Συνέντευξη στη Μάνια Ζούση
"'Ο Μέγας Ιεροεξεταστής' αποτελεί συμπύκνωση των ιδεών και του πνεύματος του Ντοστογιέφσκι και εντάχθηκε εμβόλιμα στο τελευταίο έργο του Ρώσου συγγραφέα, καθώς αισθανόταν ότι πλησιάζει το τέλος του και δεν θα προλάβαινε να γράψει ένα μεγάλο μυθιστόρημα γι' αυτό που ήθελε να πει σε όλη του τη ζωή.
Γι' αυτό κι ο 'Ιεροεξεταστής' έχει τέτοια δύναμη, γι' αυτό και είναι τόσο πυκνό και πολυεπίπεδο έργο, αλλά ταυτόχρονα και πάρα πολύ προφητικό για την εποχή του, αφού είδε όλη αυτή την αλλοίωση εν ονόματι της θρησκείας και την προσπάθεια χειραγώγησης της σκέψης των ανθρώπων» λέει η Λυδία Κονιόρδου με αφορμή την ερμηνεία της στην παράσταση που σκηνοθετεί ο Κωνσταντίνος Χατζής και ανεβαίνει κάθε Σάββατο και Κυριακή από κοινού με τους «Δαιμονισμένους» στο Υπόγειο του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης.
Τμήμα από τους «Αδελφούς Καραμάζωφ», ο «Μέγας Ιεροεξεταστής» είναι ένα σπουδαίο κείμενο όπου ο Ντοστογιέφκσι εκφράζει τα αγωνιώδη ερωτήματα που τον τυραννούν πάνω στην ανθρώπινη ελευθερία, την πίστη και τη διαφθορά. Πρόκειται για τον εξαιρετικό μονόλογο ενός διεφθαρμένου ανθρώπου της Εκκλησίας που συναντά τον ίδιο τον Χριστό.
Ένα από τα πιο συγκλονιστικά σημεία του, σύμφωνα με την ηθοποιό, είναι το «ποιος άλλος θα μπορούσε να κυριαρχήσει πάνω στους ανθρώπους αν όχι αυτός που κυριαρχεί στη συνείδησή τους και κρατάει στα χέρια του το ψωμί τους. Αυτοί οι δύο άξονες είναι και το σημείο που συντελείται σήμερα ο μεγάλος πόλεμος. Η χειραγώγηση της σκέψης των ανθρώπων που γίνεται με επιστημονικό τρόπο, καθώς υπάρχουν χιλιάδες μορφές παρέμβασης ενός αθέατου, παγκοσμιοποιημένου ιερατείου. Είναι το μεγάλο σχέδιο στο οποίο αναφέρεται ο 'Μέγας Ιεροεξεταστής', το οποίο έχει ξεκινήσει και θα ολοκληρωθεί και τότε αυτό το ιερατείο θα πάρει στα χέρια του την επίγεια εξουσία. Συντελούνται πολύ μεγάλες αλλαγές ερήμην του κοινού καλού και των ανθρώπων, που οδηγούνται μόνοι τους, και χωρίς να το καταλαβαίνουν, μέσα σε μια φυλακή και σε μια παγίδα απ' όπου πολύ δύσκολα μπορούν να βγουν.
Αυτό που λέει ο 'Ιεροεξεταστής' είναι ότι οι άνθρωποι, από φόβο, καταθέτουν την ελευθερία τους στα χέρια των ιεροεξεταστών. Σήμερα, με τον φόβο της ανεργίας, της φτώχειας, της προσφυγιάς, δέχονται να παραχωρήσουν μέρος ή και ολόκληρη την ελευθερία τους προκειμένου να επιβιώσουν. Ασκείται μια τεράστια δύναμη που τρομοκρατεί, όπως λέει ο Ντοστογιέφσκι, στους λαούς της Γης, που ασυνείδητα υποκύπτουν σ' αυτόν τον φόβο και έντρομοι γίνονται σκλάβοι.
Αυτοπαγιδεύονται. Ο Ντοστογιέφκσι, όπως κι εγώ, πιστεύει πως το σύμβολο του Χριστού είναι το σύμβολο της ελευθερίας του πνεύματος, της ελεύθερης απόφασης, της ελεύθερης πίστης, της αγάπης, σύμβολο που έπλασε τον άνθρωπο επαναστάτη. Αυτή η ελευθερία είναι απαραίτητη για να αναπνέει και να εξελίσσεται ο άνθρωπος. Εάν αυτή καταπνιγεί, θα επέλθει και το τέλος της ανθρώπινης περιπέτειας.
Αυτό που λέει ο Ντοστογιέφσκι είναι ότι ο άνθρωπος δεν αναζητά τόσο τον Θεό όσο το θαύμα. Η ανθρωπότητα περιμένει ένα θαύμα για να σωθεί ο πλανήτης. Δεν καταλαβαίνει τον αγώνα τον προσωπικό και τον συλλογικό που χρειάζεται, την εγρήγορση, τον ακτιβισμό και την επαγρύπνηση που είναι απαραίτητα για κάτι τέτοιο».
«Να παραμείνω πλασμένη επαναστάτις»
Αναφερόμενη στο διάστημα όπου συμμετείχε στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, ηγούμενη του υπουργείου Πολιτισμού, η Λυδία Κονιόρδου δηλώνει "ευτυχής".
«Ήταν μια προσπάθεια για κοινωνική δικαιοσύνη, μια προσπάθεια να απευθυνθούμε στην πλειονότητα των ανθρώπων και να εφαρμόσουμε μια αλληλεγγύη και μια ισότητα και υποστήριξη του δημόσιου συμφέροντος. Νομίζω ότι έγιναν πολλά αυτό το διάστημα. Βρήκα πάρα πολλούς συμπαραστάτες και συνοδοιπόρους σ' αυτήν την πολύ μεγάλη προσπάθεια σε συνθήκες πολέμου. Ήταν μια ελεύθερη και ευτυχισμένη περίοδος, παρ' όλη τη δυσκολία και την υπονόμευση και ενίοτε την καχυποψία ακόμα και από το φιλικό στρατόπεδο. Την κατανοώ, παρ' όλο που τότε με πλήγωνε.
Θεωρώ όμως ότι επειδή συμμετείχα ανιδιοτελώς και χωρίς προσωπική ατζέντα και πήγα για να βάλω πλάτες, αυτό με κρατούσε δυνατή, όπως και η χαρά να πετυχαίνουμε τους στόχους μας βήμα - βήμα και να ενώνουμε τις δυνάμεις μας. Κάτι που έγινε κατορθωτό και με απτά αποτελέσματα. Κάτι που με γέμισε ικανοποίηση.
Αισθάνθηκα ότι αυτή η θητεία δεν πήγε χαμένη» υπογραμμίζει η Λ. Κονιόρδου, που, όπως ομολογεί, το ίδιο διάστημα της προσέφερε και την απαραίτητη απόσταση που είχε ανάγκη να πάρει εκείνη την περίοδο από την καλλιτεχνική δημιουργία, καθώς, όπως αποκαλύπτει, βρισκόταν «σε μια κρίσιμη στιγμή.
Έπρεπε ή να σωπάσω, ή να συνεχίσω να επαναλαμβάνω τον εαυτό μου, κάτι που θεωρώ θάνατο για τον καλλιτέχνη, ο οποίος χρειάζεται να μπορεί να βγάζει από πάνω του αυτό που είναι πεθαμένο και έχει τελειώσει, όσο όμορφο και να είναι, και να παίρνει το ρίσκο ώστε να γεννηθεί κάτι καινούργιο. Κι εγώ θα ήθελα 'να παραμείνω πλασμένη επαναστάτις', όπως λέει κι ο Ντοστογιέφσκι, ακόμη και με το τίμημα που πληρώνει κανείς γι' αυτό.
Αυτά τα δύο χρόνια στην πολιτική μού επέτρεψαν να μπορέσω να διαμορφώσω μια καινούργια προσέγγιση του γιατί κάνω θέατρο, τι είναι αυτό που βάζω σαν προτεραιότητα. Πιστεύω πως αν δεν είχαν περάσει αυτά τα δύο χρόνια, δεν θα έπαιζα τον 'Μέγα Ιεροεξεταστή' με τον τρόπο που τον παίζω».
