«...Εγώ δημιουργώ την ιστορία, εσείς τη ζείτε...», λέει επί σκηνής σε μια αποστροφή του λόγου του, ο εμβόλιμος επιστήμονας-υπηρέτης στον κ. Άτερσον, το δικηγόρο και θεματοφύλακα του Δόκτορα Τζέκιλ. Άραγε πού τελειώνει η αλήθεια των γεγονότων και πού αρχίζει η δημιουργική διαδικασία «παραγωγής» της αλήθειας;
Στην παράσταση για νέους (από 11 ετών και πάνω) που ανεβαίνει στο Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν, με τον τίτλο «Ο Δόκτωρ Τζέκιλ και Κύριος Χάιντ» (διασκευή: Βασίλης Μαυρογεωργίου-Βίλια Χατζοπούλου) η κεντρική διερώτηση για την ταυτότητα του υποκειμένου, την πολλαπλότητα του εαυτού αλλά και την υποκειμενικότητα ή αντικειμενικότητα του πραγματικού παρουσιάζεται μέσα από μια σκηνοθετική λογική (σκηνοθεσία: Θανάσης Δόβρης και Βασίλης Μαυρογεωργίου) που βουτά στη λογοτεχνική πρώτη ύλη και ανασύρει κομμάτια της. Η ομώνυμη νουβέλα του Σκωτσέζου Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον πραγματεύεται μέσα από την εφιαλτική ιστορία του Δόκτορα Τζέκιλ, την ανάγκη διαχωρισμού του καλού από το κακό, του ηθικού ή κοινωνικά αποδεκτού από το αξιοκατάκριτο, αλλά στην καρδιά της ιστορίας βρίσκεται η απορία για την καταστατική αμφιρρέπεια του ανθρώπου απέναντι στο καλό και το κακό.
Η παράσταση παρουσιάζει με τη λογική του στοπ-καρέ, του αποσπάσματος και του μοντάζ -εντέλει με μια κινηματογραφική λογική ενταγμένη στη νεο-μοντέρνα (alter modern) οπτική πάνω στην ιστορία- την αγωνία του επιστήμονα να συμβάλει αφενός στην επιστημονική εξέλιξη και αφετέρου στην κοινωνική και προσωπική πρόοδο. Ο Δόκτωρ Τζέκιλ βέβαια αποτυγχάνει. Τα ανθρώπινα όρια αποδεικνύονται εξαιρετικά πεπερασμένα ενώ το κοινότοπο κακό εξαιρετικά διαβρωτικό. Ο κύριος Χάιντ ως το alter-ego και προσωποποίηση του κακού εκφράζει τη μετριότητα και συνάμα την αχαλίνωτη ενόρμηση. Οι σκηνικοί χαρακτήρες του κ. Άτερσον, του δόκτορα Λάνιον, των υπηρετών κ.α. δημιουργούν το ικανό παραστασιακό περιβάλλον εντός του οποίου θα κορυφωθεί η αγωνία του υπαρκτικού/παραστασιακού δίπολου Τζέκιλ-Χάιντ, που επιτελείται υποδειγματικά από τον Θανάση Δόβρη. Ισορροπημένη, ρεαλιστική, και δουλεμένη η υποκριτική του Κωνσταντίνου Ευστρατίου στο ρόλο του κ. Άτερσον.
Η σκηνοθεσία χρησιμοποιεί μια ενδιαφέρουσα σκηνή-πρελούδιο για να εισάγει τους νεαρούς θεατές στην ιστορία και την προβληματική της παράστασης. Το σκηνικό και τα σκηνικά αντικείμενα (Θάλεια Μέλισσα) απηχούν τη λογική του επιστημονικού εργαστηρίου. Κάποιες λεπτομέρειες όμως αξίζουν μεγαλύτερης προσοχής.
Έτσι οι κινούμενοι πάγκοι εργασίας, που μεταφέρουν και τους ηθοποιούς-πειραματόζωα, θα μπορούσαν να έχουν υποστεί διαδικασία παλαίωσης, όπως και η χρήση περισσότερων ιατρικών εργαλείων και λιγότερων πλαστικών αξεσουάρ θα προωθούσαν σημαντικά το βικτωριανό-δραματικό σκηνικό απείκασμα.
Έξυπνο το τέχνασμα με τους ακέφαλους βοηθητικούς χαρακτήρες, ενώ καλή είναι και η κίνηση των ηθοποιών (Μαρίζα Τσίγκα), με έμφαση βέβαια στη δουλεμένη σωματικότητα του Δόβρη.
Οι φωτισμοί (Στέλλα Κάλτσου) συνεπικουρούν, αν και θα μπορούσαν να είναι πιο δραματικοί σε ορισμένες σκηνές με κορυφαία το μονόλογο του Δόκτορα Τζέκιλ, όπου εκεί ο φωτισμός θα έπρεπε να ζουμάρει αποκλειστικά πάνω στον ηθοποιό.
Το τέλος της παράστασης αφήνει τα ερωτήματα εκκρεμή. Εξάλλου ο σκοπός δεν είναι να δοθούν απαντήσεις, αλλά να γεννηθούν και να παρασταθούν ερωτήματα. Στη συνέχεια, κατά τη συζήτηση των συντελεστών με το κοινό, η παράσταση χρησιμοποιείται ως η βάση και η αφορμή για τη διερώτηση πάνω στην κοινωνική συνθήκη εντός της οποίας καλούμαστε να ζήσουμε και να επιλέξουμε τη στάση μας.
Ελευθερία Ράπτου
