Το ΔΝΤ τοποθετήθηκε με όλους τους δυνατούς τρόπους... Αρχικά με "διαρροή", ακολούθως διά της επικεφαλής του Κριστίν Λαγκάρντ και στο τέλος με τον αμφιλεγόμενο για πολλούς επικεφαλής του ευρωπαϊκού προγράμματος Πολ Τόμσεν: Δεν ζητείται κανένα νέο μέτρο από την ελληνική κυβέρνηση για το 2018. Το Ταμείο εκτιμά πως η Ελλάδα θα πιάσει τον στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος που θεωρεί το ίδιο, ήτοι το 2,2% και πλέον. Αυτή τη στιγμή το ΔΝΤ ζητάει την τήρηση των μεταρρυθμίσεων από την ελληνική πλευρά και την επιπλέον ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, κάτι για το οποίο θα πρέπει να αποφανθούν οι Ευρωπαίοι ως προς το με ποιο τρόπο και σε ποιο ύψος. Πρόκειται επί της ουσίας για την περαιτέρω αποσαφήνιση των μεσοπρόθεσμων μέτρων ελάφρυνσης.
Η διαφορά με τους Ευρωπαίους
Τι λέει όμως το Ταμείο; Επί της ουσίας, εμμένει στη δική του πρόβλεψη ότι το πρωτογενές πλεόνασμα το 2018 δεν θα ξεπεράσει το 2,2% του ΑΕΠ, έναντι συμφωνημένου στόχου (Ελλάδας-ευρωπαϊκής πλευράς) για 3,5%. Ενώ λοιπόν, όπως λένε, μέχρι τη φετινή άνοιξη το Ταμείο έθετε ως προϋπόθεση για την κάλυψη του 3,5% νέα μέτρα εντός του 2019 για παράδειγμα ή το 2020 (όπως έγινε με συντάξεις και αφορολόγητο σε συνδυασμό με ισόποσα αντίμετρα), τώρα δείχνει να... δείχνει προς τη μεριά των Βρυξελλών. Ούτε λίγο ούτε πολύ, λέει ότι είτε θα επιμείνετε στο 3,5% και θα ζητήσετε νέα μέτρα εσείς, είτε θα «χαμηλώσετε» τον στόχο, κάτι το οποίο άλλωστε προβλέπεται σε σχετική παράγραφο της συμφωνίας μεταξύ των δύο πλευρών.
Αλλαγή στόχων;
Ειδικότερα, στη συμφωνία του περασμένου Ιουνίου, εάν η Ελλάδα εκπληρώσει πλήρως τις πολιτικές δεσμεύσεις της, ήτοι τις μεταρρυθμίσεις και επιτύχει τον δημοσιονομικό στόχο του Ταμείου (πρωτογενές πλεόνασμα 2,2%), αλλά όχι του ESM (3,5%), τότε η πρόσβαση της Ελλάδας στις δόσεις του ESM θα συνεχιστεί και οι στόχοι του ESM θα επανεξεταστούν. Θεωρητικά, αυτό το τελευταίο θα μπορούσε να σημαίνει είτε μείωση του στόχου για το πλεόνασμα, είτε νέα μέτρα.
Ωστόσο, κατά πρώτον η κυβέρνηση θεωρεί πως θα πιάσει τον στόχο και δεύτερον, ακόμη και σε ένα τέτοιο σενάριο, υπάρχει η πρόβλεψη του δημοσιονομικού "κόφτη".
Την ίδια ώρα, στο θέμα της ελάφρυνσης του χρέους, τουλάχιστον έτσι όπως το έχει προβάλει το ΔΝΤ, οι διαφορές του με την ευρωπαϊκή πλευρά δείχνουν να παραμένουν μεγάλες. Πάντως, οι δηλώσεις των υψηλόβαθμων στελεχών δείχνουν να "πιέζουν" την ευρωπαϊκή πλευρά προς αυτή την κατεύθυνση.
Ξεκάθαρη εικόνα
Ξεκάθαρη εικόνα των προθέσεων του ΔΝΤ αναμενόταν να είχαν οι Ευκλείδης Τσακαλώτος και Γιώργος Χουλιαράκης, οι οποίοι βρίσκονται εδώ και μέρες στην Ουάσιγκτον, κατά τη διάρκεια των χθεσινών τους συναντήσεων με την Κριστίν Λαγκάρντ κατά πρώτον και ακολούθως με τον Πολ Τόμσεν και την Ντέλια Βελκουλέσκου Σε κάθε περίπτωση, αναμένεται ότι το στίγμα θα δοθεί στον Αλέξη Τσίπρα από την ίδια την Κρ. Λαγκάρντ κατά την αναμενόμενη συνάντησή τους το απόγευμα της Δευτέρας στην αμερικανική πρωτεύουσα. Ούτως ή άλλως μέχρι την Τετάρτη η κυβέρνηση θα κινείται στους ρυθμούς σημαντικών συναντήσεων στις ΗΠΑ, καθώς ο πρωθυπουργός θα βρίσκεται στο Σικάγο μέχρι την Κυριακή για επενδυτικές συζητήσεις, ενώ την ερχόμενη Τρίτη θα συναντηθεί με τον Αμερικανό Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο.
Ενάντια στις αστάθειες
Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να ξεκαθαριστεί μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα το τι επιθυμεί να πράξει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, καθώς αυτή η αναμονή μπορεί να προκαλεί αστάθειες. Γι’ αυτό και ο Ευκλείδης Τσακαλώτος κάλεσε από την Ουάσιγκτον το Ταμείο να πάρει επιτέλους θέση. Και αυτό καθώς το "μεγάλο κάδρο" για την κυβέρνηση περιλαμβάνει την καθαρή έξοδο της χώρας μας από το Μνημόνιο τον Αύγουστο του 2018. Για να γίνει αυτό, η κυβέρνηση καλείται στο μεσοδιάστημα να πραγματοποιήσει και άλλες εξόδους στις αγορές, ούτως ώστε να δημιουργήσει ένα κεφαλαιακό "μαξιλάρι". Όμως, κάτι τέτοιο δεν είναι δυνατό να συμβαίνει σε συνθήκες έστω και μικρής αβεβαιότητας. Από την άλλη, ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών φρόντισε να στείλει μήνυμα και στους ευρωπαϊκούς θεσμούς, αναφέροντας ότι δεν έχει γίνει σοβαρή κουβέντα για το χρέος μέχρι στιγμής. Και αυτή η πράξη εντάσσεται στο συνολικότερο πλαίσιο που δημιουργεί η κυβέρνηση, αφού τουλάχιστον ένα εξυπηρετήσιμο ελληνικό χρέος μπορεί να ανοίξει μόνιμα την πόρτα εξόδου της χώρας μας στις αγορές.
Οι πρώτες στοχεύσεις
Αναφορικά με τους πιο... κοντινούς στόχους, καθώς οι επικεφαλής των θεσμών θα βρίσκονται στην Αθήνα τη Δευτέρα 23 Οκτωβρίου, στόχος της κυβέρνησης είναι να έχει ολοκληρώσει το 80% των προαπαιτούμενων μέχρι το Eurogroup της 6ης Νοεμβρίου, κάτι το οποίο θεωρούν εφικτό στην κυβέρνηση. Άλλωστε, απόφασή της κυβέρνησης, όπως είναι αναμενόμενο, είναι να κλείσει το συντομότερο η τρίτη αξιολόγηση, ήτοι μέχρι το Eurogroup της 4ης Δεκεμβρίου.
Καθυστέρηση και "αγκάθια"
Όλες οι πλευρές γνωρίζουν ότι εάν υπάρξει μεγάλη καθυστέρηση με ανοικτή την τρίτη αξιολόγηση, αυτό θα έθετε σε προβληματική τροχιά το πρόγραμμα, καθώς μέσα στον ερχόμενο Φεβρουάριο θα ξεκινήσουν τα τεστ αντοχής των ελληνικών τραπεζών, ενώ τον ίδιο μήνα έχει προγραμματιστεί και η πρώτη αξιολόγηση του «επί της αρχής» προγράμματος του ΔΝΤ με την Ελλάδα.
Επομένως, όλα θα κριθούν από τα όποια "αγκάθια" προκύψουν μέσα στον μήνα. “Καυτά” ζητήματα θα μπορούσαν να ανακύψουν από την εφαρμογή των αλλαγών στον συνδικαλιστικό νόμο, ειδικά στο σκέλος που αφορά τις προϋποθέσεις για την κήρυξη απεργίας, αλλά και στο ποιες λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ θα οδεύσουν προς πώληση.
