Του Κυριάκου Π. Λουκάκου
Τελούμε ακόμη υπό την επήρεια της ακρόασης ενός νέου, μαγικής ατμόσφαιρας δίσκου ακτίνας, γνησίως και ισομερώς ελληνικού και κεντροευρωπαϊκού ενδιαφέροντος, από οικεία για την πιστότητα των εγγραφών σουηδική δισκογραφική εταιρεία (BIS-2439). Υπό τον προγραμματικό τίτλο «Affinities», δυο νεαρές ακόμη καλλιτέχνιδες, η Ελληνίδα υψίφωνος Φανή Αντωνέλλου και η Γερμανίδα πιανίστα Kerstin Mörk, εκθέτουν στην ακρόασή μας μια κυριολεκτικά εκστατική ακολουθία έντεχνων μελωδιών που καλύπτουν έξι δεκαετίες δημιουργίας, από το 1886 έως το 1946. Πέρα από την εντυπωσιακά φιλική στον ακροατή αθροιστική απόλαυση ποικιλίας άγνωστων κοσμημάτων του ύστερου Ρομαντισμού και των επέκεινα εκείνου αναζητήσεων, ο δίσκος διαθέτει προγραμματική δομή με ισχυρό μουσικολογικό υπόβαθρο. Γιατί οι συνθέτες που καλύπτουν τα 64 λεπτά της διάρκειας, Έλληνες (Κωνσταντινίδης, Καλομοίρης, Μητρόπουλος, Σκαλκώττας, Ριάδης, Λιάλιος) και Γερμανοί (Zemlinsky, Schoenberg, Weill, Jarnach, Beer-Waldbrunn, Thuile), συνδέονται μεταξύ τους με «συγγένειες» φιλίας και μαθητείας στα τρία μεγάλα γερμανόφωνα κεντροευρωπαϊκά μουσικά κέντρα, Βερολίνο, Μόναχο και Βιέννη. Οδηγός σε αυτή τη συναρπαστική διαδρομή ανακαλύψεων είναι η αξιοθαύμαστη μουσική ομοθυμία ανάμεσα στην αλλόκοσμα διάφανη, αργυρόηχη εκφορά της Αντωνέλλου και τον αραχνοϋφαντο δακτυλισμό της Μέρκ. Με διάκριση «Νέου ή Πρωτοεμφανιζόμενου Καλλιτέχνη» από την «Ένωση Ελλήνων Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών» (έτος ιδρύσεως 1928) και με Α’ Βραβείο «Ορατορίου / Ληντ» του Grand Prix Maria Callas του Διεθνούς Καλλιτεχνικού Κέντρου «Athenaeum» (ένα από τα επείγοντα μελήματα της νέας υπουργού Πολιτισμού θα πρέπει να είναι η αναβίωση της διεθνούς εμβέλειας διοργάνωσης, που απέρριψε η προκάτοχός της -θέλουμε να πιστεύουμε από ελλιπή ενημέρωση- παρά τα 38 χρόνια μεγάλης προσφοράς της), η δραστηριοποιούμενη πλέον στο εξωτερικό Αντωνέλλου και η ευαίσθητη συνοδός της στο πιάνο ευχής έργον θα είναι να συνεχίσουν την εξερεύνηση, με αρωγό, όπως και εν προκειμένω, τα πυκνά, περιεκτικά και ευανάγνωστα κείμενα του Γιάννη Σαμπροβαλάκη, μέρος ενός πρότυπου εκδοτικού επιπέδου, το οποίο περιλαμβάνει ευτυχώς τα μελοποιούμενα ποιήματα, επιπλέον σε γερμανική και αγγλική απόδοσή τους.
Ήταν ασφαλώς η αναπάντεχη επαφή μας με αυτόν τον ιδιαίτερο δίσκο που ενίσχυσε καθοριστικά την εντύπωσή μας από το ρεσιτάλ της μεσοφώνου Magdalena Kožená, πλαισιωμένης από τον σύντροφό της, στη ζωή και στην τέχνη, αρχιμουσικό Sir Simon Rattle (πιάνο) και έξι ακόμη υψηλής περιωπής μουσικούς (Giovanni Guzzo & Rahel Rilling - βιολί, Amihai Grosz - βιόλα, David Adorján - τσέλο, Kaspar Zehnder - φλάουτο και Andrew Marriner - κλαρινέτο). Χωρίς να παύουμε στιγμή να ευγνωμονούμε το ΚΠΙΣΝ, στην αίθουσα «Σταύρος Νιάρχος» του οποίου δόθηκε η συναυλία της 22ας Οκτωβρίου, για την προσφορά παρόμοιων υψηλού επιπέδου και κόστους εκδηλώσεων με όρους ισότιμης και προσιτής προσβασιμότητας κοινού σε αυτές, θεωρούμε πως, ακριβώς λόγω του απαιτητικού χαρακτήρα του προγράμματος, επικεντρωμένου στη σαιξπηρική Οφηλία, αυτό θα ήταν προτιμότερο να ακολουθεί διάταξη πλησιέστερη προς εκείνην του πρόσφατου (13/09/2019) δίσκου (Soirée - Magdalena Kožená & Friends, Pentatone PTC5186671), με την προβολή του οποίου συνδυάζεται η μετάκληση των εκλεκτών καλλιτεχνών. Ειδικότερα, το γοητευτικό Chanson perpétuelle του E. Chausson δεν υπήρξε επαρκές ορεκτικό για την εν συνεχεία μονοπώληση του α’ μέρους της βραδιάς από ακολουθία λήντερ των Στραβίνσκυ, Στράους και Ραβέλ, και μάλιστα της «άγονης γραμμής». Μια επιλογή που δεν ενίσχυσε την αδημονία για το μετά το διάλειμμα πρόγραμμα, κατ’ εξοχήν για ένα μέρος κοινού πρώτης επαφής με το ούτως ή άλλως απαιτητικό είδος της έντεχνης μελωδίας. Δεν είναι τυχαίο ότι, ακόμη και για τη χαλαρή οικιακή ακρόαση, τα πιο ελκυστικά στον μέσο φιλόμουσο τραγούδια του Ντβόρζακ τοποθετήθηκαν στην αρχή και όχι στο τέλος του προγράμματος, όπως στη συναυλία. Όσο για την ίδια τη διάσημη μεσόφωνο, προβλήματα άρθρωσης και η εκφραστική μονοχρωμία μιας λαμπερής αλλά μεστής πλέον φωνής εμπόδισαν την πλήρη δικαίωση των αναμφισβήτητα υψηλών καλλιτεχνικών της προθέσεων, όπως είχε συμβεί με την περσινή μελοδραματική της βραδιά...
