"Ένας συνειδητός καλλιτέχνης δεν είναι δυνατόν να σταθεί αδιάφορος. Οι δικοί μας καιροί είναι αυτοί της βίας που μας επιβάλλεται από κάθε μεριά". Ο Φαίδων Πατρικαλάκις, που πέθανε σε ηλικία 82 ετών και κηδεύεται σήμερα στην πατρογονική Δράμα, υπήρξε ένας ευαίσθητος δημιουργός και ένας σεμνός καλλιτέχνης που άφησε το αποτύπωμά του στην εικαστική ιστορία του τόπου.
Εκτός από τη γλυπτική και τη ζωγραφική, ασχολήθηκε με επιτυχία στο θέατρο δημιουργώντας σκηνικά και κοστούμια για πολλές παραστάσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Υπήρξε επίσης πολυγραφότατος αφήνοντας έναν μεγάλο αριθμό αυτοβιογραφικών βιβλίων, λευκωμάτων, κειμένων για ζωγραφική, μουσική, σκηνογραφία, θέατρο, ποίηση, μυθιστόρημα και ταξιδιωτικές εμπειρίες.
Στο πρόσφατο βιβλίο του "Ειρήνη της Δράμας" (εκδ. Μανδραγόρας) γράφει για την μεγάλη έλξη που του ασκούσε η ζωγραφική από όταν ήταν μικρό παιδί:
“Στην περίοδο της Κατοχής βρεθήκαμε στην Αθήνα. Συχνά η Γκάμπη, μια Αγγλίδα φίλη της οικογένειας, προσκαλούσε τα μεγαλύτερα αδέλφια μου για να ζωγραφίσουν στο σπίτι της. Είχε υπέροχα βιβλία με ζώα, τοπία και πόλεις και τα άφηνε να διαλέξουν τι ακριβώς ήθελαν ν’ αντιγράψουν. Τα έβαζε να καθίσουν σε ένα μεγάλο τραπέζι, όπου υπήρχαν άπειρες νερομπογιές και πινέλα, κι εκεί άρχιζαν να ζωγραφίζουν.
Εμένα, που ήμουν ο μικρότερος, μου απαγόρευαν να ζωγραφίζω, με άφηναν μόνο να βλέπω, τίποτε άλλο. Όμως ένιωθα ότι τα χρώματα μου χαμογελούσαν, με κοιτούσαν περίεργα, σχεδόν προκλητικά. Αισθανόμουν ότι με περιεργάζονταν, ότι με προκαλούσαν να βγάλω το πουκάμισό μου και να αφήσω ελεύθερο το στήθος μου, ότι ανεξέλεγκτα έπεφταν επάνω μου κι άρχιζαν να ζωγραφίζουν αγγέλους, καράβια, σπίτια, χοντρές γυναίκες, εκκλησίες και πανηγύρια.
«Εμείς εσένα αγαπάμε» μου ψιθύριζαν στο αυτί. «Εμείς εσένα διαλέξαμε να γίνεις ζωγράφος, αλλά συγχρόνως και ποιητής, εσένα, κι ας μην έχεις πιάσει ακόμα χρώματα στα χέρια σου, κι ας στο έχουν απαγορεύσει αυτοί που νομίζουν ότι μπορεί να γίνουν μια μέρα ζωγράφοι. Εμείς, αγαπημένε μας, εσένα επιλέξαμε γι’ αυτή τη δουλειά, γιατί καταλαβαίνουμε πως ποτέ δεν θα μας εγκαταλείψεις, θα μας φροντίζεις και θα παραμείνεις πιστός σε μας σ’ ολόκληρη τη ζωή σου".
Ο Πατρικαλάκις σπούδασε στη Σχολή Bακαλό, στην Académie Julian και στην Académie du Feu στο Παρίσι. Τα έργα του από το 1960 παρουσιάζονται σε ατομικές και συλλογικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Σκηνικά και κοστούμια δημιούργησε για πολλές παραστάσεις με πρώτη του δουλειά τον “Mατωμένο Γάμο” στην Alliance Française (1960) στο Παρίσι, όπου δούλεψε από το 1961 μέχρι το 1964 συνεργαζόμενος με το Théâtre de poche.
Στο Λονδίνο συνδέθηκε με τον Μπέκετ και έκανε σκηνικά και κοστούμια στο θέατρο Old Witch. Με την επιστροφή του στην Ελλάδα δούλεψε με το Θέατρο Τέχνης, το KΘBE, το Θέατρο Στοά, το Θέατρο Kαρέζη - Kαζάκου συμμετέχοντας στο εμβληματικό «Το μεγάλο μας τσίρκο» το Ανοικτό Θέατρο, το Θεσσαλικό Περιφερειακό Θέατρο κ.ά.
