Παρουσιάζοντας τους στρατηγικούς στόχους του υπουργείου, η Μυρσίνη Ζορμπά από το Ακροπόλ ενέταξε τη δημιουργία του Παρατηρητήριου Εθνικού Πολιτισμικού Κεφαλαίου στις βασικές επιδιώξεις της. Η επικαιρότητα τότε έστρεψε το ενδιαφέρον στα άλλα μεγάλα ζητήματα του υπουργείου, ωστόσο το υπουργείο επανέρχεται σε αυτό το εργαλείο που με επιστημονικά θεμελιωμένο τρόπο θα του παρέχει όλα τα απαραίτητα στοιχεία και τις επιστημονικές αναλύσεις προκειμένου να συγκροτήσει μια στοχευμένη, βασισμένη σε υπαρκτά προβλήματα και ανάγκες σύγχρονη πολιτιστική πολιτική, που να εμπεριέχει κοινωνική δικαιοσύνη και να στοχεύει στην πολιτισμική δημοκρατία λαμβάνοντας υπόψη τα συμβολικά, κοινωνικά και οικονομικά δεδομένα της εποχής μας.
Το Παρατηρητήριο, σημειώνει το υπουργείο, "μπορεί να αποτελέσει τη βάση για να αναπτυχθούν στοχευμένες πολιτικές μεταρρυθμίσεων με άξονα τις αρχές μιας σύγχρονης πολιτιστμικής δημοκρατίας" και ως βασικό στόχο του θέτει τη συνεχή καταγραφή και εξέλιξη της ιδιαίτερης οικονομίας του πολιτισμού και της δημιουργικότητας σε εθνικό επίπεδο, λαμβάνοντας υπόψη όχι μόνο την αρχαία κληρονομιά και τις τέχνες αλλά και τη βιωμένη εμπειρία, τις στάσεις, τις συμπεριφορές, τις νοοτροπίες και τις πολιτιστικές πρακτικές που διαμορφώνουν την κουλτούρα της καθημερινής ζωής. Επιδιώκει δηλαδή να καταρτίσει "ένα σχέδιο που θα επιτρέψει να διαφανούν και να αντιμετωπιστούν τα πιο διαφορετικά προβλήματα και φαινόμενα του πολιτισμού παρακολουθώντας τις μεταβολές και την εξέλιξή τους". Θα παρακολουθεί και θα καταγράφει μεταξύ άλλων τη συμμετοχή ορισμένων πληθυσμιακών ομάδων και την αποχή άλλων από την πολιτιστική ζωή, την πρόσληψη πολιτισμικών φαινομένων όπως είναι ο σεξισμός, η επιθετικότητα, η βία, η ξενοφοβία, ο αυταρχισμός, ο ρατσισμός κ.ά., την έλλειψη υποδομών και δικτυώσεων και την άνιση περιφερειακή κατανομή τους, την απουσία διαδικασιών και εργαλείων αποτίμησης των αποτελεσμάτων της εν γένει πολιτιστικής δραστηριότητας, την επισφαλή εργασία στις καλλιτεχνικές παραγωγές, τους αποκλεισμούς, τις ανισότητες και τις διακρίσεις. Υπό αυτή τη συνθήκη, το Παρατηρητήριο "μπορεί να οδηγήσει στην επαναξιολόγηση των πολιτισμικών πόρων της χώρας και στη δικαιότερη κατανομή τους ώστε να διαχυθεί και να καλλιεργηθεί η πολιτισμική ώσμωση και η τόνωση της ανάγκης για πολιτισμικά αγαθά".
Η καινοτομία του έγκειται "στον επιστημονικά θεμελιωμένο τρόπο με τον οποίο θα συγκροτήσει την έννοια και τη σύνθεση του Εθνικού Πολιτισμικού Κεφαλαίου και θα προσδιορίσει τον τρόπο με τον οποίο θα μετριούνται οι μεταβολές του", συνδέοντας οργανικά "τη συμβολική με την οικονομική αποτίμηση του πολιτισμικού κεφαλαίου, και αποτιμώντας "τα μείζονα πολιτισμικά ζητήματα που πρέπει να αποτελούν βασικό αντικείμενο πολιτιστικής διαχείρισης αποφάσεων".
Το Παρατηρητήριο θα τροφοδοτείται και θα διαχειρίζεται δεδομένα από ήδη υπάρχουσες πηγές όπως είναι τα στοιχεία για τους χρήστες πολιτισμικών υπηρεσιών, οι αναγνωστικές πρακτικές, στοιχεία για τη δομή της εργασίας και για τα χαρακτηριστικά των απασχολούμενων στον πολιτισμό κ.ά. αλλά και από αναξιοποίητες μέχρι τώρα πηγές, όπως τα επιδοτούμενα προγράμματα των κρατικών και ιδιωτικών πολιτιστικών οργανισμών, οι καταναλωτικές δαπάνες των νοικοκυριών, η εξαγωγή πολιτιστικών δράσεων στο εξωτερικό, ειδικές έρευνες για κρίσιμους τομείς παραγωγής και πρόσληψης των πολιτισμικών αγαθών, έρευνες για τη δομή του πολιτισμικού κεφαλαίου σε επιμέρους χώρους παραγωγής, διακίνησης και διάδοσης των πολιτιστικών αγαθών. Οι αναλύσεις θα αποτυπώνονται σε ετήσιες απολογιστικές εκθέσεις.
Θα παρακολουθεί και θα καταγράφει μεταξύ άλλων τη συμμετοχή ορισμένων πληθυσμιακών ομάδων και την αποχή άλλων από την πολιτιστική ζωή, την πρόσληψη πολιτισμικών φαινομένων, την έλλειψη υποδομών και δικτυώσεων και την άνιση περιφερειακή κατανομή τους, την απουσία διαδικασιών και εργαλείων αποτίμησης των αποτελεσμάτων της εν γένει πολιτιστικής δραστηριότητας, την επισφαλή εργασία στις καλλιτεχνικές παραγωγές, τους αποκλεισμούς, τις ανισότητες και τις διακρίσεις
