Χρονιά θεαματικής αναβάθμισης, επέκτασης και εκσυγχρονισμού των εργαλείων που μετέρχεται ο φοροελεγκτικός μηχανισμός προκειμένου να αντιμετωπίσει το βαθύρριζο πρόβλημα της φοροδιαφυγής αναμένεται να είναι το 2019. Μέσα στην καινούργια χρονιά προβλέπεται να ενεργοποιηθεί μια μακρά σειρά παρεμβάσεων ηλεκτρονικού χαρακτήρα για τον περιορισμό του ως άνω φαινομένου. Δεδομένου μάλιστα ότι τα μέχρι τούδε ενεργοποιηθέντα ηλεκτρονικά εργαλεία έχουν αποδώσει τα μάλα όσον αφορά την εμφάνιση και καταγραφή αδήλωτων εισοδημάτων, το υπουργείο Οικονομικών και η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων έχουν σχεδιάσει και προγραμματίσει την πραγματοποίηση τουλάχιστον έξι παρεμβάσεων για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Αυτές δε συνίστανται στις εξής:
1. Περισσότερα επαγγέλματα με POS
Διευρύνεται ο κατάλογος επαγγελμάτων και κλάδων που θα διαθέτουν υποχρεωτικά συσκευή ηλεκτρονικών χρεώσεων πληρωμών (POS). Αυτό που απομένει είναι η σύνταξη της νέας Υπουργικής Απόφασης για επέκταση της υποχρεωτικής εγκατάστασης συσκευών ηλεκτρονικών χρεώσεων POS σε νέους κλάδους και η ολοκλήρωση της τελικής λίστας, η οποία θα περιλαμβάνει και νέες δραστηριότητες, όπως:
- Παιδικοί σταθμοί και παροχή υπηρεσιών προσχολικής αγωγής
- Επισκευές ειδών προσωπικής και οικιακής χρήσης
- Ταχυδρομικές υπηρεσίες
- Επισκευή και συντήρηση σκαφών αναψυχής
Εκτός της νέας φάσης εγκατάστασης POS αναμένεται να μείνουν περίπτερα και ταξί που για λόγους στενών περιθωρίων κέρδους και ανάγκης εκσυγχρονισμού των φορολογικών μηχανισμών τους αντίστοιχα θα ενταχθούν σε επόμενο στάδιο.
2. Επαγγελματικοί λογαριασμοί
Την ερχόμενη Τρίτη λήγει η προθεσμία δήλωσης επαγγελματικού λογαριασμού επιχειρήσεων και επαγγελματιών που υποχρεούνται σε λειτουργία POS. Με βάση τον επαγγελματικό λογαριασμό, οι επαγγελματίες και επιχειρήσεις που δεν θα δηλώσουν εμπρόθεσμα επαγγελματικό τραπεζικό λογαριασμό στο taxisnet απειλούνται με πρόστιμο 1.000 ευρώ πλέον 100 ευρώ για εκπρόθεσμη δήλωσή του.
Από τους περίπου 700.000 επιχειρηματίες και ελεύθερους επαγγελματίες που ασκούν μία ή περισσότερες από τις 143 δραστηριότητες για τις οποίες υπάρχει υποχρέωση χρήσης POS και διασύνδεσης με τραπεζικό λογαριασμό, από τις 16 Ιανουαρίου και μετά θα αρχίσει η επιλογή υποθέσεων για έλεγχο, κατά προτεραιότητα σε όσους είτε δεν δήλωσαν τον τραπεζικό λογαριασμό είτε «ξέχασαν» να ενσωματώσουν στο Ε3 το POS, το οποίο είναι υποχρεωμένοι να χρησιμοποιούν.
3. Βάση το Ε3
Το έντυπο Ε3 θα χρησιμοποιηθεί ως βάση πληθώρας στοιχείων αφενός προς στατιστική επεξεργασία και αφετέρου ενδείξεων πιθανής φοροδιαφυγής στους φοροελεγκτές, καθώς ο ελεγκτικός μηχανισμός προγραμματίζει να αξιοποιήσει πλήρως φέτος τα στοιχεία τα οποία δήλωσαν για πρώτη φορά τόσο στο περσινό έντυπο 1,5 εκατομμύρια ελεύθεροι επαγγελματίες, επιχειρήσεις, αυτοαπασχολούμενοι και αγρότες. Τα έντυπα Ε3 που υποβλήθηκαν πέρυσι μαζί με το βασικό έντυπο Ε1 θα υποβληθούν σε στατιστική επεξεργασία προκειμένου να βγουν συμπεράσματα για τους μέσους όρους ακαθάριστων εσόδων και δαπανών ανά κατηγορία επιχειρηματικής και επαγγελματικής δραστηριότητας. Οι περιπτώσεις φορολογικών υποθέσεων στις οποίες θα εντοπιστούν σημαντικές αποκλίσεις από τους μέσους όρους που θα έχουν καταγραφεί αυξάνουν τους πόντους στο point system των ελέγχων.
4. Ηλεκτρονική τιμολόγηση
Φέτος προγραμματίζεται η έναρξη της εφαρμογής έκδοσης ηλεκτρονικών τιμολογίων σε πιλοτική βάση, με την πλήρη εφαρμογή από το 2020. Τα τιμολόγια θα εκδίδονται ηλεκτρονικά και θα καταχωρίζονται αυτομάτως ως έσοδο στα ηλεκτρονικά βιβλία του εκδότη και αντιστοίχως ως δαπάνη στα ηλεκτρονικά βιβλία του λήπτη. Έτσι, καταργείται ουσιαστικά η χειρόγραφη καταχώριση τιμολογίων, κάτι που πρακτικά σημαίνει ότι πλήττεται καίρια η έκδοση πλαστών τιμολογίων, ενώ προσδοκάται να περιοριστεί και το φαινόμενο της έκδοσης εικονικών τιμολογίων, καθώς στις περιπτώσεις που εντοπίζεται από το σύστημα "ύποπτη" έκδοση τιμολογίων για υψηλές δαπάνες θα ενεργοποιείται φορολογικός έλεγχος.
5. Περιουσιολόγιο
Πολλά προσδοκούν οι αρχές από την ηλεκτρονική διασύνδεση του Κτηματολογίου με πληροφοριακό σύστημα ακινήτων - περιουσιολογίου. Και τούτο διότι θα δίνεται η ευχέρεια διενέργειας εκτεταμένων διασταυρώσεων προς εντοπισμό αποκρυβείσας ακίνητης περιουσίας στο Ε9, η οποία συν τους άλλοις μεταφράζεται και σε φοροδιαφυγή τόσο του ΕΝΦΙΑ όσο και του προκύπτοντος από τα τεκμήρια που συνοδεύουν τη χρήση ακινήτων φόρους. Στους φορολογούμενους που θα εντοπιστούν να μην έχουν δηλώσει το σύνολο της ακίνητης περιουσίας τους θα επιβληθούν πρόσθετοι φόροι και προσαυξήσεις.
6. Αύξηση δαπάνης με αποδείξεις για το αφορολόγητο
Μέσα στο 2019 προγραμματίζεται αύξηση του ελάχιστου απαιτούμενου ποσοστού δαπάνης με ηλεκτρονικό χρήμα για μισθωτούς και συνταξιούχους προκειμένου της έκπτωσης φόρου που ισοδυναμεί με το αφορολόγητο όριο. Σήμερα ένας μισθωτός ή συνταξιούχος θα πρέπει, εφόσον αποκτά εισόδημα έως 10.000 ευρώ, να δαπανήσει το 10% του εισοδήματός του με άυλο χρήμα, για εισόδημα από 10.001 έως 20.000 ευρώ το 15% και για εισόδημα άνω των 20.000 ευρώ θα πρέπει να δαπανήσει το 20%. Τα ποσοστά αυτά ισχύουν προοδευτικά, δηλαδή ανά κλιμάκιο. Το βασικό σενάριο που εξετάζεται προβλέπει ότι για εισόδημα έως 10.000 το ποσοστό θα αυξηθεί στο 15%, για εισόδημα από 10.001 έως 20.000 θα αυξηθεί στο 20% και για εισόδημα πάνω από 20.000 θα αυξηθεί στο 25%. Ωστόσο, υπάρχει και εισήγηση για μεγαλύτερη αύξηση, με ποσοστά 20%, 25% και 30% αντίστοιχα. Σε κάθε περίπτωση πάντως, όπως σημειώνουν αρμόδιοι, τα υφιστάμενα ποσοστά είναι εξαιρετικά χαμηλά και οι φορολογούμενοι πραγματοποιούν τις σχετικές δαπάνες με κάρτα μέσα σε λιγότερο και από τρεις μήνες, μη έχοντας έτσι κίνητρο να ζητούν αποδείξεις λιανικής αγοράς προϊόντων ή υπηρεσιών και τους επόμενους μήνες.
