Αντισυνταγματικό και ως εκ τούτου παράνομο είναι το τέλος που καλούνται να πληρώσουν όλοι οι καταναλωτές της ΔΕΗ για τη μείωση εκπομπών αερίων ρύπου (ΕΤΜΕΑΡ), όπως έκρινε το Β' Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας, τονίζοντας ότι πρόκειται στην πραγματικότητα για φόρο χωρίς ανταποδοτικό χαρακτήρα. Το θέμα παραπέμπεται για οριστική κρίση στην ολομέλεια του ανώτατου ακυρωτικού δικαστηρίου, η οποία, αν συμπέσει με αυτήν του τμήματος, τότε το ποσό που δύναται να απαιτηθεί ως επιστροφή στους καταναλωτές εκτιμάται σε 400-600 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο.
Πρόκειται για το τέλος το οποίο μέσα σε μόλις μία τριετία αυξήθηκε κατά 967%, καθώςτο 2011 το ΕΤΜΕΑΡ για τα νοικοκυριά ανερχόταν σε 1,95 ευρώ ανά μεγαβατώρα και σήμερα διαμορφώνεται σε 20,80 ευρώ. Σημειώνεται ότι μόνο πέρσι η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) και το ΥΠΕΚΑ προχώρησαν σε δύο ανατιμήσεις του τέλους για τους οικιακούς καταναλωτές, προκειμένου να μειωθεί η "μαύρη τρύπα" στον ειδικό λογαριασμό των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), ενώ μειώσεις είχαν αποφασιστεί μόνο στην υψηλή τάση (βιομηχανία).
Σύμφωνα με την απόφαση του Β' Τμήματος (πρόεδρος Φιλοκτήμονας Αρναούτογλου, εισηγητής Αριστόβουλος Βώρος), "το ανταποδοτικό τέλος διακρίνεται από τον φόρο κατά το ότι αποτελεί μεν και αυτό, όπως ο φόρος, αναγκαστική παροχή, καταβάλλεται όμως έναντι ειδικής αντιπαροχής, ήτοι έναντι ειδικώς παρεχόμενης δημόσιας υπηρεσίας". Στην προκειμένη περίπτωση, ωστόσο, το ΕΤΜΕΑΡ, όπως τονίζεται στην απόφαση, "δεν έχει τον χαρακτήρα ανταποδοτικού τέλους", αλλά "αποβλέπει στην οικονομική ενίσχυση του ειδικού λογαριασμού του νόμου 2773/1999" με τον οποίο ρυθμίζονται θέματα παραγωγής και συμπαραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.
Το Β' τμήμα επίσης σημειώνει ότι το ΕΤΜΕΑΡ δεν μπορεί να καθοριστεί με υπουργική απόφαση αλλά με νόμο, κρίνοντας αντισυνταγματική τη διάταξη του νόμου 4001/2011 με την οποία δίνεται στον υπουργό ΠΕΚΑ η αρμοδιότητα να ορίσει τη μεθοδολογία διαμόρφωσης του ύψους του επίμαχου τέλους και εξουσιοδοτεί τη ΡΑΕ να καθορίσει τον συντελεστή χρέωσης ανά κατηγορία καταναλωτών.
Υπενθυμίζεται ότι η επιβολή του ΕΤΜΕΑΡ προορίζεται για την αποζημίωση των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και το ύψος του καθορίζεται ανά εξάμηνο με αποφάσεις της ΡΑΕ.
Έτοιμο να αλλάξει νομοθετικό πλαίσιο το υπουργείο
Σε ισχύ παραμένει το σημερινό καθεστώς στην είσπραξη του πρώην τέλους ΑΠΕ (ΕΤΜΕΑΡ) μέχρι την οριστική απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ, έσπευσε να διευκρινίσει το ΥΠΕΚΑ, αναφορικά με τις αποφάσεις του Β' Τμήματος του Συμβουλίου περί αντισυνταγματικότητας του τέλους.
Πάντως σημειώνει ότι, αν χρειαστεί, βάσει των αποφάσεων της Ολομέλειας θα προβεί στην κατάλληλη νομοθετική ρύθμιση, προϊδεάζοντας για αλλαγή πλαισίου και όχι για παύση της επιβάρυνσης των καταναλωτών από το ΕΤΜΕΑΡ.
Αναφέρει δε ότι σχετικά με ζητήματα αναδρομικότητας που προκύπτουν, η προσφυγή και πιθανή ακύρωση αφορά μόνο σε συγκεκριμένη απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (323/9.7.2013) για τον εξαμηνιαίο προσδιορισμό του ΕΤΜΕΑΡ από τον Ιούλιο του 2013.
