Live τώρα    
16°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αραιές νεφώσεις
16 °C
14.2°C17.9°C
1 BF 70%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
12.0°C16.8°C
2 BF 64%
ΠΑΤΡΑ
Αυξημένες νεφώσεις
14 °C
14.4°C17.0°C
1 BF 86%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
17 °C
16.5°C17.2°C
3 BF 59%
ΛΑΡΙΣΑ
Σποραδικές νεφώσεις
14 °C
13.9°C15.2°C
0 BF 72%
Real estate, rebranding και στο βάθος... ελληνικός πολιτισμός
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Real estate, rebranding και στο βάθος... ελληνικός πολιτισμός

Της Μυρσίνης Ζορμπά

Οι Προγραμματικές δηλώσεις κρίνονται κατά τεκμήριο από το όραμα, τη διατύπωση στρατηγικών στόχων και τη δυνατότητα ρεαλιστικής εφαρμογής που αποπνέουν. Οι Προγραμματικές για τον Πολιτισμό του περασμένου Σαββατοκύριακου απέτυχαν και στα τρία. Οι κοινότοπες μέχρι ανίας χιλιοειπωμένες διατυπώσεις που ακούσαμε από την υπουργό, όπως ότι «ο Πολιτισμός είναι το μεγάλο μας συγκριτικό πλεονέκτημα» ή ότι η Ελλάδα «θα καταστεί διεθνής πόλος πολιτιστικής παιδείας και δημιουργίας» ήταν χωρίς κανένα αντίκρισμα στην προσπάθειά τους να ανακαλέσουν ουμανιστικά αντανακλαστικά και κλασικά ιδεώδη. Αντίθετα, φάνηκε πως δεν αποτελούσαν παρά μόνο το προκάλυμμα καπνού για τον ασφυκτικό εναγκαλισμό του πολιτισμού από την οικονομία, για τη μεταμόρφωση και τον «επαναπροσδιορισμό» της ίδιας της ταυτότητας της χώρας, όπως μας διαβεβαίωσε.

Επικίνδυνη από μόνη της η απόπειρα επαναπροσδιορισμού της ταυτότητας μιας χώρας, τόσο από την άποψη των δημοκρατικών παραμέτρων όσο και των πολιτισμικών. Τι είναι η ταυτότητα μιας χώρας για να μπορεί να την αλλάξει κατά το δοκούν μια οποιαδήποτε κυβέρνηση; Το δοκίμασαν κατ’ εξοχήν αυταρχικά καθεστώτα στο παρελθόν, που ήθελαν να αναμορφώσουν τον πληθυσμό, να μετατρέψουν μια χώρα σε πειθαρχείο. Σε κάθε περίπτωση, μια τέτοια ιδέα είναι δύσκολο, ή μάλλον αδύνατον, να βρεθεί διατυπωμένη στα χείλη Ευρωπαίων πολιτικών, πολύ περισσότερο ενός υπουργού Πολιτισμού.

Στόχοι χωρίς πολιτισμική ανάπτυξη

Αλλά και πώς εξαγγέλθηκε από την υπουργό ότι θα υπηρετηθούν η οικονομία και η ανάπτυξη; Με ορισμένα επενδυτικά σχέδια όπως το Ελληνικό και το λιμάνι του Πειραιά; Με την ολοκληρωμένη ανάπτυξη περιοχών με μείζονα μνημεία; Είναι αυτοί στόχοι που μπορούν να διατυπωθούν χωρίς ένα σχέδιο πολιτισμικής ανάπτυξης και πολιτισμικών επιπτώσεων, χωρίς διαβούλευση και ευρύτερες συναινέσεις; Είναι δυνατόν να διατυπώνονται πριν από τη διατύπωση και την παρουσίαση ενός συνολικού στρατηγικού σχεδίου και να προχωρούν ερήμην των πολιτών που διαβιούν στις περιοχές αυτές και των οποίων οι ζωές θα αλλάξουν; Είναι δυνατόν να μην υπάρχει μία λέξη για το δημόσιο συμφέρον και να υπονοείται ανάπτυξη δύο ή περισσότερων ταχυτήτων, όταν μάλιστα η χώρα πάσχει από μεγάλες ανισότητες και έλλειψη περιφερειακής πολιτικής που θα τις θεραπεύσει;

Ή μήπως με μερικά μεγάλα έργα στο κέντρο, όπως η περίφημη ενοποίηση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου με το Πολυτεχνείο και το Ακροπόλ; Αυτό πάλι το project κατέρρευσε μέσα σε λίγες μέρες από έλλειψη ρεαλισμού. Όχι μόνο γιατί το Πολυτεχνείο δείχνει να έχει από καιρό γνωστά αξεπέραστα προβλήματα θεσμικού πλαισίου, που θα έπρεπε να έχουν λυθεί. Όχι μόνο γιατί επίσης το Ακροπόλ έχει προδιαγραφές συγκεκριμένων χρήσεων και ήδη ένα έτοιμο από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ νομοσχέδιο για τη λειτουργία του, που έχει λάβει υπόψη όλες τις δεσμεύσεις και έχει περάσει από διαβούλευση, αλλά αγνοήθηκε θριαμβευτικά. Αλλά γιατί όλα αυτά γίνεται προσπάθεια να παρουσιαστούν σαν ένα σοβαρό σχέδιο, ενώ δεν είναι παρά ένας αυτοσχεδιασμός της τελευταίας στιγμής, που στεφανώνεται από τη συνάντηση με τον χορηγό πριν εξασφαλίσει στοιχειώδη συγκρότηση.

Ή πάλι με την αλλαγή των μουσείων σε νομικά πρόσωπα και με την ανασυγκρότηση του ΤΑΠ, για να σηκώσει το βάρος της «αυτοχρηματοδότησης του πολιτισμού»; Αυτό κι αν είναι ένα μεγάλο διαρθρωτικό σχέδιο που απαιτεί οργάνωση και διαχείριση υψηλού επιπέδου και όχι πρωθύστερες δεσμεύσεις, οι οποίες κινδυνεύουν να διαψευστούν κάτω από το βάρος του στόχου της αυτοχρηματοδότησης, που δεν είναι σε καμία χώρα εφικτός, ενώ η λειτουργία του επί δεκαετίας βασανίζεται από εγγενή λειτουργικά, θεσμικά και οργανωτικά προβλήματα τα οποία πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη πριν διακοπούν οι δρομολογημένες λύσεις της προηγούμενης κυβέρνησης και χαθεί έτσι πολύτιμος χρόνος.

Αλλά πέρα από τις εξαγγελίες των Προγραμματικών, πολλά είναι και τα ερωτήματα που παραμένουν αναπάντητα αναφορικά με την άμεση πολιτική στα υπόλοιπα θέματα που αφορούν κρίσιμα ζητήματα της πολιτικής πολιτισμού, κυρίως σε σχέση με τον σύγχρονο πολιτισμό. Κινδυνεύουν να ματαιωθούν άραγε τα νομοσχέδια της περιφερειακής πολιτικής, του Οργανισμού Βιβλίου, του Ακροπόλ, τα οποία έχουν περάσει από διαβούλευση; Ποια είναι η στρατηγική μουσείων και αρχαιολογικών χώρων, με ποιον τρόπο θα συνεχίσει να λειτουργεί το Μητρώο φορέων; Πώς θα διασφαλιστούν τα δικαιώματα των δημιουργών; Θα δοθούν οι επιχορηγήσεις στα προγράμματα για τα παιδιά και τους νέους, τις τέχνες, το πρόγραμμα Πολιτισμός κατά των διακρίσεων; Θα ολοκληρωθούν οι προκηρύξεις των θέσεων διευθυντών στους εποπτευόμενους φορείς; Θα προχωρήσει η ένταξη σχεδίων σύγχρονου πολιτισμού στα ΠΔΕ, η συνέχιση των δρομολογημένων έργων και κανονιστικών πλαισίων του υπουργείου που η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ προώθησε;

Αυτά είναι για μας μερικά από τα καθοριστικά βήματα για την πολιτισμική ταυτότητα της χώρας, την πρόοδο, την υποστήριξη του σύγχρονου πολιτισμού και της δημιουργικής και καλλιτεχνικής παραγωγής. Αυτά θα προασπίσουμε ωσότου ωριμάσει ένα πραγματικό σχέδιο δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων, που θα αντέχει στη δημόσια διαβούλευση, θα τηρεί το θεσμικό πλαίσιο και θα σέβεται την πολιτιστική κληρονομιά και τον σύγχρονο πολιτισμό της χώρας.

Από τον ταχύ εντυπωσιασμό στη ματαίωση

Το παραπάνω είναι μόνο μερικά σχόλια στον φουσκωμένο κατάλογο των Προγραμματικών, για να φανεί πόσο γρήγορα ο ταχύς εντυπωσιασμός μετατρέπεται σε ματαίωση. Υπάρχουν σημαντικά ζητήματα που αφορούν όλα τα έργα που εξαγγέλθηκαν και τα οποία θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε στο άμεσο μέλλον, αλλά το δίδαγμα είναι ένα: Όποιος βιάζεται να δείξει αποτελεσματικός χωρίς πραγματικό σχέδιο κινδυνεύει να κάνει λάθη και να αποτύχει. Κι ας επισημάνουμε ότι, όσο κι αν είναι στις προθέσεις αυτής της κυβέρνησης να αλλάξει ή να παρακάμψει το θεσμικό πλαίσιο προς όφελος ιδιωτικών συμφερόντων που τα ονομάζει συλλήβδην επενδύσεις, δεν θα της είναι καθόλου εύκολο.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL