Ελάχιστοι θα είχαν το θάρρος να αφαιρέσουν την αμέριστα εγωιστική πλευρά που πολύ συχνά έχει το ερωτικό συναίσθημα γράφοντας ένα από τα μετρημένα στα δάκτυλα του ενός χεριού τραγούδια αγάπης που περιέχουν - στο ρεφρέν του πιο συγκεκριμένα – τον στίχο «συγγνώμη, συγγνώμη, συγγνώμη» («Εκεί Που Χάθηκαν Ολα Τα Αντίο») και να φτάσει στην πολύ δύσκολη για καθένα παραδοχή «στα πιο μεγάλα πάθη κρύβονται λάθη» («Ατέλειωτα Χρυσάνθεμα») η οποία ίσως και να σημαίνει ότι πολλών και διαφόρων ειδών «πάθη» μπορεί πολύ ωραία να είναι εξαρχής και απλά μόνο λάθη, για να αναφέρω δύο μόνο παραδείγματα της τόσο χαρακτηριστικής και συνάμα ξεχωριστής – στιχουργικής τε και συνθετικής – γραφής του από τον τελευταίο του δίσκο «Αντήχηση». Αυτό και μόνον μπορεί να κάνει τον προσωπικότατο δημιουργό Κάπα (Κωνσταντίνο) Β. μια σταθερή, διαχρονική αξία της σύγχρονης μουσικής σκηνής...Με πρόσφατη την κυκλοφορία του «Αντήχηση» το οποίο θα παρουσιάσει – μαζί φυσικά και με αποσπάσματα από το υπόλοιπο έργο του – σε μια συναυλία στον κήπο του Μέγαρου Μουσικής αύριο (Πέμπτη 18 Ιουλίου) και με απλή αφορμή την τελευταία είχα μιαν ακόμα μακρά και διεξοδική συζήτηση για ουκ ολίγα θέματα με κάποιον που θεωρώ τιμή μου ότι ήδη από την αρχή της η σχέση μου μαζί του δεν ήταν «στεγνά» επαγγελματική αλλά έγινε αμέσως πολύ ανθρώπινη και ζεστή. Οπως ακριβώς δηλαδή είναι και ο ίδιος...
Συνέντευξη στον Θάνο Μαντζάνα
Γιατί ένας τόσο απαισιόδοξος και εσωστρεφής δίσκος ο οποίος κατά την γνώμη μου είναι και ο πλέον ξεκάθαρα «πολιτικός» σου τόσο σύντομα μετά το πολύ πιο προσωπικό αλλά και «φωτεινό» «Χρυσαλλίδα»;
Δεν θα χαρακτήριζα αυτά τα τραγούδια απαισιόδοξα, αντιθέτως τα βλέπω πολύχρωμα, φωτεινά και με ξεκάθαρη και «ευθυτενή» κατεύθυνση. Πολλά από αυτά είχαν γραφτεί πριν καιρό και κάποια είχαν μείνει έξω από το «Χρυσαλλίδα» γιατί είχαν άλλο ύφος και δεν ταίριαζαν. Πολλές φορές στο παρελθόν έχω κυκλοφορήσει δίσκους σε σύντομη χρονική απόσταση, δεν έχω κάποιο συγκεκριμένο περιορισμό όσον αφορά στην έκδοση ενός album.
«Αντήχηση» αλλά ποιων ακριβώς ήχων και πραγμάτων;
Πρόκειται κυρίως για μια εσωτερική ηχώ...Σύμβολα, εξωτερικές καταστάσεις, συγκρούσεις και καταπιεστικά στερεότυπα συγκεντρώνονται και χαράζονται μέσα μας όχι για να μας απελευθερώσουν αλλά για να μας δεσμεύσουν και όλα καταλήγουν κάποια στιγμή σε μιαν αντήχηση. Νομίζω ότι καθένας μπορεί να δώσει στους στίχους τη δική του ερμηνεία και έτσι να αποκωδικοποιήσει τη δική του «αντήχηση».
«Πρέπει λοιπόν να μιλήσωμε», αναφέρεται στο απόσπασμα από τον διάλογο του Πλάτωνα «Φάίδρος» που έχεις αναρτήσει στο site σου. Να μιλήσουμε λοιπόν αλλά σε ποιες περιστάσεις, σε συνέδρια και συνελεύσεις μήπως, με ποιους και για να πούμε τί ακριβώς; Ή αρκεί μόνο να σπάσουμε την μεγάλη και σχεδόν ταφική σιωπή που – άμεσα ή έμμεσα – μας έχουν επιβάλλει;
Στο συγκεκριμένο απόσπασμα ο Σωκράτης αναφέρεται στο ότι πρέπει να βρισκόμαστε σε επαγρύπνηση ώστε να μην κοιμάται η συνείδηση, κάτι που δυστυχώς συμβαίνει στον άνθρωπο στην εποχή μας. Ο εσωτερικός διάλογος με τον εαυτό μας είναι κάτι που μας κρατά σε επαγρύπνηση και ισορροπία. Είναι σημαντικό σε ποια κατεύθυνση στρέφονται τα ενδιαφέροντά μας, πνευματική ή υλική; Πάντα υπάρχουν «άλλοι» που θέλουν να επιβάλλονται στους υπόλοιπους μα κατά βάθος αμφότεροι συμφωνούν να παίξουν το ίδιο παιχνίδι. Μιλάω για αυτό ακριβώς το παιχνίδι της εξουσίας σε έναν στίχο του τελευταίου δίσκου μου, «από παιδί αναρωτιόμουν ποιος έχει την δύναμη, αυτός που χτυπάει ή αυτός που πονάει;». Nομίζω και οι δύο είναι υπεύθυνοι για την αντίστοιχη κατάστασή τους, κάθε είδους εξουσία είναι φτιαγμένη από αυτά τα συστατικά της επιβολής. Αν λοιπόν η συνείδηση αποκοιμηθεί τότε ποιος και περί τίνος θα μιλήσει;
«Ο Ξένος», δηλαδή καθένας από εμάς, είναι τέτοιος στη χώρα μας τα τρία τελευταία μνημονιακά χρόνια ή ήταν πάντα στην ελληνική κοινωνία αλλά τώρα άρχισε να το αισθάνεται περισσότερο επειδή κάποιοι του το δείχνουν πιο έντονα, σχεδόν οδυνηρά;
Το τραγούδι «Ο Ξένος» στο «Αντήχηση» δεν έχει άμεση σχέση με την πολιτική. Είναι ένα σύμβολο αγάπης που ο άνθρωπος απαξίωσε μέσα στον χρόνο και ξαφνικά ένα βράδυ (αυτός) που όλοι απέκλεισαν από την ζωή τους έρχεται για να τους υπενθυμίσει την ουσία της αγάπης που υπάρχει μέσα τους, Είναι σαν την ιστορία με τα τζιτζίκια στο «Φαίδων» του Πλάτωνα...«Ο Ξένος» είναι η αγάπη που απαξιώσαμε.
Η πνευματική αλλά και συναισθηματική «Ένδεια» προκάλεσε την οικονομική ή το αντίστροφο; Ποιαν από τις δύο θεωρείς χειρότερη;
Σαφώς την πνευματική ένδεια γιατί όταν ο άνθρωπος χάσει τον νου του και την συνείδηση του με ποιόν τρόπο θα κάνει «το νοικοκυριό του», κυριολεκτικά και μεταφορικά; Μήπως λειτουργώντας παρορμητικά και σπασμωδικά; Με αυτή την έννοια νομίζω ότι και η οικονομική ένδεια τελικά είναι έλλειψη σωστής πνευματικής «διαχείρισης» η οποία χαρακτηρίζει έναν άνθρωπο που βρίσκεται σε αστάθεια και ανισορροπία.
Ισχύει όντως για εσένα το «κανένα από τα συνθήματα την ψυχή μου δεν εκφράζει»; Ποια θα ήταν το περιεχόμενο αλλά και το νόημα του συνθήματος που θα μπορούσε να σε εμπνεύσει σήμερα;
Νομίζω πως όλα αυτά τα συνθήματα γύρω μας εκφράζουν ένα εσωτερικό κενό που έχουμε όλοι και γι' αυτό γεμίζουμε τους τοίχους αλλά και το άπειρο του Internet, με λόγια, τις περισσότερες φορές ανούσια πολλές φορές. Δεν ξέρω αν θα μπορούσε σήμερα να με εμπνεύσει, ένα σύνθημα όπως σε παλαιότερες εποχές που ο λόγος είχε άλλη βαρύτητα, αν και κάποια συνθήματα τα οποία γράφονται αυθόρμητα σε κάποιες γωνιές των δρόμων με συγκινούν, πριν φυσικά προλάβουν διάφορες εταιρείες να τα υιοθετήσουν για τις διαφημιστικές τους καμπάνιες.
Αφού «η ζωή μας όλη είναι επιλογές και αποφάσεις» πόσο σκόπιμο, επωφελές αλλά και ηθικό – με την φιλοσοφική έννοια του όρου – είναι τελικά να προσπαθούμε να αλλάξουμε τις αποφάσεις των άλλων, ακόμα και αν αντιβαίνουν στις δικές μας ή και μας προξενούν οποιουδήποτε είδους βλάβη; Και ποιες είναι αλήθεια οι δικές σου επιλογές και κομβική απόφαση σε αυτούς τους «κρίσιμους» καιρούς; Μήπως το «όλα είναι πράξη ακόμα και η απραξία»;
Οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι υποτιμήσαμε κάποιους ανθρώπους και τους αφήσαμε σε πλήρη άγνοια, απομάκρυνση και εντέλει απομόνωση από την κοινωνία. Όταν λοιπόν ήρθε η ώρα να πάρουν αυτοί οι άνθρωποι μια απόφαση την έλαβαν με βάση την άγνοιά τους...Είναι σημαντικό να «αγκαλιάζεις» τους ανθρώπους, να τους εξηγείς και με ήπιο τρόπο να τους βοηθάς να καταλάβουν. Γι' αυτό το λόγο έχει τόση σημασία η παιδεία αλλά και η συνεργασία γονιών, δασκάλων, και παιδιών με το κοινωνικό σύνολο. Μέσα από την συνεργασία και την κατανόηση φτάνουν οι άνθρωποι σε καλύτερες επιλογές...Όταν απομονώνεις ένα μαύρο πρόβατο από τα λευκά τι κερδίζεις; Όλοι μπορούμε να συνυπάρξουμε με αγάπη και σεβασμό, μια προσωπική μου απόφαση για παράδειγμα είναι να αποδέχομαι μεν τον άλλον όπως είναι αλλά να θέτω τα όρια όταν και εκεί που ο ίδιος δυσκολεύεται να το κάνει.
Πιστεύεις ότι το «εκεί που υπάρχει φόβος δεν υπάρχει αγάπη» δεν καθορίζει μόνο τις διαπροσωπικές σχέσεις αλλά και κάθε έκφανση της ανθρώπινης ζωής, ακόμα και την πολιτική;
Ναι, διαχέεται παντού, σε κάθε έκφανση της ζωής...Ο κόσμος πραγματικά πονάει γύρω μας, έχει χάσει την ψυχή του, ζει σε διαμερίσματα με συντροφιά την τηλεόραση, απομονωμένος, δυστυχισμένος και κανείς πλέον δεν δίνει σημασία στον άλλο. Καθένας περπατά φοβισμένος, η ίδια η πολιτεία τον έχει απομονώσει και έτσι, αδύναμος και χωρίς αγάπη μέσα του, γίνεται ένα «κοινωνικό ζόμπι». Από αυτές τις σκέψεις προέκυψε ο συγκεκριμένος στίχος...
Τί σου λέει μια πρωτοβουλία όπως το «Αγάπη Ρε!»; Θα συμμετείχες σε μιαν ανάλογη αν στο ζητούσαν;
Είμαι φίλος με τα παιδιά και θα συμμετείχα στη συναυλία αλλά είχα κάποια προβλήματα εκείνες τις μέρες και έτσι δεν έπαιξα μαζί τους, την επόμενη φορά...Είναι μια ωραία πρωτοβουλία και όλοι οι συμμετέχοντες αγαπημένοι συνάδελφοι και εξαιρετικοί μουσικοί.
Το «'87» είχε μιαν ιδιαίτερη, ίσως και σημαδιακή, σημασία για εσένα ή είναι απλά μια τυχαία χρονολογία;
Η δεκαετία του ‘80 είχε εξαιρετικό ενδιαφέρον όσον αφορά στην αστική κουλτούρα, τον παρακμιακό της χαρακτήρα, την αναλογική της μουσική υφή, την έλλειψη ψηφιακής τεχνολογίας και εκείνη την διάσπαρτη αίσθηση του θανάτου. Το τραγούδι «‘87» περιγράφει μια ιδιαίτερη κατάσταση που είχα βιώσει εκείνη την χρονιά.
Γιατί επέλεξες συγκεκριμένα τον τίτλο του τραγουδιού «Μπλε Καφέ» για αυτόν της συναυλίας σου στο Μέγαρο Μουσικής;
Μου είπαν πως όλες οι παραστάσεις στον κήπο του Μεγάρου έχουν έναν τίτλο και όταν με ρώτησαν ποιος θα είναι της δικής μου είπα «Επισκεπτήριο» λόγω των νοσοκομείων που υπάρχουν στην περιοχή αλλά δεν άρεσε σε κανέναν, τους φάνηκε παράξενος και έτσι πρότεινα το «Μπλε Καφέ» από το τραγούδι.
Είναι σημαντικό για εσένα ότι θα παίξεις έστω και στον κήπο του Μεγάρου ή είναι μια συναυλία όπως οι άλλες σου; Γενικότερα πιστεύεις ότι υλικοί και άυλοι θεσμοί όπως το Μέγαρο Μουσικής έχουν ακόμα νόημα στην εποχή μας κατά την οποία καταλύεται κάθε προσωπική αρχή και συλλογική αξία;
Οι θεσμοί που δίνουν την ευκαιρία στον κόσμο να έρχεται σε επαφή με όλες τις μορφές της τέχνης με φθηνό εισιτήριο έχουν νόημα ύπαρξης, ειδικά σε δύσκολες εποχές όπως αυτή που διανύουμε σήμερα. Όλοι έχουμε ανάγκη να βρισκόμαστε σε μικρές γιορτές που στήνονται με τέτοιες αφορμές, να βγαίνουμε για λίγο από τον μικρόκοσμο μας και να ανταλλάσσουμε δυο κουβέντες. Για εμένα είναι πολύ σημαντικό το να παίξω στον κήπο του Μεγάρου, όταν με κάλεσαν δέχτηκα με μεγάλη χαρά και ανυπομονώ να βρεθούμε όλοι μαζί και να περάσουμε ένα ωραίο βράδυ.
Πίστευες ποτέ στην αλήθεια του «και Ιστορία οι παρέες» του Διονύση Σαββόπουλου; Αν ναι, εξακολουθείς να έχεις την ίδια άποψη και τώρα;
Είναι μια πλευρά της δεκαετίας του '80 που δεν έζησα, ήμουν μεν εδώ αλλά ταυτόχρονα έμενα για μεγάλα χρονικά διαστήματα και στο εξωτερικό. Το τραγούδι βέβαια το γνωρίζω και μου αρέσει και, για να το λέει ο Διονύσης, μάλλον περιέχει μιαν αλήθεια...
Η συναυλία στο Μέγαρο θα έχει κάποιες εκτελεστικές, ενορχηστρωτικές και γενικότερα μουσικές διαφοροποιήσεις σε σχέση με τις υπόλοιπες ζωντανές εμφανίσεις σου;
Θα είναι μια διαφορετική συναυλία με παλαιά τραγούδια και οργανικά θέματα που δεν παίζω συνήθως στις συναυλίες μου και φυσικά με τραγούδια από το νέο album και με τη συμμετοχή δυο αγαπημένων συναδέλφων, του Βασιλικού και του Μανώλη Φάμελλου.
«Είναι η χαρά που από παιδί κυνηγάς και πάντα ξεφεύγει», ο καταληκτικός στίχος του album αλλά και μια φρούδα τελικά ευχή ή ένας εφικτός στόχος ζωής;
Το τραγούδι αυτό το εμπνεύστηκα από την ζωή ενός φίλου που, παρεμπιπτόντως, χάθηκε σε ένα νοσοκομείο κάπου εκεί κοντά στο Μέγαρο και τον κήπο του, το έγραψα φεύγοντας από το νοσοκομείο όπου είχα πάει να τον επισκεφτώ, Αυτός ο φίλος κυνηγούσε τη χαρά, ήθελε να είναι συνέχεια χαρούμενος...Πολλοί άνθρωποι ζουν έτσι αλλά αρκετοί μένουν με την πίκρα ότι δεν έγιναν ποτέ χαρούμενοι ή ότι δεν αγαπήθηκαν. Αυτό το ανέφικτο με συγκίνησε και με ενέπνευσε γιατί κάπως, κάποτε συμβαίνει σε όλους μας. Η μόνη ευχή μου λοιπόν είναι να εκτιμάμε όσο πρέπει τις στιγμές που κατορθώνουμε να κρατάμε τη χαρά στα χέρια μας...
Μήπως η ευχή αυτή δεν είναι συλλογική, καθολική σχεδόν ή μήπως μπορεί άραγε κανείς να σκεφτεί κάποια απλούστερη αλλά και καλύτερη;
