Συνέντευξη στη Μάνια Ζούση
"Υπήρξε μεγάλη μου αγάπη μέσα στα χρόνια. Πρόκειται για μια διαδρομή ζωής. Θα έρχεται και θα επανέρχεται, καθώς ο κόσμος αγκάλιασε το έργο σαν να ήταν η φωνή του" λέει ο Πέρης Μιχαηλίδης για “Το Τάβλι” του Δημήτρη Κεχαΐδη, που επιστρέφει, μετά την επιτυχημένη διαδρομή του, κάθε Τετάρτη και Πέμπτη του Μαΐου στο Faust της οδού Καλαμιώτου 11, στο κέντρο της Αθήνας. Με πρωταγωνιστές τον Φίλιππο Σοφιανό και τον ίδιο τον Πέρη Μιχαηλίδη, που υπογράφει και τη σκηνοθεσία, “Το Τάβλι” παραμένει αγαπημένο έργο ηθοποιών και θεατών, συνεχίζοντας να ανεβαίνει από θεατρικές σκηνές έως αυλές και ταράτσες, δείχνοντας τη μεγάλη του δύναμη και διαχρονικότητα.
Η νεοελληνική μεταπολεμική πραγματικότητα
Οι διάλογοι του Κεχαΐδη πάνω από μια παρτίδα τάβλι ανάμεσα στον Φώντα και τον Κόλια σκιαγραφούν και φωτίζουν με μοναδικό και οξυδερκή τρόπο την ατμόσφαιρα της νεοελληνικής μεταπολεμικής πραγματικότητας. Καθένας και διαφορετικός χαρακτήρας: πρώην αντιστασιακός και λαχειοπώλης ο Κόλιας, άνθρωπος της πιάτσας ο κουνιάδος του ο Φώντας, προσπαθεί να τον πείσει να κάνουν μαζί μια κομπίνα για να πιάσουν την καλή. Δύο κομπιναδόροι που φλυαρούν και ονειρεύονται θέλοντας να βρουν διέξοδο από τη μιζέρια και τη μικροαστική τους ζωή
"'Το Τάβλι' είναι το προσωπικό μου τάμα στην ελληνική δραματουργία. Θεωρώ μεγάλη τύχη να έρθω σε επαφή με αυτό το έργο του Δημήτρη Κεχαΐδη. Εδώ βλέπεις την καρδιά και την ψυχή της Ελλάδας και των ανθρώπων που πέρασαν κι έζησαν σε δύσκολες περιόδους. Ο Φώντας και ο Κόλιας αναμετρούνται παίζοντας τάβλι σε μια λαϊκή αυλή, όπου ξεδιπλώνουν τα πάθη, τις επιθυμίες και τα όνειρά τους. Το έργο γράφτηκε το 1971 και πρωτοανέβηκε το 1972 στο Θέατρο Τέχνης, σε σκηνοθεσία Κάρολου Κουν, με πρωταγωνιστές τον Νικήτα Τσακίρογλου και τον Γιάννη Μόρτζο. Έτυχε να δω αυτή την παράσταση κι έχω εξαιρετικές μνήμες" εξηγεί ο γνωστός ηθοποιός μιλώντας για το δικό του “Τάβλι”, που γεννήθηκε καλοκαίρι στο ΔΗΠΕΘΕ Καλαμάτας και ταξίδεψε στα χωριά και στις πόλεις της νότιας Πελοποννήσου.
“Η διαδρομή αυτής της παράστασης βρήκε πραγματικά μέσα μου αυτό που εγώ είχα φανταστεί για όλη αυτή την ελληνική πραγματικότητα που μας περιβάλλει. Ειδικά η διαδρομή που κάναμε στα χωριά του Ταΰγετου αλλά και σε κωμοπόλεις της Μεσσηνίας. Ο κόσμος αγκάλιασε το έργο. Σαν να ήταν η φωνή του. Καθώς πάντα θα κυκλοφορούν ανάμεσά μας διάφοροι καταφερτζήδες αλλά και παθητικοί δέκτες. Το οικονομικό αδιέξοδο που βιώνουν οι δύο ήρωες είναι εξίσου παρόν. Νομίζω ότι αποστολή του έργου σαν αυτό είναι η μεταφορά του σ' αυτά τα χωριά. Το λέει κι ο ίδιος ο Κεχαΐδης όταν αναφέρει ότι 'θέλω να γράφω για τον λαϊκό Έλληνα. Για τις χαρές και τις πίκρες του, για τα προβλήματά του, καθώς και την προσπάθειά του να βγει από το οικονομικό και κοινωνικό αδιέξοδο'».
Το λαμόγιο μετεξελίσσεται
Αυτός ο λαϊκός ήρωας του Κεχαΐδη πόσο υπάρχει σήμερα και σε ποια μορφή, ρωτάμε τον Πέρη Μιχαηλίδη και εκείνος δεν καθυστερεί να απαντήσει. «Αυτός ο λαϊκός ήρωας μετεξελίσσεται. Μπορεί να απομακρύνθηκε από τις ταράτσες και το τάβλι, μπορεί να έπαψε να φορά φαντεζί ρούχα για να αρέσει, αλλά έχει μετεξελιχθεί. Φορά και κυκλοφορεί με άλλα ρούχα, αλλά με την ίδια νοοτροπία. Οι διάφορες 'παράγκες' που στήνονται κατά καιρούς γύρω μας είναι αποτέλεσμα της ευφυΐας και της καπατσοσύνης που έχει ο Φώντας στην προοπτική να στήσει το σχέδιό του για να πιάσει την κονόμα. Η κονόμα που δημιουργεί παράγκες είναι η εξέλιξη όλων όσων σκέφτεται και σχεδιάζει ο Φώντας. Δηλαδή το λαμόγιο μετεξελίσσεται”.
Ο Μιχαηλίδης, όπως εξηγεί, δεν συνηθίζει να επανέρχεται στα έργα που κάνει. “Κι έχω κάνει πολύ σημαντικούς μονολόγους τα τελευταία χρόνια, με έργα του Μπέρνχαρντ, του Χάμσουν, του Ντοστογιέφσκι. Σε αυτό το συγκεκριμένο κείμενο, όμως, αισθάνομαι την ανάγκη να επιστρέφω. Όπου και να βρεθώ, ό,τι ώρα, οι λέξεις και οι φράσεις επανέρχονται. Γιατί επικοινωνούν άμεσα στην καθημερινότητά μου. Πολλές φορές απαντάω με τις ίδιες αυτές φράσεις φυσικά. Κάτι που σημαίνει ότι αυτό το κείμενο έχει περάσει σε μια δική μου καθημερινότητα. Έτσι 'Το Τάβλι' θα επανέρχεται όταν ευνοούν οι συνθήκες και μας δίνεται η δυνατότητα. Αυτό το έργο μπορεί να μην σταματήσει εδώ, αλλά μπορεί να έχει μια προοπτική μια και η σκηνική μου συνάντηση με τον Φίλιππο Σοφιανό ταίριαξε. Βρήκε την ολοκλήρωσή της.
Με δυο καρέκλες κι ένα τραπέζι...
“'Το Τάβλι' θα ήθελα να ταξιδέψει κι αλλού. Με δυο καρέκλες κι ένα τραπέζι" σχολιάζει και δεν παραλείπει να αναφέρει τον Κουν που παρουσίαζε κατά τη διάρκεια της χούντας "διάφορα θεατρικά κείμενα - σωσίβια, όπως έγραψε ο Γεωργουσόπουλος, μέσα στο αδιέξοδο και στην πολιτική καταπίεση της εποχής. Κείμενα της Αναγνωστάκη, του Κεχαΐδη, του Σκούρτη, του Μήτσου Ευθυμιάδη, που με τον δικό τους υπαινικτικό και άμεσο λόγο λειτούργησαν ως αναχώματα μέσα σε αυτή τη δύσκολη περίοδο. Για μένα 'Το Τάβλι' εκπληρώνει αυτή την αποστολή. Το ίδιο συμβαίνει και με τις 'Γυναίκες' της Γαλάτειας Καζαντζάκη, ένα άλλο εμβληματικό κείμενο που σκηνοθέτησα και με καθόρισε. Έργο με έναν επαναστατικό κοινωνικό προβληματισμό που με συγκίνησε βαθιά, καθώς πραγματεύεται το πώς λειτουργεί ο γυναικείος ψυχισμός σε ό,τι αφορά τη σχέση της γυναίκας με τον εαυτό της, τους άνδρες αλλά και τις άλλες γυναίκες που απαρτίζουν το οικογενειακό και φιλικό της περιβάλλον, πάντα μέσα από το πρίσμα του ρόλου που της αναθέτει η κοινωνία της εποχής και του αυστηρού και καταπιεστικού πλαισίου μέσα στο οποίο της επιτρέπει να κινείται" καταλήγει ο Πέρης Μιχαηλίδης.
