Ο προϋπολογισμός του ελληνικού κράτους για το 2019, ο οποίος αποτελεί από χθες νόμο εν ισχύι μετά την υπερψήφισή του με 154 θετικές ψήφους από τη Βουλή, εκπέμπει με σαφήνεια το στίγμα της μεταμνημονιακής οικονομικής πολιτικής. Κι αυτό συνίσταται σε έναν διπλό χαρακτήρα, κοινωνικό και αναπτυξιακό, και πάντως διαμετρικά αντίθετο από εκείνον που προκάλεσε τεράστιες ζημίες στην οικονομία και τη χώρα γενικότερα από τις 6 Μαΐου του 2010, όταν σε μια άλλη ψηφοφορία η Βουλή είχε ψηφίσει τότε με 172 υπέρ, 121 κατά και 3 "παρών" το πρώτο Μνημόνιο, έως και τις 20 Αυγούστου του 2018, οπότε εξέπνευσαν τα ελληνικά προγράμματα.
Αυτό που θα αισθανθούν εκατομμύρια ελληνικά νοικοκυριά από την πρώτη ημέρα εκτέλεσης του νέου κρατικού προϋπολογισμού, δηλαδή σε 12 ημέρες, είναι ότι για πρώτη φορά κατά την τρέχουσα δεκαετία δεν επιβάλλεται νέος φόρος. Αντιθέτως, προβλέπονται μειώσεις φόρων, με τα επιπλέον φορολογικά έσοδα να προέρχονται από τη μεγέθυνση της οικονομίας και μόνο, καθώς προβλέπεται ανάπτυξη 2,5%. Χαρακτηριστικό είναι εν προκειμένω ότι, ενώ η αντιπολίτευση, φώναζε όλες αυτές τις ημέρες που συζητούνταν ο προϋπολογισμός στη Βουλή έως και προχθές το βράδυ που ψηφίστηκε, για υπερφορολόγηση, με προβλεπόμενη ανάπτυξη 2,5% το 2019 και με ιδιωτική κατανάλωση προβλεπόμενη στο +1,1%, τα έσοδα από ΦΠΑ προβλέπονται αυξημένα από 17.069 εκατ. ευρώ φέτος στα 17.210 εκατ. ευρώ, δηλαδή περισσότερα μόλις κατά 1,04%, και τα έσοδα από άμεσους φόρους από 10.982 εκατ. ευρώ φέτος σε 11.151 εκατ. ευρώ το 2019, περισσότερα κατά 1,54%.
Αναφορικά με τον κοινωνικό χαρακτήρα του προϋπολογισμού, αυτός δεν αμφισβητείται όχι μόνο από τους καλοπροαίρετους ή τους αντικειμενικούς παρατηρητές, αλλά εμμέσως και από τους κακόπιστους, οι οποίοι έσπευσαν να μιλήσουν για "προεκλογικής" φύσεως μέτρα, κάτι που στον παραδοσιακό "ξύλινο" και στερεότυπο αντιπολιτευτικό λόγο στη χώρα μας μεταφράζεται ως έμμεση αποδοχή του κοινωνικού χαρακτήρα των μέτρων που εξαγγέλλονται από τις εκάστοτε ελληνικές κυβερνήσεις.
Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι οι αντιπολιτευτικοί αφορισμοί περί "προεκλογικού" προϋπολογισμού δεν ανατρέπονται μόνο από το προβλεπόμενο πρωτογενές πλεόνασμα, αλλά ακόμη και από τον "στενό" κοινωνικό προϋπολογισμό.
Ειδικά στα του προϋπολογισμού των φορέων κοινωνικής ασφάλισης, προβλέπει για το 2019 συνολικά έσοδα στα ασφαλιστικά ταμεία 41.788 εκατ. ευρώ από 41.012 εκατ. ευρώ φέτος (21,6 δισ. ευρώ από ασφαλιστικές εισφορές, 18.254 εκατ. ευρώ από μεταβιβάσεις του κρατικού προϋπολογισμού και 1.389 εκατ. ευρώ από ρυθμίσεις ασφαλιστικών οφειλών και απόδοση της αξιοποίησης της περιουσίας του ΕΦΚΑ), με μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης στα 28.532 εκατ. ευρώ από 28.807 εκατ. ευρώ, πρόβλεψη που δείχνει στόχους για "νοικοκύρεμα".
Ως προς την αναπτυξιακή έτερη όψη του προϋπολογισμού, η εκτίμηση για ρυθμό ανάπτυξης 2,1% φέτος, με ταυτόχρονη πρόβλεψη για εντονότερους ρυθμούς το 2019, σημαίνει επιταχυνόμενη ανάπτυξη, είτε ο εντονότερος αυτός ρυθμός είναι το 2,5%, όπως επισήμως προβλέπεται από το υπουργείο Οικονομικών για το επόμενο έτος, είτε είναι το 2,4% που προβλέπει το ΙΟΒΕ, είτε ακόμη είναι το συγκριτικά μετριοπαθές 2,2% όπως προβλέπεται στην τελευταία έκθεση του ΟΟΣΑ.
Ωφελημένοι εκατομμύρια πολίτες
Είναι τεράστια η μερίδα εκείνη του πληθυσμού η οποία ωφελείται από τα μέτρα που περιλαμβάνει ο προϋπολογισμός του 2019. Ανάμεσα στους ωφελημένους περιλαμβάνονται:
* Ιδιοκτήτες ακινήτων, οι οποίοι θα τύχουν μείωσης του ΕΝΦΙΑ κατά 10% μεσοσταθμικά.
* Νοικοκυριά που πληρώνουν ενοίκιο.
* Νοικοκυριά που αποπληρώνουν στεγαστικό δάνειο μέσω της εισαγωγής του νέου επιδόματος στέγασης με οικονομικά και οικογενειακά κριτήρια.
* Οι νέοι σε ηλικία εργαζόμενοι, όσοι δηλαδή είναι κάτω των 24 ετών, για τους οποίους προβλέπεται η επιδότηση των ασφαλιστικών εισφορών.
* Οι έφηβοι εκείνοι που προσανατολίζονται σε επαγγελματικές κατευθύνσεις μέσω ενίσχυσης των σχολικών μονάδων Ειδικής Αγωγής.
* Οι ελεύθεροι επαγγελματίες μέσω της μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών τους.
* Οι μέτοχοι επιχειρήσεων μέσω μείωσης της φορολογίας μερισμάτων.
* Τα νομικά πρόσωπα με σταδιακή μείωση του φόρου εισοδήματός τους από 29% σε 25% σε βάθος τετραετίας, δηλαδή κατά μία ποσοστιαία μονάδα τον χρόνο.
* Οι συνταξιούχοι εκείνοι που απέφυγαν την περικοπή συντάξεων.
* Οι αγρότες που με τροπολογία απαλλάσσονται από το τέλος επιτηδεύματος.
Προβλέπεται μεγάλη αύξηση των επενδύσεων
Ταυτόχρονα όμως με την κοινωνική του διάσταση, ο προϋπολογισμός διατηρεί και την αναπτυξιακή, εφόσον προβλέπεται ότι η ανάπτυξη θα διαμορφωθεί στο 2,5%, με πρώτους ωφελημένους από αυτή τη μεγέθυνση της οικονομίας τους ίδιους τους εργαζόμενους, καθώς η απασχόληση αναμένεται να τονωθεί κατά 1,4%.
Σύμφωνα με το σχέδιο του προϋπολογισμού, τα βασικά μεγέθη της ελληνικής οικονομίας αναμένονται βελτιωμένα και προβλέπεται να διαμορφωθούν ως εξής:
* Η ιδιωτική κατανάλωση θα αυξηθεί κατά 1,1% (από 1% φέτος) και η δημόσια κατανάλωση κατά 0,6% (από 0,2%).
* Οι ιδιωτικές επενδύσεις θα αυξηθούν κατά 11,9% (από 0,8%).
* Οι εξαγωγές θα αυξηθούν κατά 5,8% (από 7,5%) και οι εισαγωγές κατά 5,2% (από 3,4%).
* Η ανεργία θα σημειώσει περαιτέρω πτώση στο 18,2% (από 19,6%).
* Ο πληθωρισμός θα σημειώσει άνοδο κατά 1,2% (από 0,8%).
Νέες παρεμβάσεις
Στις νέες παρεμβάσεις συγκαταλέγονται το πρόγραμμα "Βοήθεια στο Σπίτι", η Ειδική Αγωγή (πρόσληψη εκπαιδευτικών), το επίδομα στέγασης, η μείωση ασφαλιστικών εισφορών, η επιδότηση ασφαλιστικών εισφορών νέων, η μείωση ΕΝΦΙΑ κατά 10% μεσοσταθμικά, η μείωση φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων (σταδιακή μείωση του συντελεστή φορολόγησης από 29% σε 25% σε ορίζοντα τετραετίας), η μείωση φορολογίας διανεμόμενων κερδών με μείωση του φορολογικού συντελεστή επί των διανεμόμενων κερδών κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες.
