Live τώρα    
23°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
23 °C
22.0°C25.2°C
3 BF 51%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
23 °C
20.8°C25.4°C
2 BF 41%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
19.9°C21.6°C
4 BF 55%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
21 °C
20.4°C20.8°C
2 BF 68%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
23.9°C24.0°C
0 BF 33%
Σρέτσκο Χόρβατ: Το "μεταναστευτικό" είναι ιδεολογικό ζήτημα
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Σρέτσκο Χόρβατ: Το "μεταναστευτικό" είναι ιδεολογικό ζήτημα

Copyright Tjasa Zajcal/Mladina

Ως πρόσφυγας ο ίδιος, προσεγγίζει το θέμα της μετανάστευσης από πιο "προσωπική" σκοπιά. Ο διανοούμενος, συντονιστής του Subversive Festival στην Κροατία και "μαθητής" του Σλάβοϊ Ζίζεκ, μίλησε στην "Αυγή" για το μεταναστευτικό, για το "Φρούριο Ευρώπη" και βεβαίως για τη συμβολή των μεταναστών και της πολυπολιτισμικότητας σε αυτό που ονομάζουμε Ευρώπη σήμερα.

Με νωπό ακόμη το χώμα που σκεπάζει τους περισσότερους από 300 νεκρούς της Λαμπεντούζα και το πιο πρόσφατο ναυάγιο στην περιοχή της Παλαίρου απέναντι από τη Λευκάδα, που στοίχισε τη ζωή σε δώδεκα μετανάστες, ανάμεσα στους οποίους τέσσερα παιδάκια, το "μεταναστευτικό" δεν μπορεί να μπαίνει κάτω από το χαλί και η ενίσχυση της Frontex και των ελέγχων στα σύνορα των ακτών των χωρών απ' όπου ξεκινούν οι μετανάστες δεν είναι η λύση.

Στο τελευταίο βιβλίο, που συνέγραψε μαζί με τον Ζίζεκ, επιχειρούν να απαντήσουν "Τι θέλει η Ευρώπη;" (What does Europe want?, Verso Books)

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΓΙΑΜΑΛΗ

* Πώς προσεγγίζεις το ζήτημα της μετανάστευσης: ως πρώην Γιουγκοσλάβος, που λόγω πολέμου έγινες πρόσφυγας και πήρες πολιτικό άσυλο, ή ως Ευρωπαίος πολίτης, που βλέπεις με τρόμο τη μετακίνηση πληθυσμών προς την Ευρώπη;

Υπήρχε ακόμη η Γιουγκοσλαβία όταν η οικογένειά μου πήρε πολιτικό άσυλο από τη Γερμανία και χάρη σε αυτό είμαι τώρα σε θέση να απαντώ στις ερωτήσεις σου. Ποιος ξέρει πού θα ήμουν αν δεν είχαμε πάρει άσυλο; Από την άλλη, μετά τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, στη διάρκεια του αιματηρού πολέμου της δεκαετίας του '90, πολλοί πρόσφυγες από την Κροατία, τη Βοσνία ή το Κόσοβο σώθηκαν μονάχα επειδή οι ευρωπαϊκές χώρες τούς χορήγησαν άσυλο.

Σήμερα έχουμε μπροστά μας νέους πολέμους, ή παντελώς κατεστραμμένα κράτη, από τη Λιβύη και τη Συρία μέχρι το Αφγανιστάν και το Πακιστάν. Και είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση, που, με τις "ανθρωπιστικές" -όπως έχουν βαφτιστεί- επεμβάσεις της, προκάλεσε κάποιους από αυτούς τους πολέμους. Και τώρα, όταν οι πρόσφυγες περνούν τη Μεσόγειο θάλασσα για να αποφύγουν τον βέβαιο θάνατο, είναι η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση που κλείνει τα σύνορα και τους απαγορεύει την είσοδο.

Μετά τον πόλεμο που ξέσπασε στη Λιβύη, ο Γάλλος πρωθυπουργός Φρανσουά Φιγιόν ανακοίνωσε πως η Γαλλία έστειλε δύο αεροπλάνα με ανθρωπιστική και ιατρική βοήθεια. Με μια πρώτη ανάγνωση είναι μια υπέροχη χειρονομία αλληλεγγύης, αλλά ξέρετε ποια ήταν η επεξήγηση που έδωσε ο Φιγιόν; Είπε πως αυτό ήταν ένα από τα μέτρα που λαμβάνονται για να σταματήσουν τα κύματα μεταναστών που απειλούν τις χώρες της Μεσογείου.

Το αποτέλεσμα της σύγκρουσης στη Λιβύη ήταν η αναζήτηση ασύλου από σχεδόν ένα εκατομμύριο ανθρώπους. Και ξέρετε ποια ήταν η αντίδραση της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέναντι στην πρόσφατη τραγωδία στη Λαμπεντούζα, όπου πνίγηκαν περισσότεροι από 300 άνθρωποι στη θάλασσα; Να στείλουν μη επανδρωμένα αεροσκάφη για να διασφαλίσουν ότι δεν θα επιβιώσει κανένας μετανάστης.

* Η όλη αφήγηση με άξονα το "φρούριο Ευρώπη" (Fortress Europe) είναι γεωγραφικά προσδιορισμένη ή πρόκειται για άποψη που επικρατεί στους Ευρωπαίους, που δεν "συμπαθούν" ιδιαιτέρως τους μετανάστες;

Πρόκειται για κατ' εξοχήν ιδεολογική έννοια. Ας δούμε πάλι το παράδειγμα της Γιουγκοσλαβίας. Πριν από τη διάλυση της χώρας, Βόσνιοι, Σέρβοι, Κροάτες κ.ά. είχαν τα ίδια διαβατήρια και την ίδια υπηκοότητα και μπορούσαν να ταξιδέψουν ή να εργαστούν ελεύθερα σε όλη την επικράτεια. Μετά τη διάλυση, έχουμε δύο χώρες: τη Σλοβενία και την Κροατία, οι οποίες είναι κομμάτι του «φρουρίου Ευρώπη», και όλοι οι υπόλοιποι (π.χ. οι Βόσνιοι) είναι μη Ευρωπαίοι πολίτες, που είναι συχνά "εργαζόμενοι - φαντάσματα", χωρίς κανένα δικαίωμα σε χώρες που παλιά ήταν ένα.

Με την είσοδο στην Ε.Ε., αυτό είναι ακόμη πιο εμφανές. Η Κροατία είναι, στην πραγματικότητα, το κράτος με τα μεγαλύτερα σε μήκος χερσαία σύνορα με χώρες που δεν είναι μέλη της Ε.Ε. Το σύνορο της Κροατίας είναι κατά τι μεγαλύτερο από αυτό της Φινλανδίας με τη Ρωσία (1.340 χλμ.) και από αυτό της Ελλάδας με την Τουρκία (1.248 χλμ). Μεγάλο μέρος αυτού του συνόρου έχει στην άλλη άκρη του ακριβώς αυτές τις χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας: τη Βοσνία Ερζεγοβίνη, τη Σερβία και το Μαυροβούνιο. Άρα υπάρχουν και ευχάριστα νέα για την Ελλάδα! Πολλοί μετανάστες θα περνούν στην Κροατία σύντομα.

* Υπάρχουν διαχωριστικές γραμμές εντός του "φρουρίου"; Για παράδειγμα, μπορεί οι Ευρωπαίοι να μην επιθυμούν την είσοδο Σομαλών μεταναστών στην Ευρώπη, αλλά ούτε οι Βρετανοί σε γενικές γραμμές θέλουν Πολωνούς ή Ρουμάνους μετανάστες και βέβαια ούτε ο Βορράς καλοβλέπει την είσοδο πολιτών από τις χτυπημένες από τις κρίση PΙIGS για να εργαστούν.

Έχεις δίκιο. Βεβαίως και υπάρχουν διαχωριστικές γραμμές. Το καλύτερο παράδειγμα είναι ο τρόπος που αντιμετωπίζουν οι Βρετανοί τους Ρουμάνους. Καθώς από του χρόνου, το 2014, αίρεται η απαγόρευση που έχει επιβάλει η Βρετανία σε πολίτες της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας να αναζητούν εκεί εργασία και η βρετανική κυβέρνηση έχει ξεκινήσει μια "αρνητική" καμπάνια σε μια προσπάθεια να αποφευχθούν οι μεταναστευτικές ροές. Αλλά οι Ρουμάνοι απάντησαν με μια εξαιρετική καμπάνια, με συνθήματα όπως: "Οι μισές γυναίκες μας μοιάζουν στην Κέιτ. Και οι άλλες μισές στην αδερφή της (σ.σ.: Κέιτ Μίντλετον, σύζυγος του πρίγκηπα Γουίλιαμ. Η αδερφή της είναι η Πίπα Μίντλετον, γνωστή για την εμφάνιση και για τον τρυφηλό τρόπο ζωής της).

Άλλο ένα σλόγκαν είναι: "Η βαρελίσια μπίρα μας είναι πιο φτηνή από το εμφιαλωμένο νερό σας". Και ξέρεις, αν και πρόκειται για χιούμορ και αστειάκια, κατάφεραν να δημιουργήσουν θετική εικόνα για τους εαυτούς τους στο βρετανικό κοινό. Ακόμη και τώρα ζούμε σε έναν κόσμο γεμάτο προκατάληψη. Αλλά, από την άλλη, ακριβώς αυτή η διαφορετικότητα και η πολυπολιτισμικότητα ήταν από τις μεγαλύτερες κατακτήσεις της Ευρώπης όπως την ξέραμε. Κλείνοντας τα σύνορά της, η Ευρώπη, επί της ουσίας, για να χρησιμοποιήσω και τον όρο του Ντιπές Τσακραμπάρτι, "επαρχιοποιείται".

* Κατά πόσον η κινητικότητα των πληθυσμών είναι προϋπόθεση / όρος για τη διατήρηση των ευρωπαϊκών κοινωνιών όπως τις ξέρουμε; Mπορούν οι ευρωπαϊκές κοινωνίες να "αλλάξουν" εξαιτίας των μεταναστευτικών εισροών; Και αν ναι, θα είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο; Η Ευρώπη δεν είναι αυτό που ξέρουμε σήμερα, επειδή ακριβώς υπήρχε αυτή η κινητικότητα;

H Eυρώπη πάντα διαμορφωνόταν από την κινητικότητα. Το 2009 η κυβέρνηση Μπερλουσκόνι αποφάσισε να στηρίξει καμπάνια κατά του "μη ιταλικού" φαγητού στην Ιταλία, με στόχο να πείσει τους Ιταλούς να επιλέγουν την εθνική ή την τοπική τους κουζίνα. Η καμπάνια ξεκίνησε στη Λούκα, όπου η τοπική κυβέρνηση το παρατράβηξε απαγορεύοντας και το άνοιγμα καταστημάτων που πωλούν "ξένο" φαγητό. Ακολούθησε και το Μιλάνο, με σχετική νομοθεσία.

Βέβαια, αυτός ο "γαστρονομικός ρατσισμός" παραγνωρίζει το γεγονός ότι ο όρος "αυθεντική ιταλική κουζίνα" είναι εξαιρετικά προβληματικός. Η ιταλική κουζίνα, στην πλειονότητά της, όπως εξηγείται και από τον πασίγνωστο έγκριτο σεφ Βιτόριο Καστελάνι, είναι "εισαγόμενη". Δεν θα υπήρχε η πασίγνωστη ιταλική σάλτσα τομάτας αν δεν είχε προηγηθεί η ευρωπαϊκή αποικιοκρατία στο Περού τον 18ο αιώνα και ακόμη και το σπαγγέτι πιστεύεται πως μας έχει έρθει από την Κίνα, στη διάρκεια των ταξιδιών του Μάρκο Πόλο.

Άρα, λοιπόν, χωρίς την επιρροή των διαφορετικών πολιτισμών, η Ευρώπη στα σίγουρα δεν θα ήταν όπως την ξέρουμε σήμερα. Και για να απαντήσω στην ερώτησή σου: όχι μόνο οι ευρωπαϊκές κοινωνίες "αλλάζουν" λόγω των μεταναστευτικών εισροών μη ευρωπαϊκών πληθυσμών, αλλά είναι ακριβώς εκείνες οι κοινωνίες που διαμόρφωσαν την Ευρώπη όπως την ξέρουμε.

Αυτή η ήπειρος πεθαίνει και χωρίς νέα συστατικά σύντομα θα ανήκει στην Ιστορία. Τα μέτρα λιτότητας, το δόγμα του σοκ, οι παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν είναι "Ευρώπη". Και κάθε φορά που μια βάρκα γεμάτη μετανάστες βυθίζεται κοντά στις ακτές μας, μπαίνει ένα ακόμη καρφί στο φέρετρο της Ευρώπης.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL