Live τώρα    
20°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
18.2°C22.0°C
1 BF 47%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
18 °C
14.7°C21.2°C
2 BF 57%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
16.0°C19.4°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
18.8°C21.5°C
1 BF 61%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
14.9°C18.4°C
2 BF 63%
Η "Ελένη" του Ευριπίδη και το παιχνίδι της χειραφέτησης
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Η "Ελένη" του Ευριπίδη και το παιχνίδι της χειραφέτησης

Η “Ελένη” του Ευριπίδη, που χρονολογείται περί το 412 π.Χ., βρίσκεται στο μεταίχμιο τραγωδίας και κωμωδίας. Κατηγοριοποιείται δύσκολα, αφού ο Ευριπίδης μετέρχεται εκείνων των δραματικών εργαλείων που προάγουν την ανατροπή, τη λεπτή ειρωνεία, τη σχεδόν ανατομική παρατήρηση.

Ο Ευριπίδης έγραψε για εμβληματικά γυναικεία πρόσωπα, προσέγγισε τη γυναικεία φύση όσο κανείς άλλος και με την εξιστόρηση παθών και πτώσεων ανάδειξε την ορμή και τη δύναμή της. Η δική του Ελένη δεν πήγε ποτέ στην Τροία. Πήγε το ομοίωμά της. Η ίδια, με τη βοήθεια του Ερμή, κατέφυγε στην Αίγυπτο. Εκεί τη βρίσκει ο ναυαγός Μενέλαος, δέκα χρόνια μετά το τέλος του Τρωικού Πολέμου, και μαζί διαφεύγουν για τη Σπάρτη.

Ο Ευριπίδης στήνει με μαστοριά νεωτερική μια φρεναπάτη με δράματα, μάχες, φόνους πάθη, κακουχίες, αλλά και διαθέσεις πιο «ταπεινές», όπως ο πόθος, το ψεύδος, η αμφιβολία της απιστίας, η κατεργαριά, η απάτη. Στην “Ελένη” η αμφιβολία είναι το κορυφαίο χαρακτηριστικό. Μια αμφιβολία για όλα, ενίοτε μελοδραματική, σταθερά όμως υπαρκτική.

Ακριβώς αυτή την πρωθύστερη πιραντελική αύρα έχει χρησιμοποιήσει ως κατεξοχήν σκηνοθετικό εργαλείο η Τζωρτζίνα Κακουδάκη στη διασκευή και τη σκηνοθεσία του ευριπιδικού δράματος για εφήβους. Η “Ελένη” της είναι μια γυναίκα «ευγενικής» καταγωγής, που έχει επίγνωση της θηλυκότητάς της και συγχρόνως των δυσκολιών που απορρέουν από αυτή. Είναι μια γυναίκα με «κοινές» αγωνίες, που μάχεται για να αποκτήσει την ανεξαρτησία και τη θέση της σε έναν κόσμο βαθιά πατριαρχικό.

Με αυτό κατά νου και με την εμπρόθετη ανάδειξη στοιχείων μιας αρκετά κωμικής αυτεπίγνωσης, που εκφράζονται μέσα από κοφτούς, ρυθμικούς και μοντέρνους διαλόγους, η Ελένη, ο Μενέλαος, ο Τεύκρος, οι Αγγελιαφόροι, ο Θεοκλύμενος παρασταίνονται από τους: Αγγελική Γρηγοροπούλου, Σταύρο Λιλικάκη, Νατάσα Σφενδυλάκη και Βασίλη Ψυλλά με περισσή ενέργεια και προσεκτικά δουλεμένη ανεμελιά. Οι ηθοποιοί προσεγγίζουν με ανοικτότητα και αναστοχαστικότητα τους ρόλους δημιουργώντας οικειότητα με το κοινό.

Η “Ελένη” / η αλήθεια μέσα στις πλάνες έχει σκηνοθετηθεί ώστε να εξυπηρετεί την επιτέλεση σε ποικίλους χώρους, όχι μόνο στο Θέατρο του Νέου Κόσμου, αλλά και σε αίθουσες και σε προαύλια. Έτσι τα σκηνικά αντικείμενα είναι λιγοστά και χρησιμοποιούνται ποικιλοτρόπως, ενώ η χωρική διευθέτηση έχει περισσότερο εννοιακή λογική.

Σκηνικό είναι κάθε φορά ο χώρος υποδοχής του θεατρικού γεγονότος, το οποίο έχει την πλαστικότητα να «χωράει» παντού. Ορισμένα μουσικά όργανα «σημειώνονται» ποικιλοτρόπως, ενώ η σωματικότητα, ρευστή και απείθαρχη, έρχεται να συναντήσει το εφηβικό κοινό που ενδίδει στο παριστώμενο, αρχαίο παιχνίδι των ειδώλων.

Τα κοστούμια (σκηνικά - κοστούμια: Νίκη Ψυχογιού), αν και άνετα, κινούμενα σε γαιώδεις γκάμες, θα μπορούσαν να είναι τολμηρότερα σχεδιαστικά και χρωματολογικά, ίσως δε και λίγο πιο «ευέλικτα» ως προς τη διαχρονική προσέγγιση του έργου, καθώς καλούνται να παίξουν ηγεμονικό, οπτικό ρόλο.

Η “Ελένη”, που ανεβαίνει ξανά τον Απρίλιο, είναι παράσταση για ανήσυχους νέους. Είναι για όλους τους μαθητές, που έχουν κουραστεί τη στεγνή, κειμενική, γραμματική ανάλυση της αίθουσας και λαχταρούν να νιώσουν το έργο των αρχαίων τραγικών αλλιώς, να το νιώσουν δικό τους. Και αυτό είναι μείζον στοίχημα για όλους μας.

Ελευθερία Ράπτου

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL