Πολυποίκιλα και πρωτότυπα έργα δημιουργών και επιστημόνων, από εικαστικούς έως ανθρωπολόγους, με θεματικές που αντλούν υλικό από την Ιστορία του τόπου ως νησί εξορίας έως τη διερεύνηση της θέσης της τέχνης στη σύγχρονη κοινωνία, θα παρουσιαστούν από τις 3 έως τις 6 Ιουλίου στην Ανάφη, στο πλαίσιο του προγράμματος σύγχρονης τέχνης Phenomenon. Το πρόγραμμα, που πραγματοποιείται κάθε δύο χρόνια, περιλαμβάνει διαλέξεις, προβολές βίντεο, περφόρμανς και μία έκθεση σε σημεία του νησιού, η οποία εγκαινιάζεται το Σάββατο 8 Ιουλίου.
Συμμετέχοντες από την Ισπανία, το Μεξικό, τη Γερμανία, τη Γαλλία, τη Βρετανία και την Ελλάδα, θα διαπραγματευτούν μέσα από τα έργα τους την ιστορικότητα του χρόνου, θα εμπνευστούν από αρχεία, αλλά και τυχαία περιστατικά για να διερευνήσουν τη θέση της τέχνης στη σύγχρονη κοινωνία και να αναρωτηθούν εν τέλει πώς η μικροκλίμακα της Ανάφης μπορεί να αφηγηθεί την Ιστορία της Ελλάδας.
Το Phenomenon θα διερευνήσει μεταξύ άλλων το πώς οι ιστορίες, συλλογικές και προσωπικές, είναι κοινωνικά κατασκευασμένες και συνεχώς επαναδιαπραγματεύσιμες.
Η Ανάφη, στη μικρή, αλλά αποκαλυπτική της κλίμακα, είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα πολιτισμικής διαστρωμάτωσης, όπου ένας αρχαιοελληνικός ναός χρησιμεύει ως θεμέλιο ενός ορθόδοξου μοναστηριού, ενώ η ιστορία των εξόριστων συνυπάρχει με την τοπική Ιστορία.
Οι δημιουργοί αναρωτιούνται πώς μπορούμε να επαναπροσδιορίσουμε την Ιστορία και να αμφισβητήσουμε το κυρίαρχο αφήγημα.
Τα έργα και οι καλλιτέχνες
Τις πολιτικές δυνατότητες που είναι ριζωμένες σε περιθωριακές θέσεις, όπως στις φιγούρες του αουτσάιντερ, του παρία και του παράνομου, διερευνά η Ντόρα Γκαρσία, που θα δημιουργήσει μία περφόρμανς σε σχέση με την Ανάφη ως χώρο εξορίας, χρησιμοποιώντας ένα εύρος μέσων, από το βίντεο και το κείμενο έως την εγκατάσταση. Τα έργα της συχνά έχουν να κάνουν με τη σκηνοθεσία αυτοσχεδιασμών και αποτίουν φόρο τιμής σε εκκεντρικούς και συχνά αντιηρωικούς χαρακτήρες.
Η ανθρωπολόγος Μάργκαρετ Κένα, που έχει ασχοληθεί από το 1960 με την κοινωνία της Ανάφης, θα παρουσιάσει μια νέα προσέγγιση για τις διαφορετικές, ορατές και αόρατες, “Ιστορίες” του νησιού. Τα τελευταία χρόνια έχει επιστρέψει αρκετές φορές στο νησί, καθώς και στα Αναφιώτικα της Αθήνας, έχοντας πολυάριθμες δημοσιεύσεις πάνω σε κοινωνικοπολιτικά ζητήματα σχετικά με τον τόπο.
Την ιστορία τη τέχνης επανεξετάζει ο Μάριο Γκαρσία Τόρες και χρησιμοποιεί τα αρχαιολογικά ευρήματα του νησιού για να παρουσιάσει μια multimedia περφόρμανς. Για τα έργα του έχει επισκεφτεί από ερήμους έως μουσεία, έχει αντλήσει έμπνευση από αποθηκευτικούς χώρους έως δυσεύρετα αρχεία και έχει επίσης διερευνήσει την έννοια του χρόνου.
Ο Ιγκνάσι Αμπαλί αναδιοργανώνει κείμενα, εικόνες και υλικά, το υλικό και το άυλο, το ορατό και το αόρατο. Στην Ανάφη θα δημιουργήσει μια in situ εγκατάσταση, όπου λεκτικοί δείκτες φανερώνουν το αόρατο, τη διαφάνεια και την αδιαφάνεια, την ιδιοποίηση και τη δημιουργία.
Προτείνει έναν εννοιολογικό στοχασμό πάνω στην παραστατικότητα και την αντίληψη μέσων όπως η ζωγραφική, το αντικείμενο, η φωτογραφία, η μυθοπλασία, ο κινηματογράφος ή το βίντεο. Αντιμετωπίζει την υπερπληθώρα των εικόνων στη σύγχρονη κοινωνία με την έλλειψη νοημάτων που μπορούμε να τους αποδώσουμε.
Ο Γκρέγκορι Καστέρα επιμελείται καλλιτεχνικές παραγωγές στις οποίες οι τέχνες συντίθενται με τις επιστήμες και την κοινωνική συμμετοχή. Για το Phenomenon, ο επιμελητής θα οργανώσει μια εκδήλωση με ηχητικά δρώμενα καθώς και μια επιλογή βίντεο. Το 2013, ίδρυσε το Council, ένα καλλιτεχνικό εγχείρημα το οποίο διερευνά τρόπους σύνθεσης μέσα από τις τέχνες, την ακαδημαϊκή και επιστημονική έρευνα και την κοινωνία των πολιτών, ώστε να προτείνει νέες αναπαραστάσεις κοινωνικών ζητημάτων.
Ο Πολ Φέιγκελφελντ δουλεύει πάνω στα μέσα ενημέρωσης, τις πολιτικές δεδομένων και την τεχνητή νοημοσύνη. Στην Ανάφη θα μιλήσει για την επινόηση των γλωσσών, από την προέλευση του ελληνικού αλφάβητου ώς τη μοντέρνα κρυπτογραφία.
Η χορογράφος Λενιώ Κακλέα πραγματεύεται κώδικες και συστήματα αναπαράστασης μέσω του σύγχρονου χορού. Κατά τη διάρκεια του προγράμματος, θα εγκαινιάσει μια χορογραφία που θα παρουσιαστεί σε διάφορα μέρη του νησιού.
Η Χρυσάνθη Κουμιανάκη εξερευνά πραγματικές και συμβολικές αξίες, επανεξετάζοντας, για παράδειγμα, πολιτικά σλόγκαν και δημιουργώντας φανταστικές αρχαιολογίες. Στην Ανάφη θα παρουσιάσει μια καινούργια εγκατάσταση, όπου αρχαιολογικά ευρήματα μεταμορφώνονται σε ασταθείς ή κυμαινόμενες φόρμες. Η δουλειά της εξετάζει την παρούσα κατάσταση της Ελλάδας, διερευνώντας την έννοια των αξιών (χρηματικών, εικονικών και συμβολικών) ενόσω επανεξετάζει την έννοια της ουτοπίας. Τα τελευταία τρία χρόνια έχει αρχίσει να εμπνέεται από πολιτικά σλόγκαν διαδηλώσεων - είτε από το Παρίσι και τον Μάιο του 1968 είτε από την Αθήνα της δεκαετίας του 2010.
Ο Ζουλιέν Νεντελέκ δημιουργεί έργα ως αποτελέσματα γλωσσολογικών και φορμαλιστικών παιχνιδιών, αναδεικνύοντας τις άπειρες δυνατότητες της γλώσσας. Για το Phenomenon, ο καλλιτέχνης θα παρουσιάσει νέα έργα που διαπραγματεύονται την ιστορικότητα του χρόνου. Η δουλειά του μπορεί να πάρει πολλές μορφές, από γλυπτική, βιβλία και φωτογραφία μέχρι σχέδιο, με μια προτίμηση στο χαρτί, το οποίο το κόβει, το χρωματίζει ή το τσαλακώνει.
Ο Χριστόδουλος Παναγιώτου εστιάζει στην αναγνώριση και την αποκάλυψη κρυμμένων διηγήσεων στα εικονογραφικά αρχεία της Ιστορίας και του χρόνου. Στην Ανάφη θα παρουσιάσει μια διάλεξη/performance με θέμα την αναπαράσταση του θανάτου, καθώς και νέα έργα. Εστιάζει στην αναγνώριση και την αποκάλυψη κρυμμένων διηγήσεων στα εικονογραφικά αρχεία της Ιστορίας και του χρόνου. Οι αισθητικές παρεμβάσεις του συχνά έχουν πολιτικά ερεθίσματα και μπορούν να ερμηνευτούν με πολλούς τρόπους.
