Ακόμα και στο πεδίο της πολιτικής, συμπεριλαμβανομένης της διάταξης του κομματικού χάρτη, τα πράγματα ήταν λίγο - πολύ δεδομένα. Το σουηδικό δικομματικό σύστημα εξασφάλιζε διαχρονικά σταθερότητα και ευρύτερες συναινέσεις κι ως εκ τούτου αποτελούσε οργανικό σπόνδυλο του πρωτοπόρου "σουηδικού μοντέλου", της πιο πετυχημένης -ίσως- σοσιαλδημοκρατικού προσανατολισμού συγκρότησης και οργάνωσης μιας δυτικής καπιταλιστικής κοινωνίας.
Αλλά φαίνεται πως για όλα υπάρχει ένα τέλος. Οι εκλογές της Κυριακής και το αποτέλεσμα που έβγαλαν οι κάλπες σηματοδότησαν «το τέλος της πολιτικής των κομματικών συνασπισμών». Το σχόλιο δεν ανήκει σε δημοσιογράφο ή πολιτικό αναλυτή αλλά στον ίδιο τον -απερχόμενο- πρωθυπουργό της Σουηδίας Στέφεν Λόφβεν. Πρόκειται προφανώς για την πικρή διαπίστωση ενός τέλους εποχής. Ναι μεν οι Σοσιαλδημοκράτες του Λόφβεν, οι αδιαμφισβήτητοι κυρίαρχοι της σουηδικής πολιτικής σκηνής επί δεκαετίες, κέρδισαν "τυπικά" τις εκλογές, όμως το ποσοστό τους, 28,4%, αντιπροσωπεύει ένα ιστορικό χαμηλό για την εκλογική επιρροή και δύναμή τους. Η υιοθέτηση και εφαρμογή εκ μέρους τους πολιτικών λιτότητας στη λογική του «ευρωμονόδρομου» τα τελευταία τέσσερα χρόνια, με πρωτοφανείς για τα δεδομένα της χώρας και γενικότερα της Σκανδιναβίας περικοπές του κοινωνικού κράτους, ήταν κάτι που «πληρώθηκε» στην κάλπη.
Όπως αναμενόταν, ούτε το κεντροαριστερό ούτε το κεντροδεξιό μπλοκ κατόρθωσε να συγκεντρώσει πλειοψηφία. Το παραδοσιακό πολιτικό σκηνικό της χώρας κατακερματίστηκε. Όσο για τους ακροδεξιούς Σουηδούς Δημοκράτες, μπορεί να εδραίωσαν τη θέση τους ως το τρίτο μεγαλύτερο κόμμα της χώρας αυξάνοντας το ποσοστό τους στο 17,6%, ωστόσο το αποτέλεσμα αυτό είναι σημαντικά χαμηλότερο από εκείνο που τους έδιναν κατά καιρούς οι δημοσκόποι. Απ’ την άλλη πλευρά, το κοκκινο-πράσινο αριστερό μπλοκ του Σοσιαλδημοκράτη πρωθυπουργού διατηρούσε μέχρι χθες διαφορά μιας μόλις έδρας έναντι της συμμαχίας της Δεξιάς, ωστόσο υπολείπονται για καταμέτρηση ακόμα 200.000 ψηφοδέλτια απ' τους Σουηδούς του εξωτερικού, οι οποίοι κατά κανόνα συντάσσονται με τα συντηρητικά κόμματα.
Οι εκλογές της Κυριακής επεφύλαξαν μια δυσάρεστη έκπληξη για τα εκλογικά επιτελεία τόσο των Σοσιαλδημοκρατών όσο και των «"Μετριοπαθών"», των δύο μεγαλύτερων παραδοσιακών κομμάτων αριστερά και δεξιά, αντίστοιχα, του πολιτικού φάσματος: Και τα δύο είδαν το εκλογικό μερίδιό τους να συρρικνώνεται συγκριτικά με εκείνο που είχαν συγκεντρώσει στις εκλογές του 2014. Δεν θα πρέπει πάντως να παραβλεφθεί η σημαντική ανάκαμψη κατά 2,2% του ποσοστού του κόμματος της Αριστεράς, που άγγιξε στο 7,9% ενισχύοντας τη θέση του στο κοινοβούλιο των 349 εδρών με επτά ακόμη έδρες, φτάνοντας τις 28 συνολικά.
Με μια φωνή, οι ηγέτες της αντιπολίτευσης απαίτησαν από τον Λόφβεν να εγκαταλείψει την εξουσία. «Αυτή η κυβέρνηση ολοκλήρωσε τον κύκλο της. Πρέπει να παραιτηθεί», είπε ο Ουλφ Κρίστερσον, ο επικεφαλής του κόμματος των "Μετριοπαθών" και υποψήφιος πρωθυπουργός της τετρακομματικής Συμμαχίας της Δεξιάς που συγκροτούν τα κόμματα των "Μετριοπαθών", των Φιλελευθέρων, του Κέντρου και των Χριστιανοδημοκρατών.
Η Κεντροαριστερά από την πλευρά της ελπίζει να εξασφαλίσει νέα τετραετή θητεία αλλά το ερώτημα είναι με ποιον θα συνεργαστεί. «Θα χρειαστεί πολλή φαντασία για τον σχηματισμό της επόμενης κυβέρνησης» είχε γράψει την Κυριακή η εφημερίδα "Svenska Dagbladet". «Όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα της δραματικής αναμέτρησης (...), η Σουηδία θα δυσκολευτεί να αποκτήσει κυβέρνηση ικανή να ασκεί κανονικά τα καθήκοντά της», έγραψε στο χθεσινό της φύλλο η άλλη μεγάλη εφημερίδα της χώρας, η "Dagens Nyheter".
Ο Λόφβεν μπορεί να αποπειραθεί να διατηρήσει το σχήμα του 2014 συγκροτώντας κυβέρνηση μειοψηφίας μαζί με τους οικολόγους και με την υποστήριξη του κόμματος της Αριστεράς, μιας και το στρατόπεδό του είναι ακόμη πιο μειοψηφικό. Αλλά σε μια τέτοια περίπτωση θα βρίσκεται υπό μόνιμη απειλή από την αντιπολίτευση που θα στήνει ενέδρες για να τον εμποδίζει να νομοθετεί και ίσως τον εξαναγκάσει σε παραίτηση, για παράδειγμα όταν καταθέσει το σχέδιο προϋπολογισμού, αξιοποιώντας ενδεχομένως και τις ψήφους της Άκρας Δεξιάς.
Ενδέχεται ο Λόφβεν να παίξει το χαρτί του ανοίγματος προς το Κέντρο και να προσκαλέσει τους Φιλελεύθερους και τους Κεντρώους να μπουν σε μια κυβέρνηση μαζί του. Ωστόσο, ακόμα και σε αυτή την περίπτωση, δεν θα διαθέτει πλειοψηφία στο κοινοβούλιο. Ακόμα χειρότερα, μια τέτοια προοπτική φαντάζει για την ώρα σενάριο πολιτικής φαντασίας καθόσον τα δύο αυτά κόμματα που ανήκουν στη Συμμαχία της Δεξιάς προσβλέπουν στον σχηματισμό δική τους κυβέρνησης υπό τον Κρίστερσον.
Σύμφωνα με τους αναλυτές, τα πάντα θα εξαρτηθούν από τον οριστικό συσχετισμό δυνάμεων. Ο Μίκαελ Γκίλιαμ, καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Γκέτεμποργκ, σημειώνει πως «μολονότι ο συνδυασμός Αριστεράς - Πρασίνων είναι ο μεγαλύτερος, οι Κεντρώοι και οι Φιλελεύθεροι είναι το κλειδί, όχι πλέον ο ηγέτης της Άκρας Δεξιάς Τζίμι Οκεσόν». Με την ανάλυση αυτή συμφωνεί και ο συνάδελφός του από το πανεπιστήμιο του Σούντερτουρν Νικόλας Άιλοτ, ο οποίος τονίζει πως «υπό μία έννοια το εκλογικό αποτέλεσμα των Σουηδών Δημοκρατών είναι ίσως λιγότερο σημαντικό από το αποτέλεσμα του ανταγωνισμού μεταξύ των δύο παραδοσιακών πολιτικών μπλοκ της χώρας».
Αλλά και για το στρατόπεδο της Δεξιάς, κάθε άλλο παρά εύκολος είναι ο δρόμος για την εξουσία διότι σε κάθε περίπτωση έχει ανάγκη την υποστήριξη της Ακροδεξιάς. Ο αρχηγός της, που επιμένει ότι οι Σουηδοί Δημοκράτες είναι «οι νικητές» των εκλογών αφού αύξησαν το ποσοστό τους κατά πέντε εκατοστιαίες μονάδες, απηύθυνε νέα έκκληση - τελεσίγραφο στη Δεξιά την Κυριακή απαιτώντας να μάθει: «Κρίστερσον, με ποιον θες να διαπραγματευτείς; Με τον Στέφαν Λεβέν ή με τον Τζίμι Οκεσόν;». «Είμαστε έτοιμοι να αναλάβουμε τις ευθύνες μας», πρόσθεσε. Ο Κρίστερσον απέρριψε πάντως την προσφορά του: «Ήμασταν απόλυτα σαφείς (...) η Συμμαχία δεν θα κυβερνήσει, ούτε θα συζητήσει για το πώς θα σχηματίσει κυβέρνηση, με τους Σουηδούς Δημοκράτες». Η έκβαση των σουηδικών εκλογών έχει βεβαίως αντίκτυπο και στις Βρυξέλλες ενόψει των ευρωεκλογών του Μαΐου. Η άνοδος της σουηδικής Ακροδεξιάς μπορεί να λειτουργήσει αθροιστικά στην τάση ενίσχυσης των διαφόρων ευρωσκεπτικιστικών ομάδων οι οποίες σαφώς και θα επιδιώξουν να κάνουν αισθητή την παρουσία τους στις κάλπες της ερχόμενης άνοιξης.
