Τεχνοκράτης επαΐων σε ζητήματα επιχειρηματικότητας και επενδύσεων περιέγραφε πρόσφατα σε γεύμα εργασίας τον «πονοκέφαλο» αρμοδίων για θέματα ενέργειας προηγούμενης κυβέρνησης. Με “πικρό χιούμορ” αφηγήθηκε την απόγνωσή τους μετά από απανωτές ατελέσφορες συσκέψεις για νέες πηγές ενέργειας. Αυτή είχε κριθεί απαραίτητη προκειμένου να ικανοποιηθεί η αυξημένη ζήτηση ηλεκτρικού ρεύματος και ενώ κομματικά και κυβερνητικά στελέχη διεμήνυαν ότι απαγορευόταν οποιαδήποτε αύξηση των τιμολογίων της ΔΕΗ.
Η λύση που προκρίθηκε αρχικά ήταν η εκμετάλλευση της αιολικής ενέργειας. Επελέγη δε νησί με ιδανικές μετεωρολογικές συνθήκες. Μόλις όμως το πληροφορήθηκαν οι τοπικοί παράγοντες, ξεσήκωσαν τους κατοίκους με επιχείρημα ότι οι «έλικες» δεν ταίριαζαν αισθητικά με το τοπίο και θα ζημιωνόταν ο τουρισμός. Τι κι αν η προκυμαία ήταν γεμάτη με πλαστικές καρέκλες; Τι κι αν οι “έλικες” θα στήνονταν μακριά από τους τουρίστες; Τι κι αν το νησί «βιάσθηκε» αισθητικά επί Μεταξά με υποχρεωτικό “ασβέστωμα” σπιτιών με διαφορετικά υπέροχα χρώματα; Οι κάτοικοι ήταν ανένδοτοι: Όχι «έλικες».
Μερικές μέρες αργότερα προκρίθηκε σε δεύτερη σύσκεψη η ηλιακή ενέργεια σε κάποιο διαφορετικό νησί. Δύο 24ωρα αργότερα οι ιθύνοντες δέχθηκαν «οχλήσεις» από τουριστικούς παράγοντες του νησιού ότι σύσσωμος ο ντόπιος πληθυσμός θα κατέβαινε σε διαδήλωση και οι παπάδες θα χτυπούσαν πένθιμα τις καμπάνες. Με επιχείρημα ότι τα φωτοβολταϊκά βρίσκονταν σε εμβρυακή φάση και ότι δεν θα γίνονταν οι νησιώτες «πειραματόζωα» κινδυνεύοντας να ξεμείνουν από ενέργεια σε τυχόν παρατεταμένη συννεφιά και να τους φύγουν οι τουρίστες.
Σε νέα σύσκεψη επελέγη η ηπειρωτική Ελλάδα για υδροηλεκτρικά με χρήση μέρους των υδάτων φράγματος. Αντέδρασαν αμέσως τοπικοί παράγοντες, αγροτοσυνδικαλιστές και πολιτευτές ακόμη και του κυβερνώντος κόμματος όταν το πληροφορήθηκαν, διαμηνύοντας «όχι έργα με τα αρδευτικά των αγροτών”.
Ήλθε καινούργια πρόταση, για λιγνίτη. Όπως σωστά όμως “φοβήθηκαν” οι συσκεφθέντες, προσέκρουσε στις αντιρρήσεις περιβαλλοντολόγων. Στην επόμενη σύσκεψη δεν έγινε καν συζήτηση. «Μόνο η πυρηνική ενέργεια έμεινε, για διαδηλώσεις στο κέντρο της Αθήνας. Μήπως να εξετάζαμε αύξηση στα τιμολόγια της ΔΕΗ;» πρότεινε μεταξύ αστείου και σοβαρού συσκεπτόμενος. Το επόμενο βράδυ τηλεοπτικό δελτίο ειδήσεων έπαιζε ρεπορτάζ: “Αυξήσεις φωτιά στα τιμολόγια της ΔΕΗ”.
Το συμβάν, πέρα για πέρα αληθινό, αν και φαινομενικά “ακραίο”, είναι συνηθισμένο στην Ελλάδα. Πρόσφατο παράδειγμα, η παραχώρηση με διαγωνισμό 14 περιφερειακών αεροδρομίων στη Fraport και η πληθώρα αντιδράσεων σε ΜΜΕ, social media κ.λπ., με κατ’ επίφασιν «αριστερό» λόγο ως «άλλοθι» στήριξης έωλων επιχειρημάτων που γέννησε η χρόνια ανακλαστική αντίδραση για επενδύσεις και επιχειρείν ιδιωτών.
Η συνήθης καχυποψία ενισχύθηκε με αβάσιμες, αυθαίρετες και παραπλανητικές εκτιμήσεις, αναλύσεις και σχολιασμούς περί ασύμφορων όρων και σκανδαλωδών” χειρισμών. Αποσιωπήθηκε ότι επένδυση 330 εκατ. ευρώ την τετραετία και 1 δισ. ευρώ έως τη λήξη της σύμβασης γεννά συνθήκες δουλειάς για άνεργους, τόνωσης τουρισμού, μεγέθυνσης τζίρου σε αγορά και οικονομία γενικότερα καλύτερων υπηρεσιών.
Παγκοσμίως ανάλογα επενδυτικά σχέδια χρηματοδοτούνται με τραπεζικό δανεισμό. Και όμως, πολλοί επέκριναν το ότι ελληνική τράπεζα κατάφερε και μπήκε στην κοινοπραξία που θα δανείσει τη Fraport. Είπαν μεμψιμοιρώντας ότι η τράπεζα που «ανακεφαλαιοποιήσαμε με τα λεφτά μας» δανείζει γερμανική επιχείρηση για να αγοράσει τα αεροδρόμιά «μας». Οι λέξεις «γερμανική», «επιχείρηση» και «αγοράζει» απευθύνονταν στα εξαρτημένα ανακλαστικά όσων λόγω κρίσης, αξιολόγησης και Μνημονίων ήταν προβλέψιμο ότι θα δυσανασχετούσαν με βάση το θυμικό.
Τη δυσαρέσκεια αυτή εκμεταλλεύθηκαν αρκετοί “καταγγέλλοντας” ότι «με τα λεφτά μας» πήρε δάνεια ξένη εταιρεία. Αγνοώντας προφανώς ότι τέτοια κοινοπρακτικά δάνεια είναι που “κυνηγούν” παραδοσιακά οι τράπεζες για εξασφαλισμένα έσοδα και κερδοφορία και θεωρώντας προφανώς προτιμότερη τη φάμπρικα εορτοδανείων, διακοποδανείων και άλλων υψηλής επισφάλειας δανείων. Ή αγνοώντας ότι για να προχωρήσει μεγάλη επένδυση δεν παραδίδει κάποιος ταμίας “βαλιτσάκι” με λεφτά, αλλά συνάπτεται δάνειο.
Κάτι που επίσης σχολιάσθηκε και αναπαρήχθη ήταν πως το δάνειο δίνεται με εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου, άρα με αποτυχημένο εγχείρημα θα επιβαρυνθούν οι φορολογούμενοι, παρότι ουδείς εξ αυτών έχει διαβάσει οτιδήποτε περί «εγγύησης Ελληνικού Δημοσίου» στη σύμβαση. Και προφανώς δεν τους πέρασε καν από το μυαλό ότι σε κοινοπρακτικό δάνειο με ξένες τράπεζες, ταμείο της Παγκόσμιας Τράπεζας, Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και Τράπεζα Εμπορίου και Ανάπτυξης Μαύρης Θάλασσας τα περί «εγγύησης Ελληνικού Δημοσίου» και «επιβάρυνσης φορολογουμένων» ακούγονται επιεικώς “επιστημονική φαντασία”.
Παραβλέφθηκε ακόμη από τους “αγωνιούντες”, που δηλώνουν και κατά του “ξεπουλήματος” (πόσο δε μάλλον στους αντιδημοφιλείς στην κοινή γνώμη Γερμανούς), πως ο τουρισμός αποτελεί βασικό στήριγμα της οικονομίας την περίοδο της κρίσης, όπως και ότι η εικόνα των υπό κρατικό έλεγχο περιφερειακών αεροδρομίων είναι “τριτοκοσμική”.
Άλλοι σχολίασαν το αν υπόκειται σε ΕΝΦΙΑ η εταιρεία, ξεχνώντας ότι μεγάλες εταιρείες “έντασης ακινήτων” είχαν απαλλαγεί από ΕΝΦΙΑ προ τριετίας (εταιρείες με μειωμένο τζίρο, κύκλο εργασιών κάτω του δεκαπλάσιου του φόρου του προηγούμενου φορολογικού έτους κ.λπ.).
Οι αντιρρησίες “ξεχνούν” ότι τέσσερα ελληνικά αεροδρόμια περιλαμβάνονται στα δέκα χειρότερα της Ευρώπης, ενώ σε παγκόσμιο επίπεδο τρία ελληνικά φιγουράρουν στη δεκάδα μαζί με αυτά της Νιγηρίας και του Νότιου Σουδάν. Παρότι επί 3,5 δεκαετίες η Ελλάδα απορρόφησε τεράστιους κοινοτικούς πόρους για υποδομές, σχεδόν το σύνολο των αεροδρομίων παραμένει υποβαθμισμένο (αυτό καταρρίπτει το επιχείρημα δεκαετιών ότι σκοπίμως υποβαθμίζονται κρατικές εταιρείες για να πουληθούν φθηνά, κάτι που, και να ισχύει ενίοτε, δεν αποτελεί κανόνα).
Οι χρήστες μάλιστα του sleepinginairports.net, ψηφίζοντας με βάση εμπειρίες τους στα αεροδρόμια (ανέσεις, παροχές, φαγητό, καθαριότητα, ασφάλεια κ.λπ.), ανέδειξαν στην 1η, 2η και 3η θέση των χειρότερων ευρωπαϊκών αεροδρομίων αυτά της Σαντορίνης (όπου ταξιδιώτες περιμένουν το καλοκαίρι για ώρες κάτω από τον καυτό ήλιο και στοιβάζονται σε μικρές αίθουσες χωρίς κλιματισμό), των Χανίων (ελάχιστα καθίσματα, μία μόνο επιλογή στον τομέα του φαγητού, αίθουσες χωρίς κλιματισμό και δαιδαλώδης έλεγχος ασφαλείας) και του Ηρακλείου (οι επισκέπτες του site πρόσθεσαν στα παραπάνω και τη θλιβερή κατάσταση στις τουαλέτες).
Ταυτόχρονα στα δέκα χειρότερα αεροδρόμια στον κόσμο περιλαμβάνονται αυτά των Σαντορίνης (5ο χειρότερο), Χανίων (6ο) και Ηρακλείου (7ο).
Επιχειρήματα που έκαναν τον γύρο του Διαδικτύου ήταν ακόμη ότι με γερμανικό νόμο απαγορεύεται η Lufthansa να ελέγχεται πλειοψηφικά από μη Γερμανούς, οπότε... “γιατί να επιτρέπεται ο αφελληνισμός;” ή αν έχει αναρτηθεί η αύξηση κεφαλαίου της εταιρείας στο ΓΕΜΗ (παρότι έχει ήδη παραδοθεί, σύμφωνα με δημοσιεύματα).
Οι ιδεολογικοί αντίπαλοι της εκχώρησης κρατικών μονάδων ισχυρίζονται ότι και το Δημόσιο θα μπορούσε να διαχειρίζεται κερδοφόρες επιχειρήσεις και κάποιοι μιλούν διαχρονικά για “αεριτζήδες” επενδυτές. Όπως έλεγαν για την COSCO: ρωτούσαν πώς ζημιογόνος επιχείρηση θα διαχειριστεί 2 προβλήτες, ώσπου η εταιρεία ανακοίνωσε κέρδη 31,4 εκατ. ευρώ, τζίρο 100 εκατ. ευρώ και επενδύσεις 250 εκατ. ευρώ πάνω από τα αρχικώς συμφωνηθέντα 350 εκατ. ευρώ.
Βέβαια και ο κρατικός ΟΛΠ θα μπορούσε να είναι κερδοφόρος, αλλά υπό “ιδανικές συνθήκες”, όχι “πραγματικές”, όταν λ.χ. προ διετίας ελεγκτές της Γενικής Επιθεώρησης Δημόσιας Διοίκησης εντόπισαν υπερτιμήσεις υπεργολαβιών στο λιμάνι που ζημίωσαν το κράτος με 7 εκατομμύρια ευρώ.
Πολλά ανάλογα επιχειρήματα ακούγονται επί χρόνια τώρα, πριν από υποψήφιες μεγάλες επενδύσεις ιδιωτών, κυρίως ξένων, και αυτό είθισται να αποκαλείται “αριστερή οπτική”. Αδιαφορώντας, πέρα επί του πρακτικού (ότι δεν είναι δυνατόν μόνο η Ελλάδα να είναι μονίμως στο στόχαστρο μιας διεθνούς συνωμοσίας που αποσκοπεί στην υποβάθμιση του περιβάλλοντος και την κλοπή του δημοσίου χρήματος) και επί ιδεολογικού και ειδικότερα για το ότι αριστερή οπτική είναι η μάχη για καλύτερους μισθούς και μεροκάματα, τόνωση της απασχόλησης, παραγωγή πλούτου με διεκδικήσεις για δικαιότερο καταμερισμό του και όχι πολίτες που η ανεργία και η κατάθλιψη τους καθηλώνουν στον "καναπέ".
Ένα δε τεράστιο σφάλμα στο οποίο πολλοί υποπίπτουν είναι ότι αναλύουν και κρίνουν κινήσεις για μια οικονομία που λειτουργεί υπό ομαλές συνθήκες. Αγνοούν ότι η Ελλάδα της πρωτοφανούς για ειρηνική περίοδο ύφεσης και των ζοφερών οικονομικών δεικτών, όπως λ.χ. η ανεργία, είναι μια οιονεί "κατεστραμμένη" χώρα.
Σε ανάλογα ιστορικά παραδείγματα, τόσο η μεταπολεμική Δυτική Γερμανία όσο και η Ιαπωνία πέτυχαν το "οικονομικό θαύμα" τους θέτοντας κατά προτεραιότητα τον σχεδιασμό του "corporate banking", του δανεισμού μεγάλων επιχειρήσεων, και όχι του "retail banking", που στη χώρα μας έφερε την υπερχρέωση των νοικοκυριών με τα διακοποδάνεια και τα εορτοδάνεια.
Ανάλογα παραδείγματα έχουμε και στο ("σοσιαλδημοκρατικό" για πολλούς) "New Deal", με το οποίο ο Ρούσβελτ παραχώρησε στις μεγάλες επιχειρήσεις, ως αντάλλαγμα της διατήρησης των υψηλών μισθών που θα τόνωναν τη ζήτηση, τη δυνατότητα δημιουργίας ακόμη και καρτέλ.
