Τρία είναι τα βασικά ζητήματα που απασχολούν το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης. Η ολοκλήρωση της συζήτησης για την επιπλέον ρύθμιση του ελληνικού χρέους (μεσοπρόθεσμα μέτρα), ο καθορισμός του τρόπου εξόδου της χώρας μας από τα Μνημόνια και η επεξεργασία της εθνικής αναπτυξιακής στρατηγικής, η οποία θα αποτελέσει τη “συγκολλητική ουσία” όλων.
Στην ελάφρυνση του ελληνικού χρέους επιμένει (μαζί με τις μεταρρυθμίσεις) το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο συναρτώντας τα όχι μόνο με τη συμμετοχή του στο ελληνικό πρόγραμμα, αλλά με τις προοπτικές εξόδου της Ελλάδας από το τρίτο πρόγραμμα και τη βιώσιμη ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας.
Η ολοκλήρωση του τρίτου προγράμματος, χωρίς να γίνει αναφορά στις επίσημες ανακοινώσεις για τις προοπτικές της επόμενης ημέρας, βρέθηκαν στο επίκεντρο των διαδοχικών συναντήσεων που είχε ο πρωθυπουργός με τον κοινοτικό επίτροπο Π. Μοσκοβισί και τη γενική διευθύντρια του ΔΝΤ Κρ. Λαγκάρντ στο Νταβός.
«Υπογράμμισα ότι η ολοκλήρωση της ατζέντας μεταρρυθμίσεων και η παροχή ελάφρυνσης χρέους από τους Ευρωπαίους εταίρους της Ελλάδας είναι απαραίτητα για την υποστήριξη βιώσιμης ανάπτυξης και επιτυχούς εξόδου από την επίσημη χρηματοδότηση εντός του έτους» τόνισε η κ. Λαγκάρντ σημειώνοντας ότι συμφωνήθηκε με τον πρωθυπουργό «να συνεργαστούν για την επίτευξη αυτών των κοινών στόχων».
Την ίδια ώρα, σύμφωνα με την ελληνική κυβέρνηση, συμφωνήθηκε να εντατικοποιηθούν οι τεχνικές συζητήσεις για την επιτυχή ολοκλήρωση του τρίτου προγράμματος τον ερχόμενο Αύγουστο καθώς και τη ρύθμιση του ελληνικού χρέους, η οποία θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί πριν από το τέλος του προγράμματος.
Αποφάσεις από τον επόμενο μήνα
Μέσα στον επόμενο μήνα το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θα κληθεί να πάρει μια νέα απόφαση για την Ελλάδα αναφορικά με την ισχύ του Stand by Arrangement, στη βάση του οποίου δεν πρόκειται να υπάρξει καμία εκταμίευση προς την Ελλάδα και πλήρης συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα μέχρι να θεωρηθεί το δημόσιο χρέος βιώσιμο.
Πάντως το ΔΝΤ συνεχίζει να εκτιμά πως το ελληνικό χρέος παραμένει «εξαιρετικά μη βιώσιμο», ενώ οι Ευρωπαίοι εταίροι έχουν δεσμευθεί για τη λήψη αποφάσεων σχετικά με το χρέος και την εφαρμογή τους μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του τρίτου προγράμματος του ESM.
Κατά την τελευταία συνεδρίαση του Eurogroup την περασμένη Δευτέρα, οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης ανέθεσαν στο EuroWorking Group να ξεκινήσει την τεχνική συζήτηση αναφορικά με το ελληνικό χρέος. Στο τραπέζι βρίσκεται ήδη από το περασμένο καλοκαίρι η γαλλική πρόταση, η οποία συνδέει ενδεχόμενες παρεμβάσεις στο χρέος με τον ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, για το ύψος του οποίο, υπάρχουν μεγάλες αποστάσεις ανάμεσα στις προβλέψεις του ΔΝΤ και των Ευρωπαίων.
Τι φέρνει η γαλλική πρόταση
Σε κάθε περίπτωση η ελληνική κυβέρνηση στοχεύει σε μία καθαρή έξοδο μετά τον Αύγουστο του 2018. Το αποκαλούμενο "γαλλικό κλειδί", που είχε κατατεθεί ως πρόταση, τίθεται σε διαδικασία κατάρτισης και φαίνεται ότι αποτελεί ένα σύστημα που θα συνδέει το ύψος των ετήσιων αποπληρωμών χρέους με τον ετήσιο ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ. Πρακτικά η λογική της πρότασης είναι ότι οι ετήσιες υποχρεώσεις εξυπηρέτησης του χρέους θα αυξομειώνονται ανάλογα με τη δυνατότητα της οικονομίας.
Με βάση τα μέχρι στιγμής δεδομένα το ΔΝΤ διατηρεί την εκτίμησή του για μέσο όρο ανάπτυξης 1% ετησίως μακροπρόθεσμα για την ελληνική οικονομία, ενώ η εκτίμηση της Ευρωζώνης κινείται στην περιοχή του 2%. Από τη διαφορά αυτή προκύπτουν και οι διαφορετικές εκτιμήσεις που αφορούν τη βιωσιμότητα του χρέους και της εξυπηρέτησής του.
Ως φαίνεται, η γαλλική πρόταση συμβιβάζει τις διαφορές με την "ενίσχυση" της ανάπτυξης, όταν απαιτείται, γι’ αυτό και η ελληνική πλευρά θα πρέπει να καταρτίσει ένα "ολιστικό αναπτυξιακό πρόγραμμα", όπως προέκυψε από την τελευταία συνεδρίαση του Eurogroup. Όπως δήλωσε άλλωστε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, "αν η ανάπτυξη είναι απογοητευτική, θα μπορούσε να υπάρξει μεγαλύτερη ελάφρυνση του χρέους. Αν η ανάπτυξη πηγαίνει καλύτερα του αναμενομένου, ο μηχανισμός δεν θα ενεργοποιηθεί".
Θα πρόκειται για ένα αναπτυξιακό πρόγραμμα που θα "εγγυάται" την αύξηση του ΑΕΠ τα επόμενα χρόνια με εθνικούς και κοινοτικούς πόρους σε περίπτωση που παραστεί ανάγκη. Το ζητούμενο είναι ο τρόπος που θα δομηθεί, καθώς και το πώς θα το "υποδεχτούν" οι Ευρωπαίοι εταίροι και το ΔΝΤ.
Σίγουρα τα παραπάνω ζητήματα θα τεθούν και στην Αθήνα με την έλευση του Γάλλου επιτρόπου Οικονομικών Υποθέσεων Πιερ Μοσκοβισί, ο οποίος θα καταφθάσει στην Αθήνα στις 8 Φεβρουαρίου για να παραστεί σε προγραμματισμένο από καιρό συνέδριο, το οποίο όμως δίνει την ευκαιρία για νέο γύρο πολιτικών επαφών.
Η αλλαγή Βελκουλέσκου και το αφορολόγητο
Παράλληλα αναμένεται να ενεργοποιηθεί η προγραμματισμένη αλλαγή φρουράς στην αποστολή των ελεγκτών του Ταμείου με την αναχώρηση της Ντέλια Βελκουλέσκου που είχε προαναγγελθεί από το προηγούμενο καλοκαίρι και τη θέση της θα πάρει ο Πίτερ Ντόλμαν, που μέχρι πέρσι ήταν επικεφαλής του κλιμακίου του ΔΝΤ στη Λευκορωσία, ενώ είχε εργαστεί στο παρελθόν και στα προγράμματα του Ταμείου σε Ιρλανδία, Ρωσία και Ουκρανία.
Δύσκολο ζήτημα για την ελληνική πλευρά ενδέχεται να τεθεί από τις θέσεις του ΔΝΤ περί αφορολογήτου. Άλλωστε προ ημερών ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος είχε εκφράσει την ανησυχία του για το ενδεχόμενο το Ταμείο να ζητήσει την εφαρμογή της μείωσης του αφορολογήτου εμπροσθοβαρώς, δηλαδή από το 2019, κάτι όμως το οποίο θα συναποφασιστεί από όλες τις πλευρές κατά τον ερχόμενο Μάιο. Από την άλλη πλευρά η Ελλάδα ευνοείται από τις πιέσεις που θα ασκήσει το Ταμείο για παρεμβάσεις στο χρέος.
Η θέση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου αναμένεται να φανεί τις επόμενες ημέρες, όταν θα πρέπει να επικυρώσει την επιστολή προθέσεων (Letter of Intent) που θα είναι υπογεγραμμένη από τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, τον υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο και τον κεντρικό τραπεζίτη Γιάννη Στουρνάρα.
