Ένα από τα αριστουργήματα του Βέρντι, όχι μόνο για την ωριμότητα του ύφους της μουσικής του αλλά και επειδή αναδεικνύει τα πολλαπλά πρόσωπα των χαρακτήρων μέσα από μια μοναδική μουσική σκιαγράφηση, ο περίφημος Ντον Κάρλο παρουσιάζεται από αύριο στην Εθνική Λυρική Σκηνή και για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στην ιταλική πεντάπρακτη εκδοχή του. Ήδη έχουν εξαντληθεί όλα τα εισιτήρια.
Τη σκηνοθεσία σε αυτήν την εντυπωσιακή παραγωγή υπογράφει ο Σερ Νίκολας Χάιτνερ, πολυβραβευμένος σκηνοθέτης του θεάτρου, του κινηματογράφου και της όπερας, καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θέατρου της Αγγλίας, ο οποίος δημιούργησε μια εντυπωσιακή παράσταση, όπου οι αιχμηρές αντιπαραθέσεις του στιλιζαρισμένου νατουραλισμού του σκηνικού με τα κοστούμια της εποχής του Βελάσκεθ φωτίζουν τα παιχνίδια εξουσίας μεταξύ πολιτικής και θρησκείας. Στις σκηνές πλήθους ο σκηνοθέτης εντυπωσιάζει με την κίνηση της χορωδίας, ενώ στις ιδιωτικές στιγμές αφήνει σκόπιμα σε απόσταση τους πρωταγωνιστές για να τονίσει τον τεράστιο αντίκτυπο των εσωτερικών αποστάσεων.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο "Ντον Κάρλο" θεωρείται σήμερα το πιο επιτυχημένο παράδειγμα του είδους της γαλλικής μεγαλόπρεπης όπερας , καθώς ο συνδυασμός του πλήθους των σολιστικών ρόλων, των εντυπωσιακών χορωδιακών, της επιβλητικής ορχηστρικής γραφής και των μεγαλειωδών σκηνικών είναι έως σήμερα αξεπέραστος. Δεν υπάρχει άλλη όπερα του Βέρντι στην οποία ο συνθέτης μέσα από τις εξαιρετικά εκφραστικές άριες και τα ντουέτα να ξεπερνάει τις φόρμες που είχε υπηρετήσει στα προηγούμενα έργα του και να διερευνά περαιτέρω τις δυνατότητες της μουσικής του δραματουργίας.
Εντυπωσιακές άριες
Βασισμένος στο ομώνυμο θεατρικό έργο του Φρίντριχ Σίλερ, ο "Ντον Κάρλο" είναι μια όπερα γεμάτη εντυπωσιακές άριες, ντουέτα και επιβλητικά σύνολα, ταυτόχρονα όμως είναι ένα έργο με βαθιά ανθρώπινους χαρακτήρες, οι οποίοι αγωνίζονται να ισορροπήσουν ανάμεσα στα συναισθήματά τους και στο καθήκον. Η πολυεπίπεδη πολιτική διάσταση, με τη σύγκρουση ανάμεσα στην κοσμική εξουσία και την Εκκλησία, ανάμεσα στον φιλελευθερισμό και την απολυταρχία, ενδιέφερε ιδιαίτερα τον Βέρντι.
Η υπόθεση της όπερας δεν έχει μεγάλη σχέση με ιστορικά γεγονότα, αλλά, αντιθέτως, μπλέκει πραγματικά και φανταστικά πρόσωπα και εκτυλίσσεται παράλληλα σε δύο επίπεδα. Το πρώτο αφορά τα συναισθήματα του Ντον Κάρλο, διαδόχου του θρόνου της Ισπανίας, για την Ελισάβετ των Βαλουά, η οποία, ενώ αρχικά προοριζόταν για εκείνον, τελικά για πολιτικούς λόγους παντρεύτηκε τον πατέρα του, Φίλιππο Β'. Το δεύτερο είναι πολιτικό και αφορά τον αυταρχικό τρόπο με τον οποίο διοικούσαν οι Ισπανοί τη Φλάνδρα.
Η πεντάπρακτη ιταλική εκδοχή που παρουσιάζει η ΕΛΣ θεωρείται αυτή που έχει αποτυπώσει τις τελευταίες σκέψεις του συνθέτη για το έργο αυτό, το οποίο τον απασχόλησε επί δύο δεκαετίες.
Τον Ντον Κάρλο διευθύνει ο διακεκριμένος αρχιμουσικός Φιλίπ Ογκέν, τα εντυπωσιακά σκηνικά και κοστούμια έχει σχεδιάσει ο Μπομπ Κρόλεϊ, ένας από τους πιο επιτυχημένους Βρετανούς σκηνογράφους, και οι εντυπωσιακοί φωτισμοί του Μαρκ Χέντερσον τονίζουν τη σκοτεινή ατμόσφαιρα του εγκλεισμού, ενώ τα έντονα χρώματα υπογραμμίζουν τις συναισθηματικές κορυφώσεις.
Στον ομώνυμο ρόλο, λίγους μήνες μετά το επιτυχημένο ντεμπούτο του στο Τεάτρο Ρεάλ της Μαδρίτης, ερμηνεύει ο Αργεντινός τενόρος Μαρσέλο Πουέντε.
Η παράσταση, που πρωτοπαρουσιάστηκε στο Κόβεντ Γκάρντεν το 2008, αποτελεί συμπαραγωγή της Βασιλικής Όπερας του Λονδίνου, της Μετροπόλιταν Όπερας της Νέας Υόρκης και της Εθνικής Όπερας της Νορβηγίας.
Στην κριτική τους οι "New York Times" έγραψαν, μεταξύ άλλων, πως «η σκηνοθεσία του Νίκολας Χάιτνερ ρέει με εντυπωσιακό τρόπο και ντύνει τους τραγουδιστές με επιβλητικά κοστούμια εποχής σε ένα φόντο από λιτά, σύγχρονα σκηνικά και εντυπωσιακές εικόνες». Ο βρετανικός "Guardian" σημείωσε πως «η ανεπίλυτη πάλη ανάμεσα στην Εκκλησία και στο κράτος στην Ισπανία της εποχής του Φιλίππου Β', η οποία αποδίδεται μέσα από τις κρίσιμες αντιπαραθέσεις του βασιλιά πρώτα με τον Ροντρίγκο, μαρκήσιο της Πόζας, και στη συνέχεια με τον Μέγα Ιεροεξεταστή, αποτελούν την κινητήρια δύναμη της ευφυούς, διόλου επιδεικτικής παραγωγής του Νίκολας Χάιτνερ».
Παραστάσεις θα δοθούν επίσης 13, 15, 19, 21 και 28 Δεκεμβρίου και 2 και 5 Ιανουαρίου.
Τη σκηνοθεσία σε αυτήν την εντυπωσιακή παραγωγή υπογράφει ο Σερ Νίκολας Χάιτνερ, πολυβραβευμένος σκηνοθέτης του θεάτρου, του κινηματογράφου και της όπερας, καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θέατρου της Αγγλίας
