Live τώρα    
18°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
18 °C
15.1°C19.8°C
3 BF 56%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Σποραδικές νεφώσεις
16 °C
14.7°C17.0°C
1 BF 75%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
14.8°C17.1°C
3 BF 66%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
14.8°C17.5°C
1 BF 58%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
14 °C
13.9°C16.9°C
0 BF 62%
Ένας μαγικός κόσμος από ταπεινά υλικά
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Ένας μαγικός κόσμος από ταπεινά υλικά

Της Μάνιας Ζούση

«Δεν αγωνιώ για την έξωθεν μαρτυρία. Ικανοποιούμαι αν καταφέρνω η ζωγραφική μου να περιέχει τις καταλληλότερες λέξεις που περιγράφουν τις συγκινήσεις μου», λέει ο βετεράνος εικαστικός Νίκος Στεφάνου, ζωγράφος και σκηνογράφος που εδώ και ογδόντα έξι χρόνια δεν έχασε λεπτό την παιδική χαρά της χειροτεχνίας και της κατασκευής αλλά κυρίως τη γενναιοδωρία να μοιράζεται τα «παιχνίδια» του.

Αειθαλής χειροτέχνης ενός μαγικού κόσμου από ταπεινά υλικά, ο Στεφάνου είναι το τιμώμενο πρόσωπο της αναδρομικής έκθεσης έργων και κατασκευών που εγκαινιάζεται το Σάββατο 3 Αυγούστου στην Ύδρα, στον χώρο του πρώην Hydra Workshop και στο λιμάνι του νησιού.

Η έκθεση έχει τίτλο «Τα παιχνίδια της ζωής μας. Το μυστικό εργαστήρι του Νίκου Στεφάνου», καθώς θα περιέχει πολλά από τα ζωγραφικά σύνεργα του εικαστικού που θα μεταφέρουν στην Ύδρα ένα τμήμα του ατελιέ του από την Αθήνα.

«Είναι πάντα ένα παιδί, που δεν χόρτασε το παιχνίδι, καταφέρνοντας να ισορροπήσει ανάμεσα στον μύθο και τον ρεαλισμό», λέει για τον φίλο του ο επιμελητής της έκθεσης και ζωγράφος Αλέξης Βερούκας.

«Πάσχω από έλλειψη ανασφάλειας κι αυτό με κάνει να ζωγραφίζω», απαντά με τον τρόπο του ο Στεφάνου, «όχι σαν να τρέχω στο καταφύγιο για να σωθώ, αλλά για να ευχαριστηθώ τις χαρές που μου δίνουν τα μάτια. Αφέθηκα σ’ αυτήν την περιπέτεια που η ζωγραφική σε φιλεύει, να ονειρεύεσαι με ανοιχτά τα μάτια».

Οι επισκέπτες της ΄Υδρας θα συναντήσουν σε ένα σημείο του λιμανιού το ομοίωμα του πρωτοπόρου ανεμοπλάνου-υδροπλάνου με το οποίο ο Δημήτριος Καμπέρος το 1912 πέταξε από το Νέο Φάληρο και προσγειώθηκε στη θέση Μανδράκι του νησιού. Λίγο πιο πέρα θα βρίσκεται το σύμπλεγμα δυο «Αρχαίων Πύργων», γνώριμου στοιχείου των ζωγραφικών έργων του καλλιτέχνη, με επισκέψιμο εσωτερικό χώρο που επιφυλάσσει εκπλήξεις για μικρούς και μεγάλους. Στο μικρό εξώστη στην άκρη της προβλήτας θα «αγκυροβολήσει» το «Ποστάλι», ξύλινη επιχρωματισμένη κατασκευή, που αναπαριστά το πρώτο μικρό φορτηγό και επιβατηγό ατμόπλοιο στην ιστορία.


Λεπτομέρεια από το έργο του Νίκου Στεφάνου «Μπάνιο στα Βοτσαλάκια», 2000, κόλλα σε χαρτί περιτυλίγματος, επικολλημένο σε ξύλινη κατασκευή, χαρτοκοπτικές και χάρτινα φιγουρίνια του Αλέξη Βερούκα, 170 x 230 cm, συλλογή Φλάβιας Nessi - Γιαζιτζόγλου και Κώστα Γιαζιτζόγλου

Γεννημένος στον Πειραιά το 1933, ο Νίκος Στεφάνου έζησε από μικρός τη βιοπάλη και πολύ νωρίς βρέθηκε να κατασκευάζει σκηνικά στο θέατρο. «Είμαι μάλλον αυτοσχέδιος και ενστικτώδης. Δεν μπορώ να πω ότι είμαι φτιαγμένος για ζωγράφος. Από εξαναγκασμό έκανα πράγματα για να ζήσω», παραδέχεται με αυθορμητισμό, προσθέτοντας: «Μου αρέσει το παραμύθι. Να βλέπεις μια άλλη ζωή. Όσον αφορά το σκηνικό θεάτρου, πρέπει να μοιάζει με το πρωινό χάραμα». Από το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, στο Εθνικό, το ΚΘΒΕ, τη Λυρική, το ελεύθερο θέατρο και το σινεμά, ο Στεφάνου βρέθηκε να κατασκευάζει σκηνικά για τις μεγαλύτερες θεατρικές σκηνές της Ευρώπης.

Μεγάλωσε στο Γκάζι του μεγάλου λιμανιού καθώς εκεί εργάζονταν ο παππούς κι ο πατέρας του αλλά και μια σειρά στενών συγγενών. «Όλοι ήταν εργάτες στο εργοστάσιο του Πειραιά που ήταν μικρογραφία αυτού της Αθήνας. Ήταν μια γλυκύτατη ανάμνηση που καταγράφηκε μέσα μου. Ο θαυμασμός μου γι' αυτό με οδήγησε στα έργα μου. Τυχαία ακολούθησα τα χνότα τους. Ήταν ένας ζωντανός, βιώσιμος χώρος. Θυμάμαι τους εργάτες που ήταν σαν να είχαν βγει μέσα από τα σίδερα και τις καμινάδες. Τώρα ο χώρος είναι εκλεπτυσμένος», εξηγεί. Μιλώντας συχνά για το Γκάζι, ομολογούσε πως τον επηρέασε περισσότερο από όλα στο έργο του.

«Άρχισα να ζωγραφίζω τα εργοστάσια που έβλεπα, με τις καμινάδες τους να εκτοξεύουν τέφρα και μαύρους καπνούς, και μ' άρεσε ν' ακούω τ' αναστενάγματα που έβγαζαν τα σιδερένια σωθικά τους. Αυτό δεν έγινε τυχαία. Ήταν οι πρώτες παιδικές μου συγκινήσεις. Αυτές οι συγκινήσεις με κυνηγούν ακόμη, αν και προσπάθησα να απαλλαγώ απ’ αυτές. Όποτε όμως επιχείρησα κάτι τέτοιο, απέτυχα. Γιατί αισθανόμουν αυτόματα μια μικρή φωνή να διαμαρτύρεται. Αυτή η φωνή ήταν ο πρόγονος των συγκινήσεών μου, εγώ μικρός, τριγυρισμένος εκεί απ’ τις ιδανικές μορφές των μεγαθήριων. Αυτές οι μορφές κατακλύσανε τα έργα μου και παραδόθηκα πια σ' αυτές, αφήνοντάς τες να μπαινοβγαίνουν ελεύθερα στο μυαλό μου. Ήθελα να κρατήσω πάντα τις συγκινήσεις μου».

Μέχρι σήμερα δουλεύει ατελείωτες ώρες στο εργαστήρι και καταφύγιό του, στους πρόποδες του Υμηττού, κατασκευάζοντας σκαριά πλοίων, μινιατούρες θεάτρου και παιχνίδια.

«Η δουλειά του Στεφάνου αποπνέει την ίδια ατμόσφαιρα που μπορεί να βρει κανείς μόνο στη μελαγχολική μεταφυσική του Ντε Κίρικο ή τη στιλπνή ευγένεια του Τανγκί, αποκαλύπτοντας τον τόσο πραγματικό ονειρικό τόπο όπου παίζεται το δικό του έργο. Πάντα κρατάει ανοιχτή στον θεατή την πόρτα της μυστικής αυλής με τα παιχνίδια του» σχολιάζει ο Αλέξης Βερούκας.

Μια ημέρα πριν τα εγκαίνια της έκθεσης στην Ύδρα στις 3 Αυγούστου, που θα διαρκέσει έως τις 18 Σεπτεμβρίου, ο Σταμάτης Κραουνάκης, με την ομάδα Σπείρα - Σπείρα, αφιερώνει στον φίλο του ζωγράφο μια μουσική βραδιά στο λιμάνι, με ελεύθερη είσοδο. «Είναι τιμή μου που εκλήθην να τιμήσουμε με την ομάδα τον μέγα εργάτη και καλλιτέχνη μας», μας είπε ο γνωστός συνθέτης και τραγουδοποιός.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL