“Τα ίχνη στον χρόνο αποτυπώνουν τη μνήμη, την ενσυναίσθηση, τη γνώση και την επίγνωση ενός κόσμου κερματισμένου μέσα στην ενότητά του και συμπαγούς μέσα στη διάσπασή του, ενός κόσμου αισθαντικού, στοχαστικού και αναστοχαστικού μαζί”.
Με αυτά τα λόγια ο γνωστός ζωγράφος Γιάννης Ψυχοπαίδης μας συστήνει τις δυο παράλληλες ατομικές εκθέσεις του με κοινή θεματική τα «Ίχνη του Χρόνου», που εγκαινιάζονται στις 8 Ιουνίου στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πόρου και στην γκαλερί Citronne. Ο ίδιος αποκαλεί τις δυο εκθέσεις εικαστικά ημερολόγια, μια τακτή καταγραφή, στο πλαίσιο της οποίας εκτυλίσσεται μια αφήγηση προσωπική, αλλά με αναφορές σε συλλογική μνήμη.
“Τα ‘Ίχνη του Χρόνου’, δηλαδή τα αποτυπώματα της μνήμης του Γιάννη Ψυχοπαίδη, υποχρεώνουν τον θεατή να διαβεί το σύνορο, να διαβάσει μια σύνθεση από στοιχεία φαινομενικά ασύνδετα, να αποδεχθεί το αδιαχώριστο του χρόνου στη βιούμενη πραγματικότητα” σχολιάζει η επιμελήτρια Τατιάνα Σπινάρη - Πολλάλη.
Η πρώτη έκθεση, που παρουσιάζεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πόρου έως τις 30 Σεπτεμβρίου, έχει τίτλο «Το Αλφάβητο - Αρχαϊκό Παλίμψηστο» και περιλαμβάνει 24 παλαιότερα και δυο νέα έργα του. Τα παλαιότερα, με τη μορφή κλειστών - ανοιχτών βιβλίων, αντιστοιχούν στα 24 γράμματα του ελληνικού αλφάβητου και είναι κατά τον καλλιτέχνη οι εικόνες μιας γλώσσας που αναρωτιέται για τη χαμένη ενότητα του παρόντος με το παρελθόν. Τα δυο νέα έργα έχουν αφετηρία τα εκθέματα του Αρχαιολογικού Μουσείου Πόρου και παραπέμπουν σε ένα οδυνηρό κομμάτι του παρόντος, το προσφυγικό δράμα.
Η έκθεση είναι συνεπιμέλεια και συνδιοργάνωση της γκαλερί Citronne με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πειραιώς και Νήσων.
Η δεύτερη έκθεση, με τίτλο «Λεμονοδάσος - Ημερολόγια ενός καλοκαιριού», που παρουσιάζεται έως και τις 24 Ιουλίου στον χώρο της γκαλερί, με τίτλο που παραπέμπει στο ομότιτλο βιβλίο του Κοσμά Πολίτη, περιλαμβάνει μία ενότητα από 67 νέα έργα, νεκρές φύσεις, όπου ο καλλιτέχνης αναπτύσσει ένα ολόκληρο σύστημα συμβόλων. Ο ίδιος ο δημιουργός μιλά για “ένα αφιέρωμα στις εικαστικές τέχνες και τη λογοτεχνία, αλλά και στα δώρα μιας πανέμορφης, εύγευστης φύσης, που μας προσφέρονται απλόχερα και οδηγούν την τέχνη να αναπολεί διαρκώς τη χαμένη της αθωότητα”.
Με αφετηρία το Λεμονοδάσος, στοιχείο της ταυτότητας του Πόρου, ο Γιάννης Ψυχοπαίδης ανοίγεται στον μεσογειακό πολιτισμό, στο φυσικό περιβάλλον, στη θάλασσα. “Από το αποτύπωμα μιας προσωπικής ανάμνησης επεκτείνεται στην ευρεία και αναπόφευκτη συλλογική μνήμη” επισημαίνει η επιμελήτρια προσθέτοντας πως “και στις δύο εκθέσεις ο Ψυχοπαίδης επιχειρεί μια εικαστική σκηνοθεσία. Τα ιστορημένα ανοιχτά - κλειστά βιβλία στο Αρχαιολογικό Μουσείο αφηγούνται, υπενθυμίζουν, παραπέμπουν. Στον ίδιο χώρο, δύο πίνακες, χωριστοί από το σύνολο αυτό, εισάγουν τον θεατή, σχεδόν βίαια, σε ένα οδυνηρό κομμάτι του παρόντος, το προσφυγικό δράμα.
Στον εκθεσιακό χώρο της γκαλερί Citronne, οι ‘νεκρές φύσεις’, με τα λεμόνια ως κεντρικό μοτίβο, αλληλοδιαδέχονται η μία την άλλη δημιουργώντας ένα δυνάμει ενιαίο σύνολο, το Λεμονοδάσος. Κεντρικό και κοινό σημείο της εικαστικής σκηνοθεσίας είναι το λεμόνι, τα λεμόνια. Καρπός που συνδέεται με τον μεσογειακό πλούτο, φυσικό και πολιτισμικό, το λεμόνι βρίσκεται στην καθημερινότητα των ανθρώπων, άλλοτε ως έδεσμα, άλλοτε ως γιατρικό, άλλοτε ως σύμβολο του ορθοδόξου μυστηρίου -ακόμη και ως γυναικείο όνομα”.
Παράλληλα το κάθε έργο διατηρεί την προσωπική του φυσιογνωμία, καθώς συνδέεται και πλαισιώνεται από διαφορετικά στοιχεία, αποσπασμένα από την καθημερινότητα ή την Ιστορία. Εδώ την Ιστορία την αφηγείται η φύση· δηλαδή τα χρώματα, τα σχήματα, η θάλασσα, οι συνθέσεις του βίου” καταλήγει η Τατιάνα Σπινάρη.
