Ο μύθος λέει πως ήταν η μέρα που οι έμποροι άρχιζαν να γράφουν στα κατάστιχά τους με μαύρο μελάνι υποδηλώνοντας πως οι εισπράξεις του καταστήματος ήταν θετικές. Μέχρι εκείνη την ημέρα, δηλαδή στο σύνολο σχεδόν του χρόνου, τα τεφτέρια ήταν γεμάτα από νούμερα με κόκκινο μελάνι που υποδήλωνε τη χασούρα...
Έτσι έμεινε στην καθομιλουμένη ως η "Μαύρη Παρασκευή", η μέρα δηλαδή που άρχιζαν τα κέρδη - κι όχι επειδή τα καταστήματα ανοίγουν τα μεσάνυχτα προσφέροντας μεγάλες ευκαιρίες για να ξεπουλήσουν. Πριν από μερικά χρόνια κυκλοφόρησε και μια άλλη φήμη, ότι ο όρος συνδέεται με το σκλαβοπάζαρο που στηνόταν στον αμερικανικό Νότο, πριν τον Εμφύλιο, την επομένη της Ημέρας των Ευχαριστιών.
Όπως και να έχει, έχει καθιερωθεί πλέον στον Δυτικό κόσμο ως η μεγάλη "γιορτή" του καταναλωτισμού ή, κατ' άλλους, της καταναλωτικής υστερίας. Μάλιστα, στην Καλιφόρνια και σε μερικές άλλες αμερικανικές πολιτείες, η Παρασκευή μετά την αργία της Ημέρας των Ευχαριστιών είναι επίσης αργία για τους δημόσιους υπαλλήλους αλλά και για τα σχολεία, αυξάνοντας κατ' αυτόν τον τρόπο τον δυνητικό αριθμό αγοραστών.
Όμως, η "παράδοση" της "Μαύρης Παρασκευής" και της "προέκτασής" της -της Cyber Monday- καθιερώνεται δυναμικά και στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια. Στη Γερμανία, όπου η Black Friday έχει γίνει ιδιαίτερα δημοφιλής, οι έμποροι αναμένουν εφέτος πωλήσεις αξίας 1,7 δισεκατομμυρίου ευρώ, στα ίδια περίπου επίπεδα με πέρυσι. "Αυτές οι δύο ημέρες είναι ήδη πολύ σημαντικές για το εμπόριο, χρειάζονται τέτοιες περιστάσεις προκειμένου ο κόσμος να ψωνίζει περισσότερο", λέει ο Μάρτιν Φάσναχτ, καθηγητής στη Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων WHU Otto Beisheim.
Σύμφωνα μάλιστα με τα στοιχεία του e-Bay και του ινστιτούτου ECC, παρατηρείται αλλαγή στις αγοραστικές συνήθειες των Γερμανών, με τον κύριο όγκο των αγορών μέσω Διαδικτύου να έχει μετακινηθεί από το παραδοσιακό πρώτο 15νθήμερο του Δεκεμβρίου στο δεύτερο 15νθήμερο του Νοεμβρίου.
"Θέλουμε να ακουστούμε"
Φυσικά, ένα μεγάλο μέρος της καταναλωτικής φρενίτιδας της "Μαύρης Παρασκευής" διοχετεύεται στις ηλεκτρονικές αγορές, υποβάλλοντας τους εργαζόμενους του κλάδου σε δυσβάστακτο, πολλές φορές, φόρτο εργασίας.
Έτσι, με την ευκαιρία της Black Friday, οι εργαζόμενοι της Amazon σε Ιταλία και Γερμανία κατεβαίνουν σήμερα σε απεργία καταγγέλλοντας τις συνθήκες εργασίας τους και ζητώντας χορήγηση επιδόματος από την εταιρεία. Για τους περισσότερους από 500 εργαζόμενους στο κέντρο διανομής της Amazon στην Πιατσέντζα της βόρειας Ιταλίας, είναι η πρώτη φορά που κατεβαίνουν σε απεργία. Οι διαπραγματεύσεις των ιταλικών συνδικάτων με την εργοδοσία για τη χορήγηση του επιδόματος κατέρρευσαν και οι εργαζόμενοι αποφάσισαν εκτός από την απεργία να μην κάνουν υπερωρίες ώς την 31η Δεκεμβρίου, καθ' όλη την περίοδο των χριστουγεννιάτικων αγορών. Η Amazon της Ιταλίας σε χθεσινή ανακοίνωσή της διαβεβαίωσε ότι έχει εστιάσει την προσπάθειά της στο να περιοριστούν οι καθυστερήσεις στις παραδόσεις προϊόντων.
"Είναι η καλύτερη ημέρα για να ακουστούμε και να ασκήσουμε πιέσεις στον εργοδότη μας, που μας αγνοεί εδώ και χρόνια, ενώ τα προβλήματα των υπαλλήλων, κυρίως τα προβλήματα υγείας, επανέρχονται διαρκώς στη Γερμανία αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο", υπογράμμισε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Τόμας Φος, εκπρόσωπος του Verdi, του μεγαλύτερου γερμανικού συνδικάτου στον τομέα των υπηρεσιών.
Στη Γερμανία, η απεργία αφορά έξι εγκαταστάσεις της Amazon, στο Μπαντ Χέρσφελντ, τη Λειψία, το Ράινμπεργκ, τη Βέρνε, το Κρόιζερ και το Κόμπλεντς. Ο εκπρόσωπος του Verdi εξήγησε ότι "δυστυχώς δεν θα παραλύσει τελείως" η διαχείριση των παραγγελιών. Το συνδικάτο διεκδικεί τη σύναψη συλλογικής σύμβασης εργασίας που θα επικεντρώνεται στην υγεία των εργαζομένων. Στην ανακοίνωσή του τονίζει ότι "η Amazon παίζει με την υγεία των υπαλλήλων της" καθώς τους πιέζει "να κάνουν περισσότερα σε ελάχιστο χρόνο", ενώ "οι αξιολογήσεις της απόδοσής τους και η παρακολούθηση είναι συνεχείς".
ΝΙΚΟΣ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ
