Live τώρα    
20°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
19.4°C21.6°C
2 BF 69%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ασθενής ομίχλη
19 °C
15.6°C20.8°C
2 BF 70%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
17.7°C19.8°C
4 BF 68%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
25 °C
22.5°C24.8°C
2 BF 34%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
21 °C
20.9°C22.3°C
3 BF 46%
Financial Times / Το άνοιγμα της Ιαπωνίας στους μετανάστες
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Financial Times / Το άνοιγμα της Ιαπωνίας στους μετανάστες

Του Robin Harding

Ο Σίνζο Άμπε σχεδίασε ένα πρόγραμμα για δυο νέες κατηγορίες βίζας προκειμένου να εξευμενίσει τις ιαπωνικές εταιρείες που αντιμετωπίζουν έλλειψη εργατικού δυναμικού και θέλουν απεγνωσμένα να προσλάβουν ξένους υπαλλήλους. Αλλά το σχέδιο του πρωθυπουργού πυροδότησε μια συζήτηση που η Ιαπωνία προσπαθούσε να αποφύγει επί δεκαετίες: θα έπρεπε η χώρα που έχει τον μεγαλύτερο ρυθμό γήρανσης του πληθυσμού και είναι μια από τις περισσότερο ομοιογενείς στον κόσμο να αποδεχθεί την είσοδο μεταναστών για να σταθεροποιήσει τον πληθυσμό και την οικονομία της;

Στην καρδιά του προβλήματος υπάρχουν δυο στοιχεία του σχεδίου Άμπε που αποτελούν ταμπού στην Ιαπωνία. Πρώτον, θα ανοίξει ένας δρόμος -όσο μακρύς και δύσκολος αν είναι- για να γίνονται μόνιμοι κάτοικοι της χώρας οι ξένοι εργάτες. Δεύτερον, θα επιτραπεί σε ορισμένους από αυτούς να φέρνουν τις οικογένειές τους στη χώρα.

Υπερασπίζοντας τις θέσεις του στη Βουλή, ο κύριος Άμπε επέμεινε ότι δεν υιοθετεί μια «αποκαλούμενη μεταναστευτική πολιτική». Τόνισε ότι τα εμπόδια στην απόκτηση καθεστώτος μόνιμης εγκατάστασης είναι υψηλά και ότι δεν επιχειρεί να τα χαμηλώσει.

Ο αριθμός των ξένων εργαζόμενων στην Ιαπωνία έχει εκτοξευθεί τα τελευταία χρόνια -μόνο μέσα στο 2017 αυξήθηκε κατά 18% και έφτασε τα 1,28 εκατομμύρια- αλλά η πλειοψηφία τους είναι φοιτητές ή «εκπαιδευόμενοι» και έχουν βίζες που δεν τους επιτρέπουν να μείνουν για πολύ καιρό. Οι αλλαγές που παρουσίασε ο πρωθυπουργός Άμπε προβλέπουν την έκδοση βίζας εργασίας σε τομείς όπου υπάρχουν ελλείψεις εργατικής δύναμης, όπως ο τομέας των κατασκευών, με πιθανότητα μόνιμης εγκατάστασης για εκείνους που θα περνούν από δύσκολες εξετάσεις στην ιαπωνική γλώσσα.

«Μέχρι σήμερα αποδεχόμασταν μόνο εργατική δύναμη υψηλής εξειδίκευσης. Τώρα το αλλάζουμε αυτό ώστε να δημιουργήσουμε ένα νέο καθεστώς εγκατάστασης για ανειδίκευτους εργάτες», είπε ο υπουργός Δικαιοσύνης Τακάσι Γιαμασίτα.

Το σχέδιο προκαλεί αντιδράσεις σε όλο το πολιτικό φάσμα, υπήρξε όμως και ένα κόμμα της αντιπολίτευσης που υιοθέτησε τη μετανάστευση, για πρώτη φορά στην ιστορία της Ιαπωνίας. Ο Γιουιτσίρο Ταμάκι, ηγέτης του μικρού κεντρώου Δημοκρατικού Κόμματος για τον Λαό, δήλωσε ότι το κόμμα του υποστηρίζει «μια μεταναστευτική πολιτική ευρωπαϊκού ή αμερικανικού τύπου».

Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, το 54% υποστηρίζει το σχέδιο Άμπε, ενώ το 34% διαφωνεί. Οι νέοι είναι ιδιαίτερα θετικοί, γεγονός που φανερώνει μια αργή αλλαγή στάσης, καθώς με την αύξηση του τουρισμού και των εργατών που φιλοξενούνται στη χώρα οι ξένοι αποτελούν όλο και περισσότερο μια συνηθισμένη εικόνα σε όλη την Ιαπωνία.

Ο πρωθυπουργός Άμπε θέλει να προσελκύσει εργαζόμενους όπως τον 25χρονο Νγκο Βαν Τουνγκ, απόφοιτο σχολής δομικών έργων από το Βιετνάμ. Ο Τουνγκ εξασφάλισε πενταετή βίζα αφού έδωσε συνέντευξη σε εργολάβο, αναγνωρισμένο από τις ιαπωνικές αρχές, ο οποίος ταξίδεψε στο Βιετνάμ, στο πλαίσιο του προγράμματος για αναζήτηση εξειδικευμένων εργατών. Έχει μόνιμο συμβόλαιο και πληρώνεται το ίδιο με έναν γηγενή απόφοιτο, και τώρα επιβλέπει ένα εργοτάξιο στο Τόκιο. Ο κύρος Τουνγκ θεωρεί καλή τη ζωή στην Ιαπωνία, παίζει ποδόσφαιρο τα Σαββατοκύριακα και μπορεί να ταξιδεύει σε όλη τη χώρα αναζητώντας δουλειά. «Το περιβάλλον και οι συγκοινωνίες στο Βιετνάμ βρίσκονται ακόμα σε βασικό επίπεδο και έτσι εντυπωσιάστηκα όταν είδα την Ιαπωνία», είπε. Τα μεγάλα ωράρια του προκάλεσαν σοκ. «Ο κόσμος εδώ είναι αφοσιωμένος και εργάζεται πολύ σκληρά» πρόσθεσε με ένα μίγμα θαυμασμού και εγκαρτέρησης.

Ο Νγκο Βαν Τουνγκ παντρεύτηκε στο Βιετνάμ αυτό το καλοκαίρι και ελπίζει πως θα καταφέρει να φέρει τη γυναίκα του στην Ιαπωνία, με τη βοήθεια των αλλαγών που προωθεί η κυβέρνηση Άμπε. Δεν γνωρίζει τι θα κάνει στο μέλλον -ίσως η εταιρεία του ανοίξει γραφεία στο Βιετνάμ, ίσως παραμείνει στην Ιαπωνία για μια δεκαετία, ίσως παραμείνει περισσότερο- αλλά δεν θέλει να γίνει Ιάπωνας πολίτης.

Μια άλλη ομάδα που συμβάλλει σημαντικά στην αύξηση του ξένου πληθυσμού είναι οι φοιτητές, οι οποίοι μπορούν να εργάζονται νόμιμα μέχρι 28 ώρες την εβδομάδα. Η Κριζιαλίν Τζουντράνα, απόφοιτος κολεγίου από τις Φιλιππίνες, έχει μια περίεργη υποτροφία από μια εταιρεία διανομής Τύπου. Εκτός από τον μισθό της, η εταιρεία πληρώνει για τη διαμονή της και τα δίδακτρά της σε σχολείο εκμάθησης των ιαπωνικών. Σε αντάλλαγμα, εκείνη μοιράζει εφημερίδες από τα μεσάνυχτα μέχρι τις 4 το πρωί.

Η υποτροφία είναι διετής, αλλά η δεσποινίς Τζουντράνα χαίρεται τη ζωή της στην Ιαπωνία και σκέφτεται να παραμείνει. «Αν υπάρξει ευκαιρία, θέλω να την αρπάξω, να μελετήσω σκληρά και να δουλέψω σκληρά», είπε.

Οι κοινότητες των ξένων που παρουσιάζουν την πιο ραγδαία πληθυσμιακή αύξηση είναι των Βιετναμέζων και των Νεπαλέζων. Ο Μπαχαντούρ, ένας 34χρονος μάγειρας από ένα χωριό κοντά στο Κατμαντού, ανήκει στην κατηγορία των ανθρώπων που θα έρχονταν ευκολότερα στην Ιαπωνία με τις μεταρρυθμίσεις του Άμπε. Προς το παρόν διαθέτει βίζα εξειδικευμένου εργάτη, επειδή έχει περισσότερα από δέκα χρόνια εμπειρίας σε συγκεκριμένη εθνική κουζίνα. Ο Μπαχαντούρ είναι παντρεμένος και έχει δυο παιδιά στην εφηβική ηλικία που ζουν στο Νεπάλ. Θα στοίχιζε πάρα πολύ ακριβά να τα φέρει στην Ιαπωνία, ακόμα και αν μπορούσε να τους βγάλει βίζα. Σχεδιάζει να επιστρέψει στην πατρίδα του όταν τελειώσει η δική του βίζα. «Τα γιαπωνέζικα είναι πολύ δύσκολη γλώσσα», λέει, «αλλά μου αρέσει εδώ ακόμα και με όλους αυτούς τους κανόνες και τους κανονισμούς».

Ακόμα και αν εγκριθούν τα σχέδια του πρωθυπουργού Άμπε από τη Βουλή την προσεχή άνοιξη, η Ιαπωνία είναι αποφασισμένη να μάθει από αυτά που θεωρεί λάθη της Ευρώπης και των ΗΠΑ, διασφαλίζοντας ότι εκείνοι που θα εγκατασταθούν μόνιμα θα είναι παραγωγικοί εργαζόμενοι και θα μιλούν καλά την ιαπωνική γλώσσα. Αλλά η συζήτηση που ξεκίνησε με τη νομοθετική πρωτοβουλία του Άμπε, καθώς και η αλλαγή στην κοινωνική συμπεριφορά που αποκαλύφθηκε, δείχνει ότι μια χώρα που ήταν κλειστή επί μακρόν ίσως είναι τελικά διατεθειμένη να ανοίξει στους ξένους.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL