Αλλάζει άρδην το πολιτικό σκηνικό στο ιρακινό Κουρδιστάν και ως αποτέλεσμα η ισορροπία των πολλών “συνιστωσών” της υπερεθνικής κουρδικής ηγεσίας μετά τη χθεσινή αιφνιδιαστική παραίτηση από την προεδρία του Μασούντ Μπαρζανί, της πολιτικής και στρατιωτικής προσωπικότητας που μαζί με τον πρόσφατα αποβιώσαντα Τζαλάλ Ταλαμπανί αποτελούν την ιστορική, αν και συχνά αλληλοσυγκρουόμενη, ηγεσία των Κούρδων του Ιράκ.
Η παραίτηση σχετίζεται φυσικά με τις δραματικές εξελίξεις που ακολούθησαν το ιστορικό δημοψήφισμα της 25ης Σεπτεμβρίου υπέρ της ανεξαρτησίας του ιρακινού Κουρδιστάν, το οποίο σηματοδότησε την επιστροφή της Βαγδάτης στην επιθετική πολιτική κατά του κουρδικού λαού, αλλά και σε έναν απροκάλυπτο, ασφυκτικό κλοιό πολιτικών και στρατιωτικών πιέσεων από την Άγκυρα.
Με επιστολή του προς το κοινοβούλιο του Ερμπίλ που συνεδρίασε κεκλεισμένων των θυρών, ο 71 ετών Μασούντ Μπαρζανί ανακοίνωσε ότι παραιτείται από την προεδρία αλλά θα συνεχίσει να υπηρετεί το κουρδικό έθνος ως στρατιώτης των πεσμεργκά. Σε ανύποπτο χρόνο, λίγο μετά το δημοψήφισμα, ο Κούρδος ηγέτης είχε αφήσει αιχμές για το μέτωπο της κουρδικής αντιπολίτευσης κάνοντας λόγο για δυνάμεις στο εσωτερικό του Κουρδιστάν που δεν ήθελαν την ανεξαρτησία. Στην επιστολή παραίτησης, ο Μπαρζανί απορρίπτει την παράταση της θητείας του στην προεδρία, η οποία τυπικά λήγει σήμερα, τονίζοντας πως θα παραμείνει ένας πεσμεργκά "αφοσιωμένος στην υπεράσπιση και την ενδυνάμωση του Κουρδιστάν".
“Αρνούμαι να συνεχίσω στη θέση του προέδρου της Περιφέρειας μετά την 1η Νοεμβρίου 2017", ανέφερε ο Κούρδος ηγέτης συμβουλεύοντας το κοινοβούλιο να επιλύσει το θέμα της προσωρινής άσκησης των καθηκόντων και των εξουσιών του προέδρου ώστε να διασφαλιστεί ότι δεν θα υπάρξει “νομικό κενό”.
Μετά την ανάγνωση της επιστολής, το κοινοβούλιο αποφάσισε να αναθέσει προσωρινά τις προεδρικές εξουσίες σε άλλα θεσμικά πρόσωπα μέχρι τη διεξαγωγή προεδρικών εκλογών, η ημερομηνία των οποίων ωστόσο δεν έχει οριστεί ακόμη. Η αντιπολίτευση, και κυρίως το κόμμα “Γκοράν” που τάσσεται υπέρ του σχηματισμού κυβέρνησης “εθνικής σωτηρίας” εξέφρασε την αντίθεσή της στο μοίρασμα των προεδρικών εξουσιών που πρότειναν τα μεγαλύτερα κόμματα, το Δημοκρατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (KDP) του Μπαρζανί και το αντιπολιτευόμενο Πατριωτική Ένωση του Κουρδιστάν (PUK).
Οι ΗΠΑ "χαιρετίζουν" και βιάζονται
Οι Ηνωμένες Πολιτείες χαιρέτισαν την απόφαση του Μασούντ Μπαρζανί να παραιτηθεί, ζητώντας παράλληλα από την κουρδική ηγεσία επιτάχυνση των διαδικασιών για την αντικατάστασή του. "Καλούμε την ιρακινή κυβέρνηση και την περιφερειακή κυβέρνηση του Κουρδιστάν, υπό την νέα της ηγεσία, να εργαστούν κατεπειγόντως για την επίλυση των προβλημάτων που είναι σε εκκρεμότητα, στο πλαίσιο του ιρακινού Συντάγματος", τόνισε σε ανακοίνωσή του το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Ο ανώτερος σύμβουλος του Μπαρζανί, Εμίν Χαουραμί, δήλωσε στο Associated Press ότι ο πρόεδρος θα παραμείνει ενεργός στην πολιτική σκηνή και θα συνεχίσει να ηγείται του Ανώτατου Πολιτικού Συμβουλίου, του οργάνου που συστάθηκε πρόσφατα με σκοπό να αναλάβει καθοδηγητικό ρόλο στη φάση μετά το δημοψήφισμα. Ο Χαουραμί πρόσθεσε πως ο Κούρδος ηγέτης “δεν αποχωρεί” και ότι ενδέχεται να παραμείνει στη θέση του αν αυτό του ζητηθεί μέχρι να πραγματοποιηθούν οι προεδρικές εκλογές.
Υπενθυμίζεται ότι η θητεία του Μπαρζανί, του πρώτου εκλεγμένου προέδρου του ιρακινού Κουρδιστάν, είχε λήξει το 2013 και παρατάθηκε κατά δύο χρόνια από το κοινοβούλιο. Παρέμεινε μέχρι σήμερα στην προεδρία χωρίς να έχει ληφθεί επίσημη απόφαση εξαιτίας του χάους στο οποίο βυθίστηκε το Ιράκ μετά την προέλαση του Ισλαμικού Κράτους το 2014.
Αλλαγή σκηνικού
Πρόσφατα, το κουρδικό κοινοβούλιο είχε παγώσει τα προνόμιά του, δείχνοντάς του προφανώς τον δρόμο της εξόδου. Αμέσως μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων του δημοψηφίσματος, η κεντρική κυβέρνηση του Ιράκ έστειλε στρατεύματα για να ανακαταλάβουν όλες τις περιοχές που βρίσκονται εκτός της αυτόνομης περιοχής, τον έλεγχο των οποίων είχαν πάρει οι Κούρδοι μαχητές μετά το 2003 και το 2014. Σε διάστημα μερικών ημερών, σχεδόν το σύνολο των εδαφών αυτών πέρασαν και πάλι στον έλεγχο της Βαγδάτης.
Ακόμη χειρότερα, η ιρακινή κυβέρνηση έθεσε υπό τον έλεγχό της τις πετρελαιοπηγές του Κιρκούκ που αποτελούν τη βασική πηγή εσόδων του ιρακινού Κουρδιστάν, επιφέροντας σφοδρό πλήγμα στην οικονομική βιωσιμότητα του κουρδικού ονείρου για δημιουργία ανεξάρτητου κράτους.
Παράλληλα, στις διαπραγματεύσεις που ακολούθησαν τις μάχες, οι Κούρδοι δέχθηκαν να παραδώσουν στις ιρακινές δυνάμεις το στρατηγικής σημασίας μεθοριακό πέρασμα Φις - Χαμπούρ που βρίσκεται στα σύνορα με την Τουρκία και τη Συρία και από το οποίο περνά ο αγωγός που μεταφέρει το κουρδικό πετρέλαιο προς τον τουρκικό τερματικό σταθμό Τσεϊχάν. Το πέρασμα αυτό βρίσκεται στα όρια του ιρακινού Κουρδιστάν.
Ο Μπαρζανί χρησιμοποίησε σκληρή γλώσσα και μίλησε για “εσχάτη προδοσία” αναφερόμενος στην κατάληψη σχεδόν όλων των διαφιλονικούμενων εδαφών από τη Βαγδάτη, φωτογραφίζοντας μ' αυτή την δήλωσή του τους επικεφαλής του αντιπολιτευόμενου PUK, οι μαχητές του οποίου αποσύρθηκαν στις 16 Οκτωβρίου χωρίς να προβάλουν καμία αντίσταση στο Κιρκούκ.
Σύμφωνα με διπλωμάτες, κατά τις συχνές επισκέψεις του στο Ερμπίλ πριν το δημοψήφισμα, ο Κασέμ Σουλεϊμανί, επικεφαλής των επιχειρήσεων στο εξωτερικών των Ιρανών Φρουρών της Επανάστασης, είχε προειδοποιήσει τον Μπαρζανί ότι θα αναγκαστεί να αποχωρήσει από την προεδρία αν επιμείνει στο σχέδιό του να οργανώσει δημοψήφισμα. Κατά τους αναλυτές, ο Κούρδος ηγέτης μάλλον είχε υποτιμήσει την αναβάθμιση του αξιόμαχου των ιρακινών ενόπλων δυνάμεων μετά τις αλλεπάλληλες στρατιωτικές επιτυχίες τους στο μέτωπο κατά των τζιχαντιστών.
