνεργαστείτε μαζί του ή μια πρόταση που ήρθε ξαφνικά και σας εξέπληξε;
Ήταν και είναι τιμή μου το ότι απλά τον γνώρισα, πόσο μάλλον ότι συνεργαστήκαμε. Η πρόταση ήρθε όντως ξαφνικά.
* Μιλήστε μου πιο συγκεκριμένα για τον δίσκο. Ποια θέση θα λέγατε ότι επέχει στο σύνολο του έργου του Γ. Μαρκόπουλου και τι εκπροσωπεί;
Αυτή η δισκογραφική δουλειά, όπως λέει και ο ίδιος, θα μπορούσε να ήταν η πρώτη του, καθώς περικλείει όλες τις εφηβικές του ανησυχίες στον τόπο που γεννήθηκε και μεγάλωσε. Εκτός από αυτό όμως, δεν λείπουν τραγούδια με καθαρά κοινωνικές προεκτάσεις και το πώς αντιλαμβάνεται το παρόν και φαντάζεται το μέλλον.
* Στιχουργικά θα λέγατε ότι είναι ένας κύκλος τραγουδιών που μόνο νοσταλγούν το παρελθόν ή αφορούν και το παρόν, ίσως ακόμα και το μέλλον;
Η ίδια η ερώτηση θα μπορούσε να είναι και η απάντησή της!
* Ποιες μουσικές αλλά και συγκεκριμένα ερμηνευτικές δυσκολίες και προκλήσεις παρουσίαζε αυτό το έργο, γενικά αλλά και ειδικότερα για εσάς;
Έγινε προετοιμασία με αρκετές δεκάδες πρόβες υπό τη διεύθυνση του συνθέτη πριν από τις ηχογραφήσεις, αυτό μας βοήθησε να είμαστε έτοιμοι στα χρονικά όρια που έπρεπε και έτσι δεν συναντήσαμε ιδιαίτερες δυσκολίες. Πρόκληση σε ένα τέτοιο έργο αλλά και σε κάθε δουλειά μου είναι η αντοχή της στον χρόνο.
* Πώς ήταν η εμπειρία τού να βρίσκεστε στη σκηνή με μια πολυμελή ορχήστρα και μια χορωδία, κάτι που σίγουρα δεν είχατε συνηθίσει ώς τώρα;
Είναι πολύ όμορφο συναίσθημα και καθώς όλα τα παιδιά της χορωδίας και της ορχήστρας έχουν ιδιαίτερα καλό χαρακτήρα με βοήθησαν να ενταχθώ πολύ γρήγορα.
* Πώς προέκυψε η συνεργασία σας με τον Λεωνίδα Μπαλάφα και τι θέλατε να δηλώσετε με το τραγούδι που κάνατε μαζί;
Με τον Λεωνίδα μας συνδέει φιλία. Πριν από ένα χρόνο ακριβώς η ανάγκη μας να μιλήσουμε για αυτά που και εμείς και η γενιά μας βιώνουμε από όλον αυτόν τον παραλογισμό της εποχής μας ήρθε να ταυτιστεί με εκείνη του Θοδωρή Παπαδουλάκη.
* Και ποια είναι τα προσεχή σας σχέδια, σε σχέση με τον δίσκο αλλά και τα προσωπικά σας;
Απ' όσο γνωρίζω θα γίνουν κάποιες παρουσιάσεις σύντομα, με παρόντα και τον ίδιο τον συνθέτη, του «Κρητικός Ορίζοντας». Προσωπικά προγραμματίζω τις ζωντανές εμφανίσεις μου για τον χειμώνα.
Κάτι μας κάνει να πιστεύουμε ότι, όσο σημαντικός και αν είναι ο -συμβολικός ή μη- «Κρητικός Ορίζοντας», ο Γιώργος Νικηφόρου Ζερβάκης σύντομα θα βλέπει αρκετά πιο μακριά από αυτόν...
