Live τώρα    
16°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
13.4°C17.6°C
3 BF 66%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
14 °C
10.9°C15.9°C
1 BF 64%
ΠΑΤΡΑ
Σποραδικές νεφώσεις
15 °C
9.0°C15.5°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
14 °C
13.8°C14.7°C
2 BF 77%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
15 °C
13.0°C14.5°C
1 BF 75%
Στη μεγάλη οθόνη μια εποχή μαχητικής δημοσιογραφίας
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Στη μεγάλη οθόνη μια εποχή μαχητικής δημοσιογραφίας

Η Μέριλ Στριπ και ο Τομ Χανκς πρωταγωνιστούν στην ταινία του Σπίλμπεργκ «The Post: Απαγορευμένα μυστικά», ερμηνεύοντας την Κάθριν Γκράχαμ και τον Μπεν Μπράντλι της εφημερίδας «Washington Post».

Μέσα από ένα μείγμα ιδεαλισμού και ελεγχόμενου κυνισμού, χαρακτηριστικό και των πιονέρων που οικοδόμησαν την πέραν του Ατλαντικού δημοκρατία, προσεγγίζει το αμερικανικό σινεμά τη δημοσιογραφία και τις αμέτρητες περιπέτειές της. Εκπλήσσει ο αριθμός των ταινιών με αυτή τη θεματική, ειδικά στον αμερικανικό κινηματογράφο: από τον αρχετυπικό «Πολίτη Κέιν» (1941) του Όρσον Γουέλς, που έχει χαρακτηρισθεί κατ' επανάληψη κορυφαία δημιουργία της έβδομης τέχνης, μέχρι το «Όλοι οι άνθρωποι του Προέδρου» (1976) σε σκηνοθεσία Άλαν Πακούλα, που απονέμει εύσημα στους δημοσιογράφους για την αποκάλυψη του σκανδάλου Γουότεργκεϊτ, ή το πιο πρόσφατο «The Insider» του Μάικλ Μαν (1999), με τον Αλ Πατσίνο στον ρόλο του δημοσιογράφου του CBS Λόουελ Μπέργκμαν, υπεύθυνου της διάσημης εκπομπής ερευνητικής δημοσιογραφίας «60 λεπτά». Η ταινία αυτή περιγράφει τη σύγκρουση της δημοσιογραφικής ομάδας με το ανελέητο λόμπι των καπνοβιομηχανιών, που προσπάθησε να «πνίξει» μια αποκαλυπτική έρευνα της εκπομπής.

Σύμφωνα με δημοσκοπήσεις στις ΗΠΑ, μετά την αποκάλυψη του Γουότεργκεϊτ το 69% των Αμερικανών θεωρούσαν τη δημοσιογραφία αξιόπιστη. Στα μέσα της δεκαετίας του '80, όπως είχε καταγράψει άλλη δημοσκόπηση, του δικτύου NBC, το ποσοστό έπεσε στο 29%. Αυτή η κατακόρυφη πτώση της αξιοπιστίας εξηγεί εν μέρει το γεγονός ότι ο Ντόναλντ Τραμπ κατάφερε να εκλεγεί Πρόεδρος έχοντας συνεχώς απέναντί του, σε όλη τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας, τα περισσότερα μέσα ενημέρωσης, έντυπα ή ηλεκτρονικά.

Με αυτά τα δεδομένα μπορεί κανείς να ερμηνεύσει την απόφαση του σκηνοθέτη και παραγωγού Στίβεν Σπίλμπεργκ, ακριβώς μετά την εκλογή Τραμπ, να γυρίσει μια ταινία για τη «χρυσή» εποχή της αποκαλυπτικής και καταγγελτικής δημοσιογραφίας, στις αρχές της δεκαετίας του '70. Δημοσιογραφία που δεν δίσταζε να συγκρουστεί και να «αποκαθηλώσει» ακόμη και Προέδρους οι οποίοι είχαν μόλις εκλεγεί, όπως ήταν η περίπτωση Νίξον. Η διαδικασία της παραγωγής της ταινίας ξεκίνησε αμέσως, με ρυθμούς fast track, όπως σχολιάστηκε στα σχετικά δημοσιεύματα, και με πρωταγωνιστές τη Μέριλ Στριπ και τον Τομ Χανκς. Έτοιμη πλέον, με τον τίτλο «The Post: Απαγορευμένα μυστικά», προβάλλεται ήδη στις Ηνωμένες Πολιτείες και από την ερχόμενη Πέμπτη έρχεται και στην Ελλάδα. Αφηγείται τον κρίσιμο ρόλο που διαδραμάτισε η εφημερίδα «Washington Post» επί προεδρίας Νίξον, δημοσιοποιώντας την απόρρητη μελέτη του Πενταγώνου για την πολύχρονη αμερικανική ανάμειξη στο Βιετνάμ - The Pentagon Papers, όπως είχε ονομαστεί.

Αρχικά, το 1971, αποσπάσματα από τα Pentagon Papers είχαν δημοσιευτεί στους «Τάιμς της Νέας Υόρκης» έπειτα από πρωτοβουλία του Ντάνιελ Έλσμπεργκ, αποκαλύπτοντας ότι η αμερικανική κυβέρνηση παραπλανούσε συστηματικά και για δεκαετίες όχι μόνο τον αμερικανικό λαό αλλά και το Κογκρέσο για το εύρος της αμερικανικής ανάμειξης στο Βιετνάμ και για το «στρατηγικό αδιέξοδο» των πολεμικών επιχειρήσεων.

Επιπλέον, με την «ελεγχόμενη» πληροφόρηση η αμερικανική κυβέρνηση είχε αποκρύψει για μεγάλο χρονικό διάστημα το γεγονός ότι είχε επεκτείνει τους μαζικούς βομβαρδισμούς σε όλη την Ινδοκίνα, πέρα από το Βόρειο Βιετνάμ. Η κυβέρνηση Νίξον κινήθηκε νομικά και απαγόρευσε στους «Τάιμς της Νέας Υόρκης» να συνεχίσουν τη δημοσίευση των απόρρητων εγγράφων.

Εκείνη την εποχή η εκδότρια της εφημερίδας «Washington Post» Κάθριν Γκράχαμ (στην ταινία την υποδύεται η Μέρυλ Στριπ) και ο διευθυντής σύνταξης Μπεν Μπράντλι (Τομ Χανκς) αποφάσισαν να υπερασπιστούν το δημοσιογραφικό δικαίωμα για δημοσίευση ακόμη και απόρρητων εγγράφων εφόσον κάτι τέτοιο υπηρετεί τα συμφέροντα της κοινωνίας. Παίρνοντας τη σκυτάλη από τους «Τάιμς της Νέας Υόρκης» ξεκίνησαν σειρά δημοσιευμάτων. Λίγο αργότερα, μεγάλο μέρος από τα Pentagon Papers (που εκτείνονται σε χιλιάδες σελίδες) τυπώθηκε και σε βιβλίο, με την επιμέλεια του Νόαμ Τσόμσκι και του ιστορικού του αμερικανικού εργατικού κινήματος Χάουαρντ Ζιν. Και βέβαια, η σύγκρουση της «Washington Post» με την κυβέρνηση Νίξον κορυφώθηκε στη συνέχεια με την αποκάλυψη του σκανδάλου Γουότεργκεϊτ, αποκάλυψη που οδήγησε τον Νίξον σε παραίτηση, προκειμένου να αποφύγει την παραπομπή σε ειδικό δικαστήριο

Οι πρώτες κριτικές για την ταινία του Σπίλμπεργκ είναι θετικές, με ιδιαίτερη αναφορά στις ερμηνείες των δύο σπουδαίων ηθοποιών, αν και επισημαίνεται πως, σε σύγκριση με τον Τομ Χανκς, η ερμηνεία του Τζέισον Ρόμπαρντς στο «Όλοι οι άνθρωποι του Προέδρου» (στον ρόλο του διευθυντή σύνταξης της εφημερίδας Μπεν Μπράντλι) ήταν πιο κοντά στην πειστική απεικόνιση του συγκεκριμένου δημοσιογράφου. Δεν είναι τυχαίο βέβαια το γεγονός πως ο Τζέισον Ρόμπαρντς κέρδισε Όσκαρ δεύτερου ανδρικού ρόλου γι' αυτή την ερμηνεία του, και μάλιστα διπλασίασε τα Όσκαρ έναν χρόνο αργότερα, πάλι για ερμηνεία δεύτερου ανδρικού ρόλου (στην ταινία του Φρεντ Τσίνεμαν, «Τζούλια»). Το βιβλίο των δημοσιογράφων Καρλ Μπέρνσταϊν και Μπομπ Γούντγουορντ «Όλοι οι άνθρωποι του Προέδρου» κυκλοφόρησε το 1974, βραβεύτηκε με Πούλιτζερ και ο Ρόμπερτ Ρέντφορντ ενδιαφέρθηκε αμέσως να αγοράσει τα δικαιώματα για την κινηματογραφική του διασκευή, κρατώντας για τον εαυτό του έναν από τους δύο βασικούς ρόλους, με παρτενέρ τον Ντάστιν Χόφμαν.

Οι συγκρίσεις ανάμεσα στην ταινία του Σπίλμπεργκ και στο «Όλοι οι άνθρωποι του Προέδρου» φαίνεται πως είναι αναπόφευκτες, καθώς ή μία ιστορία προηγείται χρονικά της άλλης, ενώ και οι δύο αφορούν την ίδια εφημερίδα, με το ίδιο επιτελείο. Στο «The Post: Απαγορευμένα μυστικά», το σενάριο έχουν γράψει η Λιζ Χάνα και ο Τζος Σίνγκερ, ο οποίος φαίνεται να έχει «ειδικευτεί» σε σενάρια που αφορούν την ερευνητική δημοσιογραφία, καθώς δύο χρόνια νωρίτερα είχε υπογράψει το σενάριο της πολύ καλής ταινίας «Spotlight: Όλα στο φως» του Τομ Μακάρθι. Πρόκειται για το φιλμ που αναφέρεται στο τεράστιο σκάνδαλο συστηματικής σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών στη Βοστώνη από ιερωμένους της Καθολικής Εκκλησίας, σκάνδαλο που αποκάλυψε η δημοσιογραφική ομάδα της εφημερίδας «Boston Globe».

Αυτή τη στιγμή ο Σπίλμπεργκ ολοκληρώνει μία ακόμη ταινία, το «Ready Player One», ένα δυστοπικό φιλμ, βασισμένο στο μυθιστόρημα του Έρνεστ Κλάιν.

Όσο για το «The Post: Απαγορευμένα μυστικά», θα το δούμε σίγουρα στην κούρσα για τα Όσκαρ, ενώ οι δύο πρωταγωνιστές της ταινίας, Μέριλ Στριπ και Τομ Χανκς (οι οποίοι για πρώτη φορά στη μακρά καριέρα τους συμπρωταγωνιστούν σε ταινία!), απέσπασαν ήδη τα βραβεία καλύτερης ερμηνείας πρώτου γυναικείου και πρώτου ανδρικού ρόλου, της Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου της Νέας Υόρκης.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL