Live τώρα    
23°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
23 °C
21.1°C24.7°C
2 BF 40%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
22 °C
18.6°C23.8°C
3 BF 41%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
18.2°C23.2°C
2 BF 68%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.8°C21.6°C
2 BF 62%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
19.9°C22.4°C
2 BF 52%
Η τζαζ συναντά την Τεχνητή Νοημοσύνη και τη δημοκρατία
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Η τζαζ συναντά την Τεχνητή Νοημοσύνη και τη δημοκρατία

Ο βραβευμένος σαξοφωνίστας και συνθέτης Δημήτρης Βασιλάκης δεν χρειάζεται πολλές συστάσεις για τους λάτρεις της τζαζ. Η διεθνής του καριέρα περιλαμβάνει την ηχογράφηση πέντε άλμπουμ για την ιστορική εταιρεία της τζαζ Candid Records, ενώ το άλμπουμ του "Daedalus Project - Labyrinth" ψηφίστηκε δεύτερο τζαζ άλμπουμ της χρονιάς για το BBC το 2002. Έκτοτε η δισκογραφία του αναφέρεται σε αφιερώματα και μελέτες σε αμερικανικά πανεπιστήμια, όπως το Monmouth, το Columbia και το Yale.

Σε συνδυασμό με τη μουσική καριέρα, ο Δ. Βασιλάκης προσεγγίζει την τζαζ και από άλλες πλευρές, μέσα από τη διδασκαλία στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα της τζαζ στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο, αλλά και μέσα από ερευνητικά προγράμματα που συνδυάζουν την τζαζ και την Τεχνητή Νοημοσύνη σε συνεργασία με φορείς όπως ο «Δημόκριτος», το IRCAM, το Georgia Tech και το Singularity University. Με αφορμή τις έρευνες αυτές αλλά και την πολύπλευρη ενασχόλησή του με την τζαζ μιλά στο «Πρίσμα».

Μιλήστε μας για την τζαζ μουσική. Ποια είναι τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της που σας κέρδισαν;

Η επαφή μου με τη μουσική άρχισε με μπάσο, σύνθεση και ερμηνεία σε pop/new wave ύφος με τους “Art Of Parties”. Σε μια ηχογράφηση της μπάντας μας άκουσα το σαξόφωνο, ενδιαφέρθηκα για την τζαζ δισκογραφία και έκτοτε ουσιαστικά άλλαξε όλη μου η πορεία και αφοσιώθηκα στην τζαζ. Με κέρδισαν η ελευθερία, η δημιουργικότητα, ο αυτοσχεδιασμός, η πολυεπίπεδη γλώσσα και η διαρκής αναζήτηση που διακρίνει μια μορφή τέχνης που δεν έχει σύνορα.

Πώς προέκυψε η συνεργασία σας με το Georgia Tech στην Ατλάντα, που συνδυάζει ερευνητικά την Τεχνητή Νοημοσύνη με τη μουσική;

Επισκέφτηκα το Georgia Tech (The Georgia Institute of Technology) το 2013 για να παραδώσω σεμινάρια και εργαστήρια στην τζαζ και ήρθα σε επαφή με συστήματα Τεχνητής Νοημοσύνης και ρομποτικής που αναπτύσσονταν εκεί. Το ενδιαφέρον μου επικεντρώθηκε στο να συμμετάσχω ως καλλιτέχνης στο γίγνεσθαι της Τεχνητής Νοημοσύνης μια και κατέχοντας τη γλώσσα της τζαζ θα μπορούσα να συμβάλω στη σημασιολογική ανάλυση (semantics), στην ανάλυση και κατηγοριοποίηση των δεδομένων και στο να αναδείξω τα νοήματα της γλώσσας. Έκτοτε επισκέφθηκα το GTECH για να διδάξω, από το 2015 έως το 2017, ενώ υποβάλαμε στο NSF και δύο ερευνητικά προγράμματα αναφορικά με τη χαρτογράφηση της τζαζ.

Στο ΕΚΠΑ συμμετέχετε στην έρευνα που γίνεται για τη χαρτογράφηση της γλώσσας της τζαζ. Τι αφορά αυτή η έρευνα;

Με τη μεθοδολογία που ανέπτυξα για τη χαρτογράφηση της τζαζ (jazz mapping) αναλύουμε συντακτικά τη γλώσσα της τζαζ σαν πρόζα και αναδεικνύουμε αυτά τα χαρακτηριστικά που κάνουν έναν καλό τζαζίστα, αφηγητή (storyteller). Έννοιες όπως η θεματική ανάπτυξη, η αυτοαναφορικότητα, η δημιουργικότητα, το συναίσθημα και η αφήγηση είναι πεδία έρευνας που η τζαζ μπορεί να συμβάλει. Είναι ένα σύστημα ανάλυσης αναπαραστάσεων που μπορεί να τροφοδοτήσει συστήματα Τεχνητής Νοημοσύνης ώστε να χρησιμοποιήσουν με πιο δημιουργικό τρόπο ένα σύνολο δεδομένων που τους δίνεται και είναι ανάλογο με γλώσσα.

Ποιοι είναι οι στόχοι της συγκεκριμένης έρευνας;

Η συγκεκριμένη έρευνα έχει πολλές εφαρμογές στην εκπαίδευση, καθώς θα δημιουργηθεί μια βάση δεδομένων με αυτοσχεδιασμούς και φράσεις που θα είναι χρήσιμες στον διδάσκοντα, ώστε να μπορεί να αναλύει και να εξηγεί τις διαφορετικές τεχνοτροπίες. Επίσης, θα περιλαμβάνει αλγόριθμους που θα μπορούν να αυτοσχεδιάζουν δημιουργικά και να διαδρούν με τον μουσικό της τζαζ. Μπορείτε να δείτε παραδείγματα που ετοιμάσαμε στο στούντιο του Καποδιστριακού στο βίντεο «Jazz improvisation and AI interaction playlist».

Πρόσφατα κάνατε παρουσίαση στον ΟΗΕ για την Παγκόσμια Ημέρα της Τζαζ, με θέμα «Τζαζ δημοκρατία». Πώς βλέπετε τη σχέση αυτή; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της τζαζ που θεωρείτε ότι ενώνουν τους ανθρώπους;

Οικουμενική η τζαζ και παγκόσμια τέχνη. Άρχισα την παρουσίαση της τζαζ δημοκρατίας σαν μια ομιλία, ένα concept / forum / performance αρχικά στα TEDx Tokyo και TEDx Athens το 2013 και μετά στο London Jazz Festival το 2015, όπου είχα τη δυνατότητα να το συνδυάσω και με live performance με νέους Έλληνες τζαζίστες. Ουσιαστικά τονίζω ότι, ανεξάρτητα από την καταγωγή, το φύλο, την οικονομική, την κοινωνική ή την ακαδημαϊκή κατάσταση, οι μουσικοί της τζαζ επικοινωνούν ισότιμα στη σκηνή, αυτοσχεδιάζουν, μιλούν μια αρκετά περίπλοκη γλώσσα σε πραγματικό χρόνο, με διάθεση συνεργασίας. Σχολιάζουν πάνω σε ένα δεδομένο θέμα ή μουσική δομή με δημιουργικότητα, φαντασία και εξελίσσουν τι ιδέες ανάλογα και με τη σύνθεση του σχήματος, αλλά και σε σχέση με το κοινό. Είναι μια ζωντανή τέχνη που «συμβαίνει» κάθε φορά με μοναδικό τρόπο, οπότε αποτελεί πολύτιμη εμπειρία και για τους ακροατές.

Το κοινό στοιχείο του αυτοσχεδιασμού -αλλά με αυστηρή δομή- καθώς και το ότι προάγει τη μοναδικότητα και τη διαφορετικότητα του κάθε μουσικού είναι επίσης σημαντική κατάκτηση. Ο τρόπος που ξεκίνησε η τζαζ, μέσα από τη μαύρη κοινότητα στην Αμερική, πέρασε δύσκολες περιόδους εξαιτίας του ρατσισμού, αλλά κατάφερε και εξελίχθηκε σε παγκόσμια γλώσσα που δοκιμάζεται και εμπλουτίζεται κάθε βράδυ σε αμέτρητα μικρά ή μεγάλα κλαμπ ή αίθουσες συναυλιών, είναι άλλο ένα μαγικό χαρακτηριστικό της τζαζ που ενώνει τους ανθρώπους. Στις 30 Απριλίου 2018, στο πλαίσιο της Διεθνούς Ημέρας Τζαζ, παρουσίασα στον ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη την «Τζαζ Δημοκρατία» και είχα την τύχη να έχω εξαιρετικούς συνομιλητές: ακαδημαϊκούς, πολιτικούς, επιστήμονες και κυρίως θρύλους της τζαζ με τους οποίους παίξαμε και μιλήσαμε!

Λήδα Αρνέλλου

Οι επόμενες εμφανίσεις του Δημήτρη Βασιλάκη

Ο Δημήτρης Βασιλάκης θα είναι στο Παρίσι για το Jazzy Colours Festival, όπου στις 21 Νοεμβρίου παρουσιάζει συναυλία με επιλογές από τη δισκογραφία του με τίτλο “Paths From The Labyrinth” στο Ινστιτούτο Goethe, καθώς και ομιλία / performance με τίτλο “Jazz Democracy” και “Improvisation and Artificial Intelligence”. Θα παίξει με το Paris Quartet του, ενώ για την ομιλία θα συνεργαστεί με ερευνητή από το IRCAM.

Έπεται το καλοκαίρι η αδελφοποίηση που έκαναν με τους Τούρκους για το Rhodes & South Aegean International Jazz Festival, με το Bodrum και Ankara Jazz Festivals.

Το 2020, στα τέλη Αυγούστου, το φεστιβάλ θα επεκταθεί περαιτέρω με σημαντικές συμμετοχές από την παγκόσμια σκηνή της τζαζ!

Jazz Democracy at the United Nations Trailer

Τζαζ αυτοσχεδιασμός και τεχνητή νοημοσύνη

Dimitris Vassilakis | AI and Human Interaction | SingularityU Greece Summit 2018

Jazz improvisation and AI interaction playlist

Περισσότερες πληροφορίες: http://www.dimitriosvassilakis.com

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL