Τη δυνατότητα πρόσβασης σε φθηνότερη ενέργεια “φέρνοντας” φυσικό αέριο, σε πρώτη φάση, σε 18 πόλεις, τριών Περιφερειών της χώρας, δίνει η Δημόσια Επιχείρηση Δικτύων Διανομής Αερίου (ΔΕΔΑ), με βασικό στόχο την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας και την άρση της ενεργειακής απομόνωσης των περιοχών αυτών, αναδεικνύοντας συγχρόνως τη σημασία της διατήρησης των δικτύων διανομής αερίου υπό δημόσιο έλεγχο.
Ειδικότερα, όπως επισήμαναν ο πρόεδρος της ΔΕΔΑ Σ. Ραπτόπουλος και η διευθύνουσα σύμβουλος και αντιπρόεδρος Σ. Μωσσέ παρουσιάζοντας χθες το επενδυτικό πρόγραμμα ανάπτυξης δικτύων διανομής στην περιφέρεια, επιδιώκεται στην πενταετία να καλυφθεί το 60% του οδικού δικτύου, ενώ ο στρατηγικός στόχος στην εικοσαετία είναι να υπάρξει διείσδυση του αερίου στο 60% των καταναλωτών όλων των ειδών συνδέσεων (οικιακοί, εμπορικοί, βιομηχανικοί).
Ο Σ. Ραπτόπουλος αναφέρθηκε στην κρισιμότητα της επέκτασης του δικτύου σε όσο το δυνατόν περισσότερες περιοχές της χώρας, δεδομένου ότι η Ελλάδα μετατρέπεται σε ενεργειακό κόμβο της ευρύτερης περιοχής, ιδιαίτερα στον τομέα του αερίου, με αγωγούς υπό κατασκευή ή σχεδιαζόμενους (ΤΑΡ, IGB, IGI, EastMed κ.λπ.). Σημείωσε ότι, στη βάση της συμφωνίας που επιτεύχθηκε με τους θεσμούς, ώστε τα δίκτυα διανομής αερίου να παραμείνουν υπό δημόσιο έλεγχο, ήταν καθοριστικής σημασίας η κατακύρωση των αδειών διανομής στον δημόσιο φορέα ΔΕΔΑ, κάτι που απαίτησε την κατάθεση νέου αιτήματος στη ΡΑΕ, με αποτέλεσμα στις 31.12.2018 να χορηγήσει άδειες διανομής για τις επτά Περιφέρειες της χώρας για 25 έτη.
Στις φτωχότερες Περιφέρειες
Η Σ. Μωσσέ τόνισε ότι στο επίκεντρο του στρατηγικού σχεδιασμού της ΔΕΔΑ είναι ο πολίτης και ιδίως στις φτωχότερες Περιφέρειες, με στόχο να αποκτήσει το συντομότερο δυνατόν φθηνότερη ενέργεια με το μίνιμουμ κόστος. "Το οικιακό και το εμπορικό τιμολόγιό μας", πρόσθεσε, "είναι το φθηνότερο στην επικράτεια, ενώ επιδοτούνται τα τέλη σύνδεσης μέχρι την οικοδομική γραμμή".
Πρώτη φάση
Το πρώτο “κύμα” ξεκινά με τη δημοπράτηση το αμέσως επόμενο διάστημα μεγάλων έργων αεριοδότησης σε τρεις Περιφέρειες δίνοντας πρόσβαση στο φυσικό αέριο σε συνολικά 18 πόλεις (6 ανά Περιφέρεια):
- Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης: Αλεξανδρούπολη, Δράμα, Καβάλα, Κομοτηνή, Ξάνθη και Ορεστιάδα.
- Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας: Αλεξάνδρεια (Ημαθίας), Βέροια, Γιαννιτσά, Κατερίνη, Κιλκίς και Σέρρες.
- Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας: Άμφισσα, Θήβα, Καρπενήσι, Λαμία, Λιβαδειά και Χαλκίδα.
Τα βασικά κριτήρια της επιλογής, κατά προτεραιότητα, των τριών Περιφερειών ήταν η αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας και η γειτνίαση σε πρώτη φάση με τους αγωγούς μεταφοράς (ΔΕΣΦΑ και ΤΑΡ).
Η ανάδειξη των αναδόχων κατασκευής των έργων, προμήθειας υλικών, διοίκησης και επίβλεψης έργου καθώς και επιθεώρησης τρίτου μέρους θα έχουν ολοκληρωθεί εντός του καλοκαιριού, τα έργα κατασκευής των δικτύων έως τον Δεκέμβριο του 2021, ενώ οι συνδέσεις των τελικών καταναλωτών έως το καλοκαίρι 2023.
Ο προϋπολογισμός των έργων ανέρχεται σε 172 εκατ. ευρώ και στην πενταετία 2019 - 2023, θα κατασκευαστούν 1.150 χλμ. δικτύου και θα γίνουν συνολικά 30.823 συνδέσεις.
Το μείγμα χρηματοδότησης, που έχει εξασφαλιστεί, αναλύεται σε σχεδόν 50% από πόρους ΕΣΠΑ και 50% από ίδια συμμετοχή, περιλαμβανομένου (35%) και χαμηλότοκου δανεισμού (48 εκατ.) από την ΕΤΕπ, με εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου. Τα έργα εντάχθηκαν στο ΕΣΠΑ (ΠΕΠ) τον περασμένο Δεκέμβριο και η ΔΕΔΑ έχει λάβει σχετική προκαταβολή.
Μέχρι την έναρξη εκτέλεσης των μεγάλων έργων θα λειτουργήσουν ως “γέφυρα” δύο πιλοτικά έργα διασυνδέσεων, που θα υλοποιηθούν έως το καλοκαίρι του 2019 σε συνολικά 9 πόλεις με υφιστάμενο ενεργό δίκτυο και θα αφορούν συνολικά 1.500 συνδέσεις, όπου μπορούν να υποβάλλονται σταδιακά αιτήσεις σύνδεσης. Το πρώτο πιλοτικό έργο περιλαμβάνει τις πόλεις Κομοτηνή, Ξάνθη, Χαλκίδα, Λαμία, Κατερίνη και Σέρρες (πρώτο τρίμηνο) και το δεύτερο, πέραν των προαναφερθέντων, και τις Θήβα, Κιλκίς και Δράμα (δεύτερο τρίμηνο).
Επόμενα βήματα
Παράλληλα, προχωρά και το δεύτερο “κύμα” της επέκτασης του επενδυτικού προγράμματος της ΔΕΔΑ, με την ωρίμανση αντίστοιχων έργων σε επιπλέον τέσσερις Περιφέρειες: Δυτικής Μακεδονίας, Δυτικής Ελλάδας, Ηπείρου και Πελοποννήσου. Για τις δύο πρώτες η διαδικασία βρίσκεται σε πιο προχωρημένο στάδιο, έχει ήδη υπογραφεί η απόφαση ένταξης στο ΠΔΕ από το υπουργείο Οικονομικών, ενώ για Ήπειρο - Πελοπόννησο έχουν ξεκινήσει οι μελέτες κόστους - οφέλους.
Έως το 2023 αναμένεται να κατασκευαστούν 850 χλμ. δικτύου και να γίνουν 15.000 συνδέσεις. Ο προϋπολογισμός ανέρχεται σε 135 εκατ. ευρώ, με χρηματοδοτική στρατηγική αντίστοιχη των έργων της πρώτης φάσης.
Στους επόμενους λίγους μήνες, όπως αναφέρθηκε, θα γίνει η πρόσκληση για ένταξη στα ΠΕΠ και θα ξεκινήσει η συζήτηση με την ΕΤΕπ για την κάλυψη του κόστους.
Σημειώνεται ότι όπου δεν μπορεί να “πάει” αγωγός μεταφοράς θα υπάρξουν έργα σύνδεσης είτε με συμπιεσμένο φυσικό αέριο (CNG - Καρπενήσι, Άμφισσα, Βέροια, Γιαννιτσά, Ορεστιάδα) ή με υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG - Πάτρα, Αγρίνιο, Πύργος).
Στην Πάτρα αποφασίστηκε η ΔΕΔΑ να λειτουργήσει αυτόνομα (εκτός του προγράμματος Poseidon Med) με τη δημιουργία τριών χερσαίων εγκαταστάσεων, και μάλιστα την ερχόμενη Πέμπτη θα πραγματοποιηθεί σχετική εκδήλωση, παρουσία του υπουργού ΠΕΝ Γ. Σταθάκη, ενώ το επόμενο “ραντεβού” θα είναι στην Κοζάνη.
Η ΔΕΔΑ, ως κατασκευαστής και διαχειριστής των δικτύων παρέχει τιμολόγιο διανομής στα ίδια ή σε χαμηλότερα επίπεδα, έναντι των ισχυόντων σε περιοχές με λειτουργούντα δίκτυα, ενώ η εμπορία αφορά τους προμηθευτές (περίπου 15), με τους οποίους και θα συνάψουν συμβάσεις προμήθειας οι καταναλωτές με ελεύθερη επιλογή, καθώς η αγορά έχει “ανοίξει” (στα πιλοτικά έργα ήδη υπάρχει επιλογή προμηθευτή).
Τέλος, σημειώνεται ότι φέτος θα γίνει αναθεώρηση των τιμολογίων διανομής για τα δίκτυα αερίου που θα ισχύουν έως το 2023.
