Tου Κυριάκου Π. Λουκάκου
Η είδηση έπεσε σαν βόμβα από το σύντομο δελτίο ειδήσεων της Βαυαρικής Ραδιοφωνίας, ασυνήθιστα εκτενής για αναφορές παρόμοιου πλαισίου, ενδεικτική της σημασίας του εκλιπόντος.
Ίσως επειδή ο Peter Schreier, «κράχτης» στο επώνυμο, έστω κι αν γεννήθηκε στην πόλη της πορσελάνης, το Μάισσεν, αν και απόμαχος για λόγους υγείας τόσο από την όπερα, ήδη από το 2000, όσο και από τη συναυλιακή δράση, από το 2005, σηματοδοτούσε μια αδιατάρακτη ευθεία καλλιτεχνικής και προσωπικής ακεραιότητας, επιπλέον απαθανατισμένης σε όλο το αξιοσημείωτο μήκος και εύρος της.
Ήταν ακόμη παιδικός άλτο στην ιστορική «Χορωδία του Σταυρού» της Δρέσδης, όταν η Ραδιοφωνία της τότε Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας κατέγραφε τη φωνή του, πολύτιμα τεκμήρια που, δεκαετίες αργότερα, χαράχθηκαν σε δίσκο από την κρατική δισκογραφική εταιρεία (ETERNA 8 25 619), πειστήρια λαμπρής μεταφώνησης και διεθνούς σταδιοδρομίας τού εν τω μεταξύ διάσημου λυρικού τενόρου.
Γιατί ο Σράιερ ανήκε στους ελάχιστους ομότεχνούς του που ανέπτυξαν έντονη δραστηριότητα στη Δύση χωρίς να έχει προσχωρήσει στο κυβερνών SED της περίκλειστης χώρας. Ίσως επειδή η καθησυχαστική πειστικότητα της προσήλωσής του στη Δρέσδη, αταλάντευτη ως τον θάνατό του ανήμερα των φετινών Χριστουγέννων, αντανακλούσε την ειλικρίνεια και τη συνέπεια στη ζωή και την τέχνη ενός αχθοφόρου του εμμελούς λόγου: από τον Καλντάρα ως τον Στραβίνσκυ, με εξήντα ρόλους όπερας και ιδιωματικές διαδρομές στον εσωτερικό κόσμο της έντεχνης μελωδίας στο ενεργητικό του, κατεξοχήν στον αγαπημένο συμπατριώτη του Σούμαν ή στον Σούμπερτ, στο «Χειμωνιάτικο Ταξίδι» του οποίου υπήρξε αντάξιος συνοδοιπόρος θρυλικών δεξιοτεχνών, από τον Άλφρεντ Μπρέντελ έως τον Σβιατοσλάβ Ρίχτερ.
Για όσους όμως ακολουθούμε και μουσικά την πορεία του Θεανθρώπου στις μεγάλες γιορτές του χρόνου, η δική του όντως διαπεραστική, μεταλλική φωνή θα συνεχίσει να σηματοδοτεί έναν Ευαγγελιστή των urbi et orbi ακτινοβόλων θρησκευτικών έργων του Μπαχ, πολύ διαφορετικό -και μοναδικό- από εκείνον καθ’ όλα σημαντικών άλλων, μελίρρυτων και / ή στοχαστικών ερμηνευτών.
Στον αντίποδά τους, ο Σράιερ, επαληθεύοντας με ανατρεπτικό τρόπο τη μομφή ενός επωνύμου, ιστορεί την πορεία του Ιησού στο μαρτύριο με την ένταση και την οργή πολεμικού ανταποκριτή ως αέναος συμμέτοχος σε τελετουργία συλλογικής υπαρξιακής τραγωδίας.
Αυτή η ενθουσιώδης διακήρυξη της πίστης διαπερνά το εναρκτήριο χορωδιακό «Αλαλάξατε και ευφρανθείτε, ξεδιπλώστε τα λάβαρα» που εισάγει το «Ορατόριο των Χριστουγέννων» του ωκεάνιου «Ρύακα» J.S Bach. Και έτσι το απολαύσαμε, κυριολεκτικά με την αδρεναλίνη in extremis, από τις συνδυασμένες δυνάμεις των χορωδιών της ΕΡΤ (Μιχάλης Πατσέας) και του Δήμου Αθηναίων (Σταύρος Μπερής), καθώς και την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, με επίσημο ένδυμα ιστορικής ερμηνευτικής πρακτικής υπό τον Γιώργο Πέτρου, στο πλαίσιο της χριστουγεννιάτικης συναυλίας της 21ης Δεκεμβρίου.
Το γεγονός περιέλαβε τις τρεις πρώτες από τις συνολικά έξι καντάτες του έργου, με παράπλευρη συνέπεια τη στέρηση χώρου από τη Μυρσίνη Μαργαρίτη, αφού η υψίφωνος αξιοποιείται πιο εντατικά από τον Μπαχ στο β’ ήμισυ του ορατορίου. Η τελευταία ακούστηκε κυρίως στο ντουέτο της με τον βαθύφωνο Πέτρο Μαγουλά, που ατυχώς εκφώνησε τα ρετσιτατίβα του με απρόσφορες για το είδος μελοδραματικές εξάρσεις. Την προτίμησή μας διεκδίκησε σε χαμηλότερους τόνους η θερμή και εστιασμένη ερμηνεία της εκ Κροατίας μεσοφώνου Sonja Runje στις υπέροχες άριές της, και, κατεξοχήν, ο τενόρος Krystian Adam (Krzeszowiak, Ευαγγελιστής και άριες), ένας διεθνώς ανερχόμενος υπερασπιστής του κοσμικού και θρησκευτικού μπαρόκ και προκλασικού ρεπερτορίου.
Παρεμπιπτόντως, ο Πολωνός απέσπασε περαιτέρω την προσοχή μας σε -κατά τύχη «τυφλή»- ακρόαση του «Μεσσία» από το Φεστιβάλ της Ραβέννας (23.6.2019), όταν το όνομά του ανακοινώθηκε στη μέση της μετάδοσης ως αντικαταστάτη του Τούρκου Mert Süngü. Η ενεργητική και στιλπνή άρθρωση, η αβίαστη ροή της φραστικής και η εντελής ενσωμάτωση του μουσικού ύφους που θαυμάσαμε στον Χαίντελ ίσχυσαν και για τον Μπαχ της Αθήνας. Θα είμαστε τυχεροί αν μας επισκεφθεί και πάλι. Καλή μας χρονιά!
