Οικονομία προσαρμοσμένη στις ανάγκες των ανθρώπων κι όχι άνθρωποι προσαρμοσμένοι, σε βαθμό σωματικής και ψυχικής εξουθένωσης, στις ανάγκες της οικονομίας. Αυτή η λογική διατρέχει την κυβέρνηση στον σχεδιασμό της “δίκαιης ανάπτυξης”, όπως λέει στην “Α” ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης Αλέξης Χαρίτσης παρουσιάζοντας τις αλλαγές που σχεδιάζονται στο παραγωγικό μοντέλο.
* Τώρα που κλείνει σιγά - σιγά η διαπραγμάτευση, ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα του κυβερνητικού έργου στον τομέα της ανάπτυξης;
Προφανώς η ολοκλήρωση της αξιολόγησης και η συνολική συμφωνία, που, καθώς φαίνεται, βρίσκεται προ των πυλών, δημιουργούν ένα νέο πιο θετικό περιβάλλον για την ελληνική οικονομία, θέτοντας το ζήτημα της ανάπτυξης ως της κεντρικής προτεραιότητας του επόμενου διαστήματος. Στο υπουργείο Οικονομίας όμως δεν περιμέναμε το κλείσιμο της αξιολόγησης για να εκκινήσει αυτή η προσπάθεια. Υλοποιούμε ήδη, από την αρχή της θητείας μας, με μεθοδικό τρόπο, έναν συνολικό αναπτυξιακό σχεδιασμό που αποσκοπεί στο να ωθήσει την οικονομία σε ένα νέο παραγωγικό πρότυπο, δυναμικό και εξωστρεφές.
Με μια σειρά από πρωτοβουλίες στο χρηματοδοτικό πεδίο, όπως τα καινοτόμα χρηματοοικονομικά εργαλεία και τον νέο Αναπτυξιακό Νόμο αλλά και σημαντικές νομοθετικές παρεμβάσεις, όπως οι νόμοι που ψηφίσαμε για την απλοποίηση και επιτάχυνση της σύστασης και αδειοδότησης των επιχειρήσεων και τον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών, διαμορφώνουμε τις κατάλληλες συνθήκες ώστε, με το κλείσιμο της αξιολόγησης, να απελευθερωθεί η συσσωρευμένη δυναμική της οικονομίας.
* Ανάπτυξη - ανάπτυξη - ανάπτυξη, αλλά χωρίς περιεχόμενο και κατευθύνσεις; Οριοθετήστε, από τη σκοπιά του δικού σας υπουργείου, το περιεχόμενο της “δίκαιης ανάπτυξης”.
Το κυρίαρχο νεοφιλελεύθερο υπόδειγμα ανάπτυξης στηρίζεται στη διαρκή συμπίεση του εργατικού κόστους και στη λογική του trickle down, όπου, με κάποιον μαγικό τρόπο, τα οφέλη της ανάπτυξης θα διαχυθούν, στο απροσδιόριστο μέλλον, σε όλους. Αυτό το μοντέλο, όπου εφαρμόστηκε, συσσώρευσε τεράστιες ανισότητες και στη χώρα μας αποδείχθηκε καταστροφικό. Οι πολιτικές της εσωτερικής υποτίμησης και της απαξίωσης της εργασίας που ακολούθησαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις και οι δανειστές οδήγησαν την οικονομία σε βαθιά ύφεση και τους νέους σε μαζική φυγή στο εξωτερικό.
Η δική μας λογική βρίσκεται στον αντίποδα όλων αυτών. Θέλουμε μία οικονομία προσαρμοσμένη στις ανάγκες των ανθρώπων και όχι ανθρώπους προσαρμοσμένους, σε βαθμό σωματικής και ψυχικής εξουθένωσης, στις ανάγκες της οικονομίας. Κοινωνικά δίκαιη ανάπτυξη λοιπόν θα πει ότι τα αποτελέσματά της κατευθύνονται πρωτίστως στους εργαζόμενους και στην κοινωνική πλειοψηφία και όχι μόνο στους οικονομικά ισχυρούς. Όπου τα εργατικά και κοινωνικά δικαιώματα θα είναι εξασφαλισμένα.
Γι’ αυτό δώσαμε μάχη με τους θεσμούς ώστε να επανέλθουν οι συλλογικές συμβάσεις και το ευρωπαϊκό κεκτημένο στις εργασιακές σχέσεις. Μάχη στην οποία είχαμε απέναντί μας όχι μόνο το ΔΝΤ, αλλά και την αξιωματική αντιπολίτευση, που ταυτίζεται με τις πιο ακραίες απαιτήσεις των δανειστών.
Γι’ αυτό επανασχεδιάσαμε όλα τα προγράμματα του ΕΣΠΑ θέτοντας ως βασικό κριτήριο τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και τα ανοίξαμε σε δυναμικές παραγωγικές ομάδες που μέχρι τώρα δεν είχαν πρόσβαση. Θέσεις εργασίας όμως σταθερές και ποιοτικές, με αξιοπρεπή αμοιβή και πλήρη ασφαλιστικά δικαιώματα. Όχι επισφαλείς και κακοπληρωμένες θέσεις απασχόλησης, όπως θέλει η νεοφιλελεύθερη ορθοδοξία.
* Η αγορά λέει ότι δεν αντέχουν οι επιχειρήσεις το μέγεθος της φορολογίας και των εισφορών. Πώς σχολιάζετε;
Μία ακόμη συνέπεια της νεοφιλελεύθερης ηγεμονίας στην οικονομική πολιτική είναι η εδραιωμένη πεποίθηση πως οι ρυθμοί ανάπτυξης συνδέονται ευθέως με τους χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές. Κάτι τέτοιο δεν επαληθεύεται ούτε θεωρητικά ούτε εμπειρικά. Διαφορετικά, μέρη όπως οι Νήσοι Κέιμαν και η Λιβερία θα ήταν πρωταθλητές στην ανάπτυξη. Πρόκειται για ιδεολογική εμμονή που επαναλαμβάνεται μονότονα ως αυταπόδεικτη αλήθεια διότι εξυπηρετεί τους οικονομικά ισχυρούς.
Αντίθετα, όπως είναι κοινά αποδεκτό, οι επενδύσεις έχουν ανάγκη από ένα σταθερό φορολογικό και θεσμικό πλαίσιο, με απλούς και διαφανείς κανόνες και διαδικασίες. Και φυσικά σαφείς προτεραιότητες, ώστε να κατευθύνονται οι επενδύσεις σε τομείς με το μέγιστο παραγωγικό και αναπτυξιακό αποτύπωμα. Αυτά εξασφαλίζουμε μέσα από τον νέο Αναπτυξιακό Νόμο.
Από εκεί και πέρα η ανάκαμψη του ιδιωτικού τομέα έχει και μία σειρά άλλες προϋποθέσεις, όπως ένα υγιές τραπεζικό σύστημα που θα χρηματοδοτεί σταθερά την οικονομία, μία σύγχρονη και αξιόπιστη δημόσια διοίκηση και την αποτελεσματική και στοχευμένη αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων χρηματοδοτικών πηγών. Σε αυτή την κατεύθυνση κινούμαστε από την αρχή στο υπουργείο Οικονομίας και τα αποτελέσματα μέχρι στιγμής είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά.
* Ποια είναι τα απτά αποτελέσματα στην οικονομία από τη διαχείριση του ΕΣΠΑ κατά τα πρώτα δύο χρόνια της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και πού θα δοθεί βαρύτητα στο μέλλον;
Αξιοποιήσαμε πλήρως τους πόρους του προηγούμενου ΕΣΠΑ 2007-2013 και πετύχαμε το 2016 ένα εξαιρετικά υψηλό ποσοστό απορρόφησης από το νέο ΕΣΠΑ. Οι πόροι αυτοί κράτησαν την οικονομία όρθια και επέτρεψαν την ολοκλήρωση κρίσιμων έργων που χρόνιζαν επί δεκαετίες, όπως οι μεγάλοι οδικοί άξονες.
Με δεδομένη λοιπόν την ικανότητα απορρόφησης, στη νέα περίοδο εστιάζουμε περισσότερο στα ποιοτικά στοιχεία των παρεμβάσεών μας. Προτεραιότητά μας είναι η ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, μέσα από την ανάπτυξη και ενός ισχυρού τομέα κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας, η αναζωογόνηση της μεταποίησης και της βιομηχανίας με στόχο τη δημιουργία ολοκληρωμένων αλυσίδων αξίας και η σύνδεση της παραγωγικής δραστηριότητας με την έρευνα και την καινοτομία.
Επιπλέον, σε αντίθεση με τους προκατόχους μας, δίνουμε έμφαση σε στοχευμένα μικρά και μεσαία έργα βασικών υποδομών σε όλη τη χώρα, που θα έπρεπε να έχουν υλοποιηθεί εδώ και δεκαετίες. Τα έργα αυτά συμβάλλουν αποφασιστικά στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των τοπικών κοινωνιών και ξεκλειδώνουν τις αναπτυξιακές δυνατότητες κάθε περιοχής.
Ανάπτυξη για μας όμως δεν μπορεί να υπάρξει ερήμην της κοινωνίας. Γι’ αυτό εξαρχής είμαστε σε συνεχή διάλογο με τους παραγωγικούς και αυτοδιοικητικούς φορείς. Την προσπάθεια αυτή εντείνουμε με τα 13 περιφερειακά συνέδρια που διοργανώνουμε το επόμενο διάστημα. Στη δική μας λογική, η ανάπτυξη ή θα είναι συμμετοχική ή δεν θα υπάρξει!
Δεν θα νεκραναστήσουμε την ΤΙΝΑ
* Ορισμένοι λένε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα έπρεπε να μετακινηθεί σε πιο mainstream θέσεις, ας πούμε κεντροαριστερές, προκειμένου να πετύχει τα υψηλά ποσοστά ανάπτυξης που επιδιώκει. Τι πιστεύετε εσείς;
Μα είναι ακριβώς αυτές οι κεντροαριστερές θέσεις που οδήγησαν στη βαθιά κρίση των προηγούμενων ετών. Η σύγκλιση της Κεντροαριστεράς και της Κεντροδεξιάς στην ίδια πολιτική του There Is No Alternative είναι που δημιούργησε τα σημερινά αδιέξοδα στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς. Αυτή η πολιτική δεν κατάφερε να δημιουργήσει ανθρώπινους όρους διαβίωσης για την κοινωνική πλειοψηφία.
Δεν θα τη νεκραναστήσουμε λοιπόν εμείς τώρα. Πόσο μάλλον όταν, ενώ στην Ευρώπη παρουσιάζονται αξιοσημείωτες μετατοπίσεις, στην Ελλάδα η Κεντροαριστερά συνεχίζει να είναι ουρά των πιο ακραίων νεοφιλελεύθερων πολιτικών, όπως εκφράζονται από τη Ν.Δ. Άλλωστε, αν ο ελληνικός λαός ήθελε κεντροαριστερές πολιτικές, θα ψήφιζε κάποιο από τα κόμματα του παλιού πολιτικού συστήματος. Επέλεξε εμάς για να δει αλλαγή πολιτικής, όχι τη συνέχιση της ίδιας.
